17.12.1947
Neðri deild: 35. fundur, 67. löggjafarþing.
Sjá dálk 188 í B-deild Alþingistíðinda. (225)
116. mál, dýrtíðarráðstafanir
Sigurður Guðnason:
Herra forseti. — Ég skal ekki lengja þessar umr. mikið meira. Ég geri ekki ráð fyrir, að ég hafi mikið um þetta mál að segja fram yfir það, sem þegar hefur verið sagt, en mér finnst ekki vera hægt að ganga fram hjá því, að á þessu ári, nú upp á siðkastið, hefur hlaðizt upp mikið af verðmætt:m, óvanalegum verðmætum, sem er vetrarsíldin í Hvalfirði, og maður horfir á öll þessi verðmæti annars vegar og svo hins vegar á þá jólagjöf, sem verkafólkið fær frá ríkisstj. fyrir að nytja þessi gæði. Það á sem sagt að stórlækka laun alþýðunnar í landinn. Það er erfitt að geta álitið, að nauðsynlegt sé að ráðast svo harðlega á launastéttirnar. Til að sýna þingheimi glögglega, svart á hvítu, hverju mikil launaskerðingin er, vil ég leyfa mér að lesa hér upp úr einu dagblaði bæjarins, með leyfi hæstv. forseta:
Kauplækkun í ýmsum atvinnugreinum miðað við frumvarp ríkisstjórnarinnar, des. 1947. Samanburður á janúarkaupi samkvæmt vísitölu hagstofunnar, 328 stig, og frumvarpsvísitölu ríkisstjórnarinnar, 300 stig.
Vinnugrein:
Grunnkaup:
Vísitala 328
Vísitala 300.
Kauplækkun
Verkamenn (Dagsbrún )
kr.
2.80
klst.
kr.
1836.00
kr.
1680.00
156.00
á
Á mán
000
–
3.06
-
-
2000.00
-
1830.00
–
170.000
-
–
Mánaðarkaupsmenn (Dagsbr. ~ . .
-
530.00
mán.
-
1738.40
- -
1590.00
-
148.40
-
- -
__
580.00
-_
1902.40
-
1740.00
162.40
-
___
Bakarar
...._
154.50
viku
-__
506.76i
-
463.50
_ -
43.26
-
viku
Strætisvagnabifreiðastjórar
612.50
mán.
2009.00
1837.50
_
171.50
-
mán.
Bifvélavirkjar
170.00
viku
-
557.60
–
510.00
.
171.50
-
viku
Járnsmiðir
–
170.000
__
___
557.60
–
510.00
–
47.60
-
-
Vinnugrein:
Grunnkaup:
Vísitala 328
Vísitala 300.
Kauplækkun.
Bókbindarar og rakarar
kr.
150.00
viku
kr.
492.00
kr
450.00
kr.
42.00
á
viku
Garðyrkjumenn
–
600.00
mán.
–
1968.00
—-
1800.00
-
168.00
-
mán.
Hljóðfæraleikarar
–
12.00
klst.
–
39.36
-
36.00
—
3.36
-
klst.
Húsgagnabólstrarar
–
151.20
viku
–
495.94
-
453.60
-
42.34
-
víku
Húsgagnasmiðir
–
157.00
—-
–
514.96
–
471.00
–
43.96
-
-
Sveinar við kápusaum
–
350.99
mán.
–
1148.00
—
1050.00
-
98.00
–
mán.
Klæðskerar
–
150.00
viku
–
492.00
—
450.00
—
42.00
-
viku
Málarar
–
3.50
klst.
–
11.48
–
10.50
-
0:98
~-
klst.
Mjólkurfræðingar
–
165.00
viku
–
541.20
-
495.00
—
46.20
-
viku
Múrarar, veggfóðrarar og
pípulagningamenn
–
3.35
klst.
–
10.99
–
10.05
–
0.94
-
klst.
Netjavinnufólk.
–
3.10
—
–
10.17
-
9.30
–
0.87
~-
–
Prentarar (vélsetjarar)
–
163.00
viku
–
534.64
–
489.00
-
45.64
-
viku
Prentarar (aðrir)
–
150.00
—
–
492.00
–
450,00
_-
42.00
-
–
Rafvirkjar.
–
3.80
klst.
–
12.46
–
11.40
—-
1.06
-
klst.
Skipasmiðir
–
169.06
viku
–
554.52
-_
507.18
-
47.34
-
viku
Starfsstúlkur á spítölum
–
350.00
mán.
1148.00
-
1050.00
-
98.00
-
mán.
Trésmiðir
–
3.65
klst.
–
11.97
___
10.95
_
1.02
-
klst.
Verksmiðjufólk, karlar
–
545.00
mán.
–
1787.60
–
1635.00
-
152.60
-
mán.
konur
–
350.00
—
–
1148.00
–
1050.00
_
98.00
_
-
Þvottakonur
–
2.00
klst.
