05.12.1955
Efri deild: 25. fundur, 75. löggjafarþing.
Sjá dálk 32 í B-deild Alþingistíðinda. (37)
12. mál, verðlagsuppbót á laun opinberra starfsmanna
Frsm. meiri hl. (Bernharð Stefánsson):
Herra forseti. Ég skal taka það fram strax, að ég er hv. frsm. minni hl. sammála um sumt af því, sem hann nú sagði, þó að það leiði ekki til sömu niðurstöðu hjá mér og hjá honum, að fella beri þetta frv. eða sama sem fella það.
Ég er því alveg sammála, að greiðsla verðlagsuppbótar óskertrar leiðir til þess, að erfiðara mun að stöðva dýrtíðarflóðið. En þetta gildir ekki einasta um hærra launaða embættismenn, heldur alla, sem verðlagsuppbót fá. Það mundi ekki standa á mér að samþykkja takmörkun á því að greiða verðlagsuppbót, ef samkomulag gæti orðið um að fylgja slíku máli fram. En hitt er það, að ég sé ekki ástæðu til þess, að nokkrir menn í landinu séu teknir algerlega út úr og allt annað látið gilda fyrir þá en alla aðra. Það mun komið svo í gegnum samninga við stéttarfélög, að svo til allir launamenn hafa verðlagsuppbót á laun sín alveg óskerta, og sé ég ekki, hvers vegna á að taka nokkra af opinberum starfsmönnum út úr, úr því að þetta er meginregla í landinu. Mér virðist það hvorki sanngjarnt né heldur að ég búist við, að ríkinu verði þá jafnvel til um menn í vandasamar stöður, ef svo er gert, því að það eru ýmis fyrirtæki í landinu, sem borga engu síður laun en ríkið, og fyrir utan einkafyrirtæki má þar til nefna sum bæjarfélög, eins og t. d. Reykjavíkurborg, sem mér virðist að muni í mörgum tilfellum greiða hærri laun en ríkið, a. m. k. liggja erindi fyrir fjárhagsnefndum frá starfsmönnum, sem krefjast að verða færðir upp um launaflokk eða launaflokka og bera sig saman við hliðstæða starfsmenn Reykjavíkurbæjar. Það er vegna þess, að þetta er aðeins jafnréttiskrafa, að ég tel verða að samþykkja þetta frv. Hitt er svo annað mál, að þessi verðlagsuppbót, ekki einasta þessara fáu manna, sem hér um ræðir, heldur verðlagsuppbótin yfirleitt, leiðir vitanlega til vaxandi dýrtíðar og verðskrúfu, ef hún helzt áfram algerlega óskert. En ég held, að það breyti ákaflega litlu í þessu efni, þó að þessir fáu menn, sem hér um ræðir, séu ekki sömu réttinda aðnjótandi og aðrir.
Hv. frsm. minni hl. nefndi það, að þessir menn mundu hafa margvíslega möguleika til aukatekna, og tók sérstaklega dæmi af kennurum hér í Reykjavík. Ég hygg, að kennarar séu yfirleitt ekki með hæst launuðu mönnum í landinu, og það er tæplega hægt að ákveða launalög með tilliti til þess, að menn geti haft aukatekjur utan við starfið og starfsgreinina. Það ætti vitanlega að ætla hverjum embættismanni það mikið starf, að það sé fullt starf fyrir hann, og ef hann er sá starfsmaður, að hann getur innt starf sitt — fullt meðalmannsstarf — vel af hendi, þá sé ég ekki annað en að hann sé vel að því kominn, þó að hann leggi meira á sig en til þess þarf og afli sér einhverra aukatekna. Ég efast t. d. ekkert um, að hv. þm. Barð. gæti unnið tveggja manna verk. (Dómsmrh.: Gerir hann það ekki?) Ja, ég hugsa, að hann hafi gert það a. m. k. meðan hann var form. fjvn., að þá hafi hann unnið tvöfalt á við aðra þm. að þingmálum.
Hv. þm. sagði, að þetta frv., þótt það yrði að lögum, mundi verða afnumið hvort sem er, þegar launalögin verða samþykkt. Ég sé ekki, að það muni liggja fyrir, því að launalögin gera einmitt, eins og ég sagði áðan, ráð fyrir sérstökum lögum um verðlagsuppbót, svo að það kemur ekki til greina. Annars get ég látið útrætt um þetta, því að vitanlega heldur hver sinni meiningu um þetta mál.