13.12.1950
Neðri deild: 39. fundur, 70. löggjafarþing.
Sjá dálk 166 í B-deild Alþingistíðinda. (669)
5. mál, tollskrá o.fl.
Frsm. minni hl. (Einar Olgeirsson):
Herra forseti. Ég finn að þessari aðferð hæstv. ríkisstj., að leggja þetta fram nú við 3. umr. Það er ekki mikil háttvísi í því og algerlega brugðið út af venjum. Þessar nýju tekjur eiga þá að fara í gegnum þingið í tveimur umræðum. Það verður að teljast ekki beint í samræmi við þingsköp. Satt að segja hefði maður getað vænzt þess, að þessar till. hefðu átt að fá athugun í nefnd. Þetta var nú viðvíkjandi meðferð málsins.
Hæstv. fjmrh. leggur til, að vörumagnstollurinn hækki úr 200% í 250%. Þegar gengislækkunarlögin voru samþykkt á síðasta þingi, þá var það tekið fram sem forsenda fyrir samþykkt þeirra, að lækkun tolla og skatta mundi koma á eftir, þess vegna þyrftu gengislækkunarlögin ekki að verða svo þungbær. Nú er það komið á daginn, að tollar og skattar eiga þvert á móti að hækka, og það er af því, að gengislækkunarlögin hafa ekki náð þeim árangri, sem til var ætlazt. Vöruverð átti ekki að hækka nema um 11–13%, en hefur hins vegar hækkað um 23%. Þannig hafa verið lögð tvöföld gjöld á almenning. Og nú ætlar ríkisstj. sér að hækka tollana enn. Það sýnir, að allur reikningur gengislækkunarforkólfanna hefur verið skakkur. Ég hef rætt þó nokkuð um það áður, hvort ekki sé til heppilegri leið til að afla þessara tekna. Ég hef bent á, að það er vel hægt að fá meiri tolltekjur án þess að hækka tollinn, með því að leyfa landsmönnum að flytja inn meira af vörum. Af sumum hefur þetta verið tekið sem öfugmæli. Ég vil leiða rök að því, að við getum framleitt meira innanlands og selt meira út en við gerum. Þá gætum við keypt meira inn af vörum, og ég held þetta sé sök hæstv. ríkisstj., að við fáum ekki meiri vörur. Hér liggja vörur í landi, sem við gætum selt fyrir milljónir króna og því flutt inn meiri vörur. Það er hægt að selja freðfiskinn o.fl. vörur. Ef ríkisstj. ætlar að hækka tollana og halda samt öllum einokunarböndum, þá verður þetta alltaf erfiðara, eftir því sem tíminn liður, og allt ein hringavitleysa. Hið eina, sem var réttlætanlegt í sambandi við gengislækkunina, var það, að hún átti að örva viðskiptin. En þetta hefur ekki orðið. Það hefur ekki fengizt að flytja meira út, framleiðslan er fjötruð í einokunarbönd. Útgerðarmenn hafa ekki getað náð hagnaðinum frá heildsölunum, og ríkisstj. kinokar sér við því að sleppa þeim einokunarböndum, sem heildsalarnir hafa. Meðan vöruinnflutningurinn er svona skorinn við nögl, þá er sagt, að það verði að hækka tollana, og hvað er þá langt þangað til farið verður að heimta nýja gengislækkun? Fáum við þá ekki aftur sömu hringrásina? Meinið er það, að hér er sérréttindastétt, eins konar léns- eða aðalsstétt, og hennar réttindi má ekki skerða. Ég kem inn á þetta atriði, af því að það er óhugsandi að ræða þetta mál, tollahækkanirnar, sem er afleiðing gengislækkunarinnar, án þess. Þetta vil ég segja viðvíkjandi vörumagnstollinum. Þetta, að ætla sér að hækka tollana jafnt og þétt, er að leggja þungar byrðar á almenning, en vilja aldrei taka af þeim, sem græða mest. Ég vil minnast þess, að við vorum að samþykkja frv. um skattfrelsi Eimskipafélagsins, og síðan er haldið áfram að þyngja álögurnar á almenningi og hækka tollana á sjávarútveginum, sem gerir það að verkum, að við stöndum enn verr að vígi, hvað framleiðslu okkar snertir, eftir því sem lengra líður. Þess vegna hefði verið nær að taka eitthvað af þessum kostnaði með slíku móti, ef ómögulegt var að fá neinu þokað til viðvíkjandi einokunarböndunum. — Ég ætla ekki að fjölyrða að neinu leyti um þetta. Það er svo oft, sem við höfum minnzt á þessi mál hér. Og það er náttúrlega alltaf það sama, sem við komum að, sömu prinsipin, sem þar rekast á. Hins vegar hefði ég álitið, þegar hæstv. ríkisstj. kemur fram með svona till., að þá hefði átt að gera nokkra grein fyrir því, hvernig á því stendur, að hún sjálf fæst ekki til að slaka nokkurn skapaðan hlut til í sambandi við útflutningsverzlunina og hvort hún sjálf hefur enga trú á, að það mundi örva tekjur ríkisins. — Ég læt þess vegna þetta nægja að sinni og mun fyrir mitt leyti greiða atkv. á móti þessari till. hæstv. ráðh.