–
6.56
-
6.00
–
0.56
-
klst.
Verkakonur
–
1.85
—
–
6.07
-_
5.55
___
0.52
-
-
Bílstj. hjá Samsölunni
–
650.00
mán.
–
2132.00
-
1950.00
—-
182.00
-
maín.
Benzínafgreiðslumenn
–
630.00
—
–
2066.40
–
1890.00
-
176.40
-
—
Bílstj. í brauðgerðarhúsum
–
600.00
–
–
1968.00
–
1800.00
–
168.00
-
-.-
Blikksmiðir
–
158.00
viku
–
518.24
–
474.00
—-
44.24
-
viku
Hásetar á verzlunarskipum
–
440.00
mán.
–
1443.20
–
1320.00
—
123.20
-
mán.
Kyndarar á
–
520.00
–
–
1705.60
–
1560.00
–
145.60
-
–
Hásetar á togurum
–
359.60
–
–
1179.49
–
1078.80
_.
l00.69
-
-
Verzlunarfólk: (Samkvæmt samningi Verzlunarmannafél. Reykjavíkur):
Stúlkur án verzl.menntunar:
1.
ár
kr.
250.00
mán.
Kr.
820.00
kr.
750.00
!;r.
70.00
-
_ _
2.
ár
–
283.33
–
-
929.32
_.
849.99
79.33
-
____
3.
ár
–
316.66
–
.
1038.64
_
949 98
_
88.66
-
__.
4.
ár
–
350.00
–
__
1148.00
__
1050.00
-
98.00
-
_ _
Stúlkur með verzl.menntun:
1.
ár
-
300.00
–
.-
984.00
-__
900.00
84.00
-
-_
2.
ár
__-
400.00
–
-
1312.00
-
1200.00
-
112.00
-
_ .
Afgreiðslumenn með verzlunar-
skólamenntun
__.
475.00
–
1558.00
_
1425.00
133.00
__
_ _
Skrifstofumenn með verzlunar-
skólamenntun
–
1500.00
–
–
1640.00
–
1500.00
-
140.00
-
–
Launareglugerð Reykjavíkurbæjar (Allt mánaðarlaun í :
1.
flokkur (borgarstj.)
kr
1250.00
kr. 4100.00
kr.
3750.00
kr.
350.00
-
-
2.
flokkur
1166.66
– 3826.64
–
3499.98
–
326.66
-
—
'.6.
flokkur
–
1083.33
.
— 355332
_.._
3249.99
–
303.33
-
_ _
4.
flokkur
–
1000.00
–3280.00
–
3000.00
–
280.00
__
_.-
5.
flokkur
–
925.flt!
–3034.00
-
2775.00
–
259.00
-
-
6.
flokkur
–
850.Ð0
–2788.00
–
2550.00
–
238.00
-
_..
7.
flokkur
–
800.00
–2624.00
–
2400.00
–
224.00
_
_ _
8.
flokkur
–
750.00
– 2460.00
–
2250.00
–
210.00
_
_-_
9.
flokkur
–
700.00
– 2296.00
–
2100.00
–
196.00
-
_ _
10.
flokkur
–
650.011
–2132.00
_.-
1950.00
–
182.00
-
_ _
11.
flokkur
–
g00:00
–1968.00
–
1800.00
–
168.00
-
_
12.
flokkur
–
550.00
–1804.00
–
1650.00
–
154.00
-
-
73.
flokkur
–
500.0Ð
–1640.00
-
1500.00
–
140.00
-
_._
14.
flokkur
–
450.00
–1476.00
_ .-
1350.00
–
126.00
-
–
15.
flokkur
–
400.0Ð
– 1312.00
–
1200.00
–
112.00
-
—
Þarna geta menn séð, hvernig farið er með launastéttirnar. Ég er sannfærður um, að það er ekki eins tilfinnanlegt fyrir mann, sem hefur 4100 krónur á mánuði, þótt teknar séu af honum 350 krónur, eins og verkamann, sem hefur 1680 krónur á mánuði og af eru teknar 180 krónur. Ég hugsa, að ég hafi nú þessi orð ekki fleiri, en aðeins þetta að endingu. Ég er ekki alveg viss um, að þeir hv. þm., sem hafa þjónað atvinnurekendavaldinu, sjái þessa þjónustu sína bera mikinn árangur. Ég hugsa, að jafnvel atvinnurekendurnir sjálfir. þegar þeir fara að borga eftir nýárið, það eru að minnsta kosti til menn, sem ekki mundu fara eftir þessum lögum. Margir atvinnurekendur hafa greitt mönnum sínum yfirkaup og hafa oft unnið gott verk með því, og ég hygg, að þeir fari nú ekki að láta af þeim góðverkum.