24.11.1960
Efri deild: 27. fundur, 81. löggjafarþing.
Sjá dálk 33 í B-deild Alþingistíðinda. (63)
4. mál, ríkisreikningurinn 1958
Fram. (Magnús Jónsson):
Herra forseti. Fjhn. hefur farið yfir ríkisreikninginn og borið niðurstöðutölur saman við frv., eins og það liggur fyrir, og eins og nál, ber með sér; þá leggur n. einróma til, að frv. verði samþ. og ríkisreikningurinn óbreyttur, eins og hann liggur fyrir.
Það er rétt að minnast á það í þessu sambandi, án þess að ég ætli að fara að ræða einstaka liði í athugasemdum yfirskoðunarmanna, að það eru tvö atriði í tillögum þeirra, sem þeir leggja til að sé visað til aðgerða Alþingis. Er að sjálfsögðu eðlilegt, að vikið sé að þeim ábendingum.
Annað atriðið, sem þeir vilja að Alþingi fjalli um og geri einhverjar ráðstafanir í sambandi við, eru athugasemdir yfirskoðunarmanna í allmörgum liðum við fjárreiður ríkisútvarpsins. Það hefur svo verið um langan tíma, að yfir. skoðunarmenn hafa alltaf gert allmargar athugasemdir við fjármál þeirrar stofnunar og hafa