17.12.1951
Efri deild: 45. fundur, 71. löggjafarþing.
Sjá dálk 999 í B-deild Alþingistíðinda. (1547)
145. mál, vegalög
Páll Zóphóníasson:
Herra forseti. Ég á hér 6 brtt., ef hægt er að kalla þær því nafni. Sumar eru ekki nema leiðréttingar. Þegar vegalögin voru hér til umr. á síðasta þingi, flutti ég 16 brtt., hvar af sumar voru leiðréttingar einvörðungu, aðrar um upptöku nýrra vega. Þá sá deildin sér ekki fært að samþ. þær og felldi þær allar. Síðan er búið að leggja marga af þessum vegum, þótt þingið felldi að veita fé til þeirra. Svoleiðis er með veginn frá Ísafirði að Gemlufalli. Það er búið að leggja hann að ferjustaðnum, þótt eigi væri hann í tölu þjóðvega, sem hann þó vitanlega á að vera.
Önnur till. er sú að framlengja veginn, sem liggur niður í Þykkvabæinn. Ég lagði til, að hann yrði framlengdur frá Miðkoti. Í fyrra var hann framlengdur að Unhóli. Og ég veit þá ekki, til hvers vegalög eru, ef það á að veita af ríkisfé svona til einhverra vega, sem aldrei hafa verið á vegalög teknir, þegar Alþ. fyrst neitar að taka vegina inn á vegalög, en síðan er veitt fé til þeirra af ríkisfé, eins og það væru þjóðvegir, á sama fjárhagsárinu. En þetta var sjálfsögð breyt., af því að vegurinn var lagður í fyrra samkv. fjárveitingu á Alþ. og eins verður fé greitt til hans aftur. Og ef ekki verður veitt fé til hans á fjárl., legg ég til, að hann verði tekinn út. — Um þetta er a-liður brtt.
B-lið vildi ég helzt biðja hv. n. að taka sem leiðréttingu á prentvillu. Það er ekki til neinn vegur á vegal., sem heitir Reykholtsdalsvegur. Vegurinn, sem liggur eftir Reykholtsdal, heitir Borgarfjarðarbraut, og á Borgarfjarðarbraut endar Bæjarsveitarvegur.
Sama er að segja um það, að það er ekki til í vegal. neinn vegur, sem heitir Bjarnarfjarðarvegur. Það er svo til tekið í frv., að Kaldrananesvegur eigi að liggja frá Bjarnarfjarðarvegi, en hann er ekki til með því nafni. Ég legg hér til, að vegurinn verði nefndur sínu rétta nafni: Reykjarfjarðarvegur. Þetta hygg ég, að hæstv. forseti geti skoðað aðeins sem leiðréttingu á prentvillu, en þennan lið, e-lið, þarf ekki að mínu áliti að skoða sem brtt.
D-liður brtt. er um lengingu á vegi. Slík till. var felld á síðasta þingi eins og a-liður. Vegurinn frá Sauðárkróki inn Hegranesið er nú látinn enda á Ríp, sem er kirkjustaður, og það var eðlilegt út af fyrir sig. En eins og nú er ástatt, tel ég, að vegurinn eigi að liggja fram allt Hegranes. Þar eru lögferjur úr enda Hegranessins, bæði austur yfir og vestur yfir Vötnin. Þarna er um fjögurra km veg að ræða, að ég held, þannig að þetta er lítill kostnaður, og eftir hörðum melum að leggja mestalla leiðina. Með þessu væri þjóðvegurinn tengdur við ferjustaðinn og þar með við sýsluvegina beggja vegna. Ég tel þess vegna, að brtt. sé sjálfsögð.
E-lið vildi ég líka mega vona, að hv. þm. skoði sem leiðréttingu á prentvillu, sem þyrfti ekki að skoða beinlínis sem brtt. Vildi ég biðja hæstv. forseta að athuga, hvort hann sæi sér það ekki fært. Vegurinn yfir Lágheiði er í frv. látinn enda í Ólafsfirði. Það er heill fjörður í sjó, sem heitir Ólafsfjörður, og það er heill fjörður á landi, sem heitir Ólafsfjörður. En Ólafsfjarðarkaupstaður er þar, og þangað ætlast allir til, að vegurinn liggi, en ekki bara einhvers staðar í Ólafsfjörð. Þessa till., sem ég flyt um Ólafsfjörð, vildi ég mega vonast eftir, að hv. þm. litu á sem leiðréttingu á prentvillu.
Loks er f-liður, sem er nýr vegur og nokkuð langur, líklega um 20 til 24 km, Jökuldalsvegur eystri. Ég tel honum einkum þrennt til gildis, ef hann væri lagður eða þegar hann verður lagður. Fyrst og fremst kemur hann níu bæjum í þjóðvegasamband, sem illa samgöngumöguleika hafa nú, og þurfa sumir þeirra, sem þar búa, að sækja á kláfum yfir Jökulsá. Annað, sem ég tel þessum vegi til gildis, er, að hann yrði liður í Austurlandsveginum, sem styttast mundi við þennan veg um nál. 4 km, ef hann yrði lagður þannig, að farið væri yfir brúna á móti Hjarðarhaga, en ekki brúna við Fossvelli. Og þá mundi, sem er þriðji kosturinn, vegurinn liggja þeim megin dalsins, sem snjóléttara er, þannig að vegurinn upp Jökuldalinn yrði miklu lengur fær. Vegurinn yrði þarna að austanverðu í dalnum miklu lengur upp úr snjó heldur en að vestanverðu. Þessir þrír kostir eru eið það að samþ. þennan veg. Í fyrsta lagi kæmust nokkrir bæir í vegasamband, sem slæmar samgöngur hafa nú. Í öðru lagi yrðu minni snjóþyngsli á þessum vegi en á Jökuldalsvegi vestri, þ.e. Jökuldalsvegi, sem nú er í vegal., og yrði þessi vegur því lengur fær. Og í þriðja lagi styttist Austurlandsvegurinn með þessum vegi um nokkra km. Og með þessu losnaði maður líka við slæmar beygjur við heiðarendann á veginum frá brúnni.
Þetta eru þær brtt., sem ég flyt, og ég vænti þess, að hv. n. taki þær til athugunar. Ég tel þær allar, að undantekinni þeirri síðustu, svo lítilvægar, að samþykkt þeirra geti ekki á neinn hátt orðið frv. að falli. Það mætti kannske undanþiggja síðustu brtt. í því sambandi, þ.e.a.s., hún mundi kannske ekki mega teljast eins lítilvæg í því sambandi. Og þó óska ég. að hún verði samþ. líka. Þingið getur ekki verið þekkt fyrir annað en að samþ. a-liðinn. Það er ekki hægt að mínu áliti að hafa það svo, að sama þingið veiti fé til vegarins, en neiti að taka hann í þjóðvegatölu.