28.11.1947
Sameinað þing: 27. fundur, 67. löggjafarþing.
Sjá dálk 419 í D-deild Alþingistíðinda. (3524)
37. mál, hlunnindi einstakra trúnaðarmanna þjóðfélagsins um vörukaup
Skúli Guðmundsson:
Mér kom dálítið á óvart svar forseta við þessari fyrirspurn, sem ég beindi til hans. Ég spurði hann, hvort nokkuð væri hæft í því, sem stendur í grg. fyrir þessari till., að hann hafi beitt sér móti þeirri nýjung, að sett yrði upp áfengisútsala hér í alþingishúsinu. Hann sagði aðeins, að hann væri ekki fyrir neinum rétti og engin skylda hvíldi á sér að segja það. Þetta getur nú vel verið, ég er enginn rannsóknardómari yfir honum. En ég hélt satt að segja, að það væri sjálfsagt, að forseti sameinaðs þings væri fús að lýsa yfir því, ef þetta væri rangt, sem hér er með farið, því að annars, ef svo væri ekki, gæfi hann þeim sögum vitanlega byr í seglin og undir fótinn því slúðri, sem komizt hefur á kreik út af þessu og ég gat um, að einstakir menn, jafnvel hér á Alþ., hafi haft uppi ráðagerð um að koma þessu á í þinghúsinu.
Forseti Sþ. vildi nú vísa til forseta Ed., að hann hefði gefið einhver svör við þessu í gær. Því miður veit ég það ekki, ég hlustaði ekki á ræðu hans. En ef til vill hefur það komið fram í ræðu hans, að þetta væri tilbúningur, forseti Sþ. hefði aldrei þurft að beita sér á móti þessari víntillögu, því að aldrei hefði staðið til að setja hana hér upp. Sé það upplýst í málinu, að þetta sé alrangt, þá er það náttúrlega gott að vita það rétta í því, hvernig á þessu stendur. Mér dettur helzt í hug, að það hafi getað orðið einhver ruglingur með handritið, og hafi það átt að fara í blað, sem hv. flm. till. gefur út, en hafi óvart lent í prentsmiðju með prentun á þingskjalinu. Þykir mér þetta eðlilegasta skýringin.
Annars þykir mér dálítið einkennilegt, sem hv. 1. þm. Eyf. sagði um till. þá frá 6 þm., sem ég er 1. flm. að. Hann sagði, að það væri sjálfsagt að hafa þann hátt á afgreiðslu mála hér á Alþ. að taka fyrst til meðferðar þær till., sem gengju lengra efnislega. Ég hefði nú haldið, að eitthvað ætti að fara eftir því, í hvaða röð málin koma fram. Mér hefur skilizt, að það ætti að vera þannig, að fyrst ætti að afgreiða þau mál, sem fyrr kæmu fram. Hv. þm. sagði, að ef nú lægi hér fyrir og borin væri undir atkvæði nú till. okkar hinna 6 þm. um afnám þessara sérréttinda, þá mundi hann greiða atkvæði á móti henni eða vilja vísa henni frá með rökst. dagskrá, vegna þess að það hefði síðar verið flutt önnur till. um þetta efni og fleiri saman. Mér þykir það dálítið einkennileg aðferð að leggja á móti máli vegna þess, að það hafi komið síðar till. um sama efni, eða kannske væntanleg síðar, og þess vegna sé rétt að vísa því, sem svipað liggur fyrir, frá. Mér finnst þvert á móti miklu eðlilegra að taka fyrst þá till., sem fyrst kom fram í hendur d. og er fyrir hendi. Vita allir, að ýmsir menn í þjóðfélaginu hafa þessi fríðindi, að fá áfengi fyrir miklu lægra verð en aðrir. Getur líka verið um fleiri hlunnindi að ræða, t. d. tóbak,. og mætti þá gjarnan taka það með.
Hv. 1. þm. Eyf. talaði hér um einn utanþingsmann, sem hann sagði, að væri haldinn bindindisofstæki, að mér skildist fyrir það, að sá maður hefði í blaðaskrifum fundið að því fyrirkomulagi, að forsetar Alþ. og fleiri fengju brennivín fyrir lægra verð en almennt gerist. En mér finnst nú, að hv. 1. þm. Eyf., þó að hann sé kannske ekki enn orðinn ofstækismaður, þá finnst mér hann vera kominn nokkuð nærri því að vera það sjálfur, þegar hann vill stimpla þá menn sem ofstækismenn, sem finna að þessu fyrirkomulagi, þessum sérréttindum.