22.05.1947
Neðri deild: 138. fundur, 66. löggjafarþing.
Sjá dálk 1038 í B-deild Alþingistíðinda. (1083)
250. mál, ríkisreikningurinn 1943
Skúli Guðmundsson:
Herra forseti. Það frv., sem hér liggur fyrir, er um samþ. á ríkisreikningnum fyrir árið 1943. Það er sem sagt verið að ganga frá ríkisreikningnum, þegar nokkuð er liðið á 4. ár frá lokum þess árs, sem reikningurinn er fyrir. Þetta tel ég, að sé óviðunandi með öllu, og hefur á það verið bent áður bæði af mér og öðrum. Ég geri ekki ráð fyrir því, að það þekkist nokkurt fyrirtæki, hvorki einstaklings né félags eða yfir höfuð nokkur stofnun, sem hefur það sleifarlag á sínu reikningshaldi og uppgjöri, að það skipti árum og það mörgum frá lokum reikningsárs og þangað til reikningsskil liggja fyrir. Ég vil í sambandi við þetta minna á það, að fyrir rúmum 2 árum eða nánar til tekið 16. febr. 1945 var afgr. í Sþ. þál. um endurskoðun og samþ. ríkisreikninga, og hljóðaði hún þannig, með leyfi hæstv. forseta: „Alþ. ályktar að skora á ríkisstj. að hlutast til um að hraða svo útgáfu reikningsins, að hann geti jafnan legið fyrir fullgerður með athugasemdum og svörum fyrir lok næsta árs á eftir.“ Fyrrv. ríkisstj. hefur sjáanlega haft þessa samþykkt að engu. Mér finnst ástæða í sambandi við þetta mál að vekja athygli á þessu. Og beini ég því til hæstv. núv. ríkisstj., hvort hún vilji ekki kippa þessu í betra horf. Ég sé hér í aths. við ríkisreikninginn 1943 frá yfirskoðunarmönnum, sem Alþ. hefur kosið, það, sem hér segir, með leyfi hæstv. forseta: „Þegar yfirskoðunarmenn hófu starf sitt að þessu sinni í marzmánuði s. l., var ekkert af reikningnum prentað. Hafa einstakar arkir fengizt, eftir því sem prentun hefur miðað áfram. Þessi afgreiðsla á RR er afar óheppileg. Torveldar hún starfið mjög og veldur miklum tvíverknaði. Þess er að vænta, að framvegis verði RR fullgerður að minnsta kosti svo fljótt, að yfirskoðun geti hafizt óhindruð eigi síðar en ári eftir reikningslok.“ Ég skal ekki draga úr því, að rétt sé að prenta reikninginn fyrr en gert hefur verið. En hitt er mesti misskilningur, sem sýnilega gægist hér fram, að yfirskoðunarmenn geti ekki hafið sitt starf fyrr en reikningurinn liggi prentaður fyrir. Ég held, að flestir endurskoðendur félaga og stofnana sætti sig við að líta í reikninga þá, sem þeir eiga að endurskoða, þótt þeir séu ekki prentaðir. Og vitanlega geta þessir menn hafið starf sitt, hvenær sem er, eftir því sem reikningsfærslunni miðar áfram. Hins vegar gera yfirskoðunarmenn þær kröfur hér, að reikningurinn sé svo snemma prentaður. að yfirskoðun geti hafizt ári eftir reikningslok. Þetta eru vægari kröfur en Alþ. gerði 1945 um þetta. Samkv. þeirri þál., sem ég vitnaði til, er gert ráð fyrir því, að reikningurinn geti legið fyrir með aths. og svörum fyrir lok næsta árs á eftir. Samkv. þessu ætti reikningurinn frá 1946 að liggja fyrir fullgerður fyrir lok ársins 1947. Og þetta er vel hægt að gera. Það er ekkert því til fyrirstöðu, ef ríkisstj. og starfsmenn hennar og yfirskoðunarmenn þeir, sem Alþ. kýs á hverjum tíma, vinna verkið, þegar á að gera það. Það þýðir ekki að sakast um orðinn hlut, en ég vil beina til hæstv. ríkisstj., að hún beiti sér fyrir því, að á þessu verði ráðin bót, þannig að fyrir næsta þing verði lagðir fullgerðir 3 ára reikningar, fyrir árið 1944, 1945 og 1946. Þessa reikninga alla ætti að leggja fram haustið 1947. Þetta er vel hægt að gera.