30.04.1957
Efri deild: 91. fundur, 76. löggjafarþing.
Sjá dálk 1206 í B-deild Alþingistíðinda. (1249)
150. mál, samþykkt á ríkisreikningum
Fjmrh. (Eysteinn Jónsson):
Það er út af því, sem hv. frsm. spurði. — Í athugasemdum yfirskoðunarmanna segir um 4.–7. lið, með leyfi hæstv. forseta:
„Hinar geysimiklu umframgreiðslur stofnunarinnar um fjárlög fram á árinu eru ekki viðunandi. Upplýst er með svari, að engin lagfæring hafi orðið á greiðslu óskilalánanna. Athugasemdinni er vísað til aðgerða Alþingis.“
Þessar athugasemdir, 4–7, sem hljóða í einu lagi á þennan hátt, eru um ríkisútvarpið, annars vegar um útgjöld stofnunarinnar og hins vegar út af því, að lán, sem byggingarsjóður útvarpsins lánaði á sínum tíma, ég hygg í samráði við þáverandi fjmrh., hafa lent í vanskil og ekki tekizt að innheimta þau enn þá.
Varðandi umframgreiðslurnar er það að segja, að ég get ekki svarað því öðruvísi en þannig, að hv. fjvn. hefur á þessu þingi haft til meðferðar að veita fé til ríkisútvarpsins og skoðað tillögur ríkisstj. um það, sem voru í fjárlögunum, og hefur haft til samanburðar útgjöldin, eins og þau hafa raunverulega verið. Ég verð að ætlast til þess, að það hafi verið reynt að setja útgjöldin þannig í fjárlögin nú, að þau ættu að geta staðizt í reyndinni. En forráðamenn ríkisútvarpsins hafa haldið því fram undanfarið, að útgjöld ríkisútvarpsins hafi ár eftir ár verið selt þannig af Alþ., að það hafi ekki verið hugsanlegt að reka stofnunina, án þess að umframgreiðslur kæmu fram.
Ég vona, að það hafi tekizt að búa fjárhagsáætlun ríkisútvarpsins í fjárlögunum þannig, að hún gæti staðizt. Ég segi: ég vona það, en ég veit það ekki.
Varðandi vanskilalánin er það að segja, að það mun ekki vera nein hætta á því, að þau innheimtist ekki, þessi lán, því að fyrir þeim munu öruggar tryggingar. Á hinn bóginn voru þessi lán til mjög stutts tíma og á bak við lágu einhvers konar vilyrði um, að önnur lán mundi vera hægt að útvega, en þær vonir brugðust algerlega, — þau vilyrði reyndust á sandi byggð, og þess vegna eru þessi lán enn í vanskilum hjá byggingarsjóði útvarpsins og hefur ekki tekizt að innheimta þau. Munu þessi lánaviðskipti, eins og ég hef upplýst, hafa farið á allt annan veg en til var ætlazt.
Þetta er það, sem ég get sagt um það mál. Mér er ekki ljóst, hvað yfirskoðunarmenn hafa ætlazt til að Alþ. gerði varðandi þessi atriði, fremur en framsögumanninum. Þó. geri ég ráð fyrir því, að varðandi fjárhagsáætlun ríkisútvarpsins hafi það verið meining endurskoðunarmanna, að fjvn. og hv. Alþingi kryfðu það mál til mergjar og reyndu að ganga þannig frá því, að umframgreiðslur ættu sér ekki stað.
Þá er það 17. liður. Hann er svo, með leyfi hæstv. forseta, og fjallar um rekstur skipaútgerðarinnar:
„Með svarinu eru gefnar ýtarlegar upplýsingar um rekstur fyrirtækisins. Sú skýrsla gefur ótvírætt til kynna, hvernig á greiðslunum stendur og rekstrarhalla fyrirtækisins.“
Síðan segir:
„Það er Alþingis að ráða bót á þessu máli. Athugasemdinni er því vísað til aðgerða Alþingis.“ Vitaskuld getur þessi aths. yfirskoðunarmanna ekki átt við, að hægt sé að breyta orðnum hlut, þ.e.a.s. rekstrinum 1954. Á hinn bóginn hlýtur aths. að lúta að því, að Alþ. reyni að gera þannig úr garði fjárhagsáætlun skipaútgerðarinnar og sjá þannig fyrir því máli, að umframgreiðslur slíkar sem þessar komi ekki til greina. Ég skal taka fram, að það er mjög ýtarlega gerð grein fyrir þessum umframgreiðslum skipaútgerðarinnar, þær voru yfir höfuð á fallnar af alveg óviðráðanlegum ástæðum, og að það er sýnt fram á það í þessum svörum með nokkuð gildum rökum, að það hlaut svo að fara, að umframgreiðslur yrðu, eins og áætlunin var úr garði gerð. En hér hlýtur að vera átt við af hendi yfirskoðunarmanna áskorun um að vanda betur þann kafla í fjárlögunum, sem lýtur að strandferðunum. Annars vil ég taka undir það, sem hv. frsm. sagði, og ég hygg, að ég hafi áður látið í ljós þá skoðun: Ég tel eðlilegra, að hv. yfirskoðunarmenn greindu, þegar þeir vilja, að Alþ. hafi afskipti af málum, hvað þeir vilja að Alþingi geri, þ.e. geri uppástungu um, á hvern hátt þau afskipti Alþingis eigi að vera.