07.05.1938
Efri deild: 67. fundur, 53. löggjafarþing.
Sjá dálk 1057 í B-deild Alþingistíðinda. (1503)
89. mál, síldarverksmiðjur ríkisins
*Erlendur Þorsteinsson:
Herra forseti! Ég ætlaði ekki að blanda mér í þetta mál, en ég get ekki komizt hjá því út af ummælum hjá hv. síðasta ræðumanni.
Um eðli málsins er það að segja, að það er vitanlega sjálfsagt að samþ. þessa gr. frv. Það er viðurkennd regla, að í svipuðum fyrirtækjum og þessum eru hafðir varamenn, sem grípa má til, þegar um löng forföll er að ræða. Ég vil benda á l. um síldarútvegsnefnd, sem hv. þm. mun hafa verið með í að samþ., en þar er ákveðið, að það skuli vera jafnmargir varamenn og aðalmenn n. Síldarútvegsnefnd hefir sömu störf og verksmiðjustjórnin, en þar er aðeins um minna fjármagn að ræða. En það er nákvæmlega sama starfssvið, sem hún hefir. Hún sér um sölu og innkaup, eins og verksmiðjustjórnin. Ef það er ekki rétt að hafa varamenn í verksmiðjustjórninni, þá er það ekki heldur rétt í síldarútvegsnefnd. Hv. þm. er kominn í mótsögn við sjálfan sig. að samþ. þau l., en vera svo á móti þessu sjálfsagða atriði hér. Annars er ég viss um, að ef hv. þm. byggist við því, að formaður stjórnar síldarverksmiðja ríkisins forfallaðist, þá myndi hann ekki vilja una við, að þann mann vantaði, ef hann trúir eins mikið á þann mann og hann vill vera láta.
Hv. þm. var að tala um léttúð í þessu máli og hina miklu léttúð, sem hefði verið kringum síldarverksmiðjur ríkisins. Stærri léttúð og meira ábyrgðarleysi var breytingin á síldarverksmiðjulögunum á síðastl. hausti, þegar hv. þm. með aðstoð sjálfstæðimanna gerði ráðstafanir til þess að draga þetta fyrirtæki út úr starfsfriðnum og inn í eilífar pólitískar erjur, þar sem sá maður er kominn inn í stjórnina, sem nú er orðinn formaður hennar í krafti þess sambands, sem hv. þm. gerði við sjálfstæðismenn.
Mér finnst mjög óviðeigandi, sérstaklega af þessum hv. þm., að vera hér á hinu háa Alþ. að draga inn í þessar umr. mann, sem starfað hefir hjá þessu fyrirtæki, en hefir ekki tækifæri til þess að svara fyrir sig hér, og er ekki heldur hér á landi, svo að hann getur ekki svarað fyrir sig á öðrum vettvangi. Það sýnir innræti þessa hv. þm., að hann skuli ekki geta setið á sér að sletta þessum manni inn í umr. um þetta mál. Hann var að tala um tilraunir, sem Gísli Halldórsson hefði gert með að frysta síld. Hann fór um þær háðulegum orðum. Veit ekki þessi hv. þm., að þær tilraunir, sem gerðar voru með að frysta síld, gáfu svo góðan árangur, að ef verksmiðjustjórnin hefði skilið sitt hlutverk og sá framkvæmdarstjóri. sem þar er nú, þá hefði verið sjálfsagt að halda þeim áfram. Hv. þm. var að tala um, að sú óstjórn, sem hefði verið á þessu tvö síðustu árin, væri að kenna Alþfl. og ætti að skrifa á hans ábyrgð. Ég skal vera hv. þm. þakklátur fyrir það traust, sem hann ber til Alþfl., því að það er sannanlegt, að rekstur verksmiðjanna hefir aldrei farið eins vel úr hendi og síðastl. tvö ár. Þá var borgað hærra síldarverð til sjómanna en nokkru sinni áður. Það má geta þess, að þetta er oftraust á Alþfl., vegna þess að hinn ágæti pólitíski samherji hv. þm., Þorsteinn M. Jónsson, var 1 verksmiðjustjórninni, og var hann sammála fulltrúum Alþfl. um allt, sem gert var, enda sýndi hann fram á í málgagni þessa hv. þm., hvaða firrur það voru, sem framkvæmdarstjóri þessa hv. þm. var með, þegar hann var að deila við fyrrv. verksmiðjustjórn um þessi mál.
Ég skal svo láta útrætt um þetta. Hv. þm. sagði, að allir á Siglufirði væru að hlægja að Gísla Halldórssyni og því, sem hann hefði þar gert. En það er annar maður, sem ekki er hlegið að, heldur kennt í brjósti um. Það er maður, sem einu sinni var hugsjónamaður, en hefir nú hlaupist frá þeim og yfir til Íhaldsins. Það er ekki hlegið að honum, heldur er kennt í brjósti um hann. Ég býst við, að hv. þdm. og hv. þm. S.-Þ. viti. hvaða maður það er, ef þeir líta yfir hina pólitísku sögu síðustu ára.