18.04.1947
Neðri deild: 116. fundur, 66. löggjafarþing.
Sjá dálk 2043 í B-deild Alþingistíðinda. (2634)
Olíustöðin í Hvalfirði
Einar Olgeirsson:
Mér virðist, að þessi síðustu orð hæstv. dómsmrh. gefi til kynna, hvernig á því stendur, að hæstv. ríkisstj. er svona viðkvæm út af yfirlýsingu hæstv. forsrh. Hæstv. dómsmrh. upplýsir, að samningarnir í Moskvu hafi ekki gengið vænlega, og samtímis skýra blöð út um allan heim frá því, að hæstv. forsrh. Íslands hafi sagt við sænska blaðamenn, að Íslendingar hafi neyðzt til að láta Bandaríkjamenn setja hér flugstöðvar, af því að annars hefðu Rússar komið hingað. Í því blaði, sem hæstv. ráðh. segir, að sé áreiðanlegasta blaðið, og hann segir, að fari rétt með, standa þessi orð, að ef Íslendingar hefðu ekki látið Bandaríkjunum í té flugvelli á Íslandi, þá hefðu Rússar „anlangt en linja hit“. Þetta eru þau orð, sem hæstv. forsrh. segir rétt eftir sér höfð. Ójá. Sænski blaðamaðurinn reynir að túlka orð hæstv. forsrh. eins vel og vingjarnlega og honum er frekast unnt. En hvaðan stafa þessi orð? Nú hefur hæstv. forsrh. lýst yfir, að þetta sé ósatt, en hins vegar undirstrikað, að Morgentidningen hafi sagt satt. En hann hefur ekki fengizt til að gefa yfirlýsingu um, að þessi áreiðanlegi fréttamaður hafi minnzt á þetta líka. En hvernig stendur á því, að hæstv. forsrh. hefur ekki fundið ástæðu til að mótmæla? Hæstv. forsrh. er sannur að því að hafa logið upp á Sósfl. (Forseti hringir: Fyrir þessi orð er þm. víttur.) í sambandi við sænsku blaðamennina, en ekki fengizt til að „dementera“ þessi ummæli út um heim. Nú höfum við fengið góðar sannanir í þessu máli, þegar hæstv. ríkisstj. upplýsir, að samningarnir þar eystra hafi gengið illa, þá vill hún reyna að finna átyllu til að kenna öðrum aðilum um, að þeir hafi spillt fyrir, að samningar gætu tekizt, en það er hún sjálf, sem með framkomu sinni hefur hagað sér þannig, að ekki er við því að búast, að hægt sé að fá góða samninga.
Í öðru lagi vil ég segja út af ræðu hæstv. forsrh., að það kemur úr hörðustu átt, þegar hæstv. ráðh. er að vanda um við blaðamenn, sem ræða um stjórnmál. Hann sagði, að menn ættu þar að gæta að sér, ef þeir hefðu einhvern snefil af ábyrgðartilfinningu. En hvað segir hæstv. ráðh. sjálfur? Hann og hans flokksbræður segja, að við séum í Þjóðviljanum að spilla fyrir, að samningar náist við Sovétríkin. Ég verð að segja, að svona menn eru furðulegir. Hæstv. forsrh. er sér þess meðvitandi, að það er hann, sem hefur orðið til að spilla fyrir þessum samningum, hvort sem það er vísvitandi eða ekki, enda er vitað, að hann og hans flokkur eru því mótfallnir, að samningar takist við Sovétríkin. Þess vegna held ég, að hæstv. forsrh. farist manna sízt að tala um, að menn verði að vera vandir að blaðamennsku.
Og svo að síðustu var hæstv. forsrh. að tala um, að menn ættu að vanda framkomu sína út á við — eftir þann feril, sem hann hefur sjálfur að baki sér. Honum finnst undarlegt, að til skuli vera íslenzkir stjórnmálamenn, sem halda fram, að það sé skaðlegt fyrir landið, að menn eins og hæstv. forsrh. geti setið í slíku embætti og spillt fyrir landinu á þann hátt, sem hann hefur gert. Hæstv. menntmrh. minntist á, að hæstv. forsrh. hefði gert ráðstafanir til, að þessi ummæli væru „dementeruð“ erlendis. Fram að þessu hefur hæstv. forsrh. neitað að gera slíkt, en það væri æskilegt, að hann gerði það, því að það er betra fyrir íslenzku þjóðina, að hæstv. forsrh. sé lýstur ómerkur að orðum út á við en að þetta standi ómótmælt erlendis og sé tekið sem sannleikur.
Ég vil vísa þeim orðum hæstv. ráðh., þegar hann var að tala um það í vandlætingartón, að ég væri að spilla fyrir hagsmunum landsins, heim til föðurhúsanna. Það er fyrst og fremst hann með sínum ummælum og framkomu, sem hefur gert ítrekaðar tilraunir til að spilla fyrir þeim samningum, sem Íslendingar leggja svo mikla áherzlu á, að geti gengið. Ég ætla engu að svara dylgjum hans, að ég hafi upplýst mig fyrir norskum blöðum sem væntanlegan ráðh. Þetta blað, sem þarna er um að ræða, sagði frá því daginn áður en ég kom, að ég mundi kannske verða ráðh. En í viðtali, sem ég átti við blaðið, skýrði ég frá, að það kæmi ekki fyrir, og gerði ráðstafanir til, að ég væri ekki titlaður þannig ranglega. Hæstv. ráðh. talaði síðan langt mál um, að ég hefði titlað mig þannig fyrir erlendum blöðum. Þetta sýnir, hvað það er lítilfjörlegt, sem reynt er að grípa til af hæstv. forsrh.
Að öðru leyti eigum við vafalaust eftir að ræða um Hvalfjarðarstöðina. Þau sterku orð, sem um það hafa verið höfð, að Íslendingar eigi að vera þar alls ráðandi, mættu gjarnan verða veruleiki. Ég er hins vegar hræddur um, að ekki fari ósvipað um það og þau sterku orð, sem voru látin falla um flugvöllinn í Keflavík. Reynslan, sem um hann er fengin, bendir ekki til þess, að þau sterku orð, sem um það voru höfð, að Íslendingar ættu þar öllu að ráða, verði sönn.