18.04.1947
Neðri deild: 116. fundur, 66. löggjafarþing.
Sjá dálk 2038 í B-deild Alþingistíðinda. (2631)
Olíustöðin í Hvalfirði
Menntmrh. (Eysteinn Jónsson) :
Herra forseti. Hv. 2. þm. Reykv. sagði hér áðan, að það væri alls ekki meiningin að veitast neitt að félögum, sem stæðu að kaupum á olíugeymum í Hvalfirði — öðru nær. En hvað liggur fyrir í blaði þessa hv. þm.? Þar er því dróttað að nýja olíufélaginu og þeim samtökum, sem reka þetta olíufélag, að þau séu búin að setja á stórt leppfyrirtæki fyrir bandarískt hervald og ætli sér að skjóta lokum frá hurðum Íslendinga í þessum efnum, hvenær sem hinu bandaríska hervaldi þykir við þurfa. Þetta er efnið í aðdróttunum Þjóðviljans, og þó að hv. 2. þm. Reykv. hafi verið hikandi við þetta mál hér, þá hefur hann verið með sífelldar dylgjur í sömu átt. Hann hefur því tekið undir þetta, þegar lögð eru saman þau ummæli, sem hann hefur hér haft í dag.
Nú er það svo með þessi félagasamtök, að þeir, sem fara með umboð nýja olíufélagsins, eru kjörnir af forráðamönnum Sambands íslenzkra samvinnufélaga og forráðamönnum olíusamlags útgerðarmanna og bera ábyrgð á gerðum sínum gagnvart S. Í. S., sem er einhver fjölmennustu félagssamtök landsins, og gagnvart olíusamlagi útvegsmanna. Og hvernig er hægt að tryggja betur heilbrigðan rekstur í öllu tilliti heldur en með því, að þeir, sem hafa hann með höndum, beri ábyrgð gagnvart slíkum félagasamtökum? Það er þýðingarlaust fyrir hv. 2. þm. Reykv. að ætla að reyna að komast nú undan því, að að þessum félagsskap hefur verið dróttað landráðabrigzlum í blaði hans. Það er alvarlegasti hluturinn, sem í þessu efni hefur átt sér stað, og. það getur verið, að hv. 2. þm. Reykv. og hans flokkur sé ekki alveg búinn að bíta úr nálinni út af þessu. Það kynnu að vera ýmsir hér í þeim félagsskap, sem ekki þykir það neitt sérlega vel við eigandi, að slíku sé dróttað að þeim félagsskap, sem þeir hafa áhuga á, og þeir taki upp þykkjuna, þegar þannig er á málum haldið.
Hv. 2. þm. Reykv. sagði, að það væri sjálfsagt að greiða fyrir því, að þetta nýja olíufélag fengi að byggja nýja tanka. En má ég spyrja: Sér ekki hv. 2. þm. Reykv. það, sem allir aðrir sjá, að ef fyrir þessum olíusamtökum standa einhverjir voðamenn, sem jafnvel hafi nú þegar gert þá hluti, sem hann dylgjar um, þá væru þeir reiðubúnir til að gera þá, þó að ekki væri nákvæmlega á sama hátt, því að þeir hefðust þetta sennilegast alveg eins að, þó að þeir fengju enga stóra tanka fyrir olíu. Ég lagði áherzlu á þetta áðan, og þessu hefur hv. 2. þm. Reykv. engu svarað. Og er ekki fyrir hendi alveg sama hætta á, að því væri til að dreifa, sem hv. 2. þm. Reykv. dylgjar um, þó að aðrir aðilar fengju leyfi til að byggja olíugeyma? Ef þessi hugsanagangur hv. 2. þm. Reykv. ætti nokkurn rétt á sér, að tankar þessir yrðu teknir og misnotaðir af herstjórn Bandaríkjanna, þá gætu þeir líka orðið teknir til þess, þótt þeir væru ekki í Hvalfirði. Ef nokkur heil brú væri í þessum hugsanagangi hv. 2. þm. Reykv., þá ætti að setja l. um að banna, að nokkur mannvirki væru reist í Hvalfirði. En það hefur þessi hv. þm. ekki flutt frv. um. Eftir því sem þetta mál er betur rætt, sést betur, hvert frumhlaup hér er um að ræða af hendi Þjóðviljans og hv. 2. þm. Reykv., enda er ekki stuðzt við annað en dylgjur og getsakir í þessu efni. Hefur það og fullkomlega verið upplýst, sérstaklega af hæstv. utanrh., hvernig málið er vaxið, þannig að allir, sem ekki láta stjórnast af blindu hatri eða fordómum, hljóta að sjá, að hér er vel haldið á málum. Því að hvaða vit hefði verið í því að meina þessu nýmyndaða olíufélagi að kaupa þessa stöð, þegar það var eina leiðin til þess, að þetta félag gæti samið við erlend olíufélög? Og hvaða vit var í því að rífa svo tankana niður? Það var ekkert vit í því. Það hefði verið gagnstætt hagsmunum landsins, og það lá ekki við, að slíkar ráðstafanir hefðu bjargað landinu úr nokkurri hættu, því að ef Bandaríkin eða aðrar stórþjóðir fara á næstu áratugum að vaða inn í lönd annarra þjóða og taka þar aðstöðu fyrir heri sína og hernaðarframkvæmdir, þá geta þær tekið þá aðstöðu, hvar sem hana er að finna í hlutaðeigandi landi, enda er nú hv. 2. þm. Reykv. kominn það langt í þessu, að hann er hættur að halda fram, að það hefði átt að rífa geymana í Hvalfirði niður strax. Í síðustu ræðu sinni sagði hann, að það hefði ekki verið aðalatriðið, heldur að koma tryggilega fyrir forráðum geymanna. Nú er að mínu áliti yfirumsjón þessara geyma alveg eins vel komin í höndum þessa félagsskapar eins og þótt ríkið hefði haft með umsjón þeirra að gera.
Loks vil ég segja það, að það er engu líkara en að hv. þm. Sósfl. eða Sósfl. sé að gera ýtarlegar tilraunir til að spilla sambúð Íslendinga og Rússa með dylgjum sínum og rógi um afstöðu þeirra manna og þeirra flokka, sem nú ráða málum hér í landi. T. d. þegar sænsku blaðamennirnir fóru skakkt með ummæli hæstv. forsrh., þá var það vitanlega skylda allra ábyrgra íslenzkra blaða að hjálpa til að leiðrétta þessa missögn, þegar upplýst var, að rangt hafði verið sagt frá því, sem hæstv. forsrh. hafði talað, og það hafa líka öll önnur blöð í landinu, sem ræða slík mál, gert, nema blað Sósfl. En þó að hæstv. forsrh. hafi upplýst hvað eftir annað, að þetta væri rangt eftir sér haft, er þó haldið áfram í blaði Sósfl., Þjóðviljanum, að gera hæstv. forsrh. upp orðin, eins og þessi erlendi blaðamaður gerði, og gengið þó feti lengra. Hver óspilltur blaðamaður finnur, að þegar skakkt er haft eftir hæstv. forsrh. og hann upplýsir það rétta, þá er öllum skylt að hafa þann hátt á að hjálpa hæstv. forsrh. til þess að koma leiðréttingunni fram í íslenzkum blöðum, og síðan kemur hún fram á erlendum vettvangi, eins og ég geri ráð fyrir, að hæstv. forsrh. hafi gert ráðstafanir til. En blað hv. 2. þm. Reykv. hefur farið öfugt að. Það reynir aftur og aftur að fá menn til að trúa því, að hæstv. forsrh. ljúgi, en sænski blaðamaðurinn segi satt. Það er það, sem hv. 2. þm. Reykv. og hans blað telur, að þjóni bezt íslenzkum hagsmunum í þessu máli, og þessir menn gera það vegna þess, að þeir vilja endilega láta líta svo út út í frá, að þeir, sem nú stjórna á Íslandi, séu leppar erlends ríkis. Þeir telja það í beztu samræmi við hagsmuni okkar, bæði í sambandi við samningana við Rússa og það að halda uppi áliti íslenzku þjóðarinnar, að halda þessu fram, og vinna það til til þess að reyna að rótfesta þessa skoðun að halda því fram dag eftir dag, að íslenzki forsrh. hafi sagt ósatt, en hinn sænski blaðamaður satt, sem sagt, að íslenzki forsrh. sé lygari, sem ekki sé mark á takandi. Svona langt er ekki hægt að ganga, nema með því að verða sér til skammar fyrir það, vegna þess að það eru viss takmörk í þessum efnum, sem menn mega ekki fara út fyrir. Við getum rifizt hér heima og borið hver annan brigzlum út af hreinum innanríkismálum. En við ættum að reyna að sýna þann manndóm að standa saman út á við og gera ekki þjóðina að viðundri út á við, eins og hv. 2. þm. Reykv. hefur staðið fyrir í blaði sínu, bæði í sambandi við mál það, sem hér hefur verið rætt, og líka í sambandi við það frumhlaup, sem sænska blaðamanninum varð á að taka. Það er verið að reyna að láta rússnesku þjóðirnar standa í þeirri meiningu, að þessari ráðstöfun, að selja olíugeymana í Hvalfirði þessu olíufélagi, sé beint gegn Rússum, og það er ekki annað að sjá en að þessi rógur, sem í raun og veru er gegn íslenzkum hagsmunum, sé rekinn á skipulagðan hátt af Sósfl. og forráðamönnum hans. Það getur verið, að þeim verði ágengt í því að spilla fyrir hagsmunum Íslands með því að þjóna lund sinni með þessum rangfærslum sínum. En þeim hefur verið bent á það, hvað eftir annað, hvað af þessu getur leitt. Og ekki veldur sá, er varar.