29.04.1941
Neðri deild: 47. fundur, 56. löggjafarþing.
Sjá dálk 112 í C-deild Alþingistíðinda. (3114)

37. mál, sala á spildu úr Neslandi í Selvogi

*Jörundur Brynjólfsson:

Það er rétt til getið af hv. frsm. minni hl. (JPálm), að ég mundi ekki hafa flutt þetta mál, ef ég hefði búizt við, að það gæti orðið til skaðsemdar, og því síður þar sem mér er annt um gróður landsins, að honum sé ekki að óþörfu spillt. Ég býst við, að málið kunni að verða mér nokkuð þungt í fangi, þar sem fram hafa komið mótmæli bæði af hálfu sandgræðslustjóra og hreppsnefndar ásamt fleiri hreppsbúum Selvogshrepps. Ég þykist kunna að meta umhyggju sandgræðslustjóra og þá ósérhlífni, sem hann hefur sýnt í starfi sínu við að hlynna að sandgróðrinum. En ég held hann mikli um of fyrir sér, hver hætta stafi af þessu máli. Landið, sem um ræðir, var eitt sinn örfoka, en mjög farið að gróa, þegar það var girt, og stóð þá til, að þessi spilda yrði ekki tekin í sandgræðslugirðinguna, en sandgræðslustjóra þótti þess þurfa þá og mun hafa gert kröfu til meira lands en tekið var. Það mun rétt vera, að úr þessari átt hafi ekki verið orðin mikil uppblásturshætta, er svo mjög var tekið að gróa upp. Og hættan fyrir byggðina í Selvogi er aðallega að austan, frá söndunum vestur frá Ölfusá, og að vestan, frá Víðisandi, sem er laus ægissandur og rýkur mjög háskalega, þegar hvassviðri stendur af honum yfir gróin svæði. En þessi spilda í Neslandi er engin vörn gegn því sandfoki. Mér finnst full von, að sandgræðslustjóri og menn í sveitinni vilji vera vel á verði gegn vágestinum, en þeir líta of einhliða á þetta. hv. frsm. minni hl. gat þess til, að persónulegt eða pólitískt kapp kynni að hafa blindað einhverja í þessum sökum. Ég veit ekki þau deili á því, að ég vilji um það tala, og vona, að frá hvorugri hlið sé því til að dreifa. Hvað sem því líður, ber manni að meta og vega þær ástæður, sem fram eru færðar. Ég læt mér ekki heldur detta annað í hug en bæði meiri og minni hl. hv. landbn. hafi lagt þann úrskurð einn á málið, sem þeir voru hvor um sig sannfærðir um, að væri réttur. Ég get ekki með orðum mínum sannað né afsannað fullyrðingar þeirra, sem móti málinu standa, frekar en þeir mínar. Málið ætti að liggja sæmilega ljóst fyrir hv. þdm., og þeir verða að gera það upp við sig, hvaða afstöðu þeir taka til þess. Mér þykir það náttúrlega leiðinlegt, að það skuli hafa vakið mönnum þennan ugg og ótta. Ég hefði ekki flutt málið, ef ég hefði séð ástæðu til óttans, og bóndinn í Nesi mundi ekki hafa horið fram óskir sínar um. það að fá landið, ef hann hefði haldið það blési upp og reyndist börnum hans skammgóður vermir. Það þarf ekki neinn persónulegan kunnugleika á bændum landsins til að forðast slíkar getsakir um skammsýni þeirra, og einkum þá, er í hlut á Guðmundur í Nesi, sem hefur alla ævi sýnt frábæran dugnað og ósérplægni og umhyggju fyrir niðjum sínum. Hann fer ekki fram á það, sem þeim og sveitinni stafar hætta af. Þau hafa einnig sýnt það, að þeim er annt um sveitina og vilja starfa þar. Þessar óskir um stærra land eru bornar fram með það fyrir augum að tryggja afkomu þeirra á jörðinni. Ég fjölyrði ekki um þetta frekar. En æskilegt hefði mér þótt, ef hægt væri að mæta óskum bóndans í Nesi og hann gæti fengið þá viðbót, sem hann telur sér svo mikils virði, ef fáanleg er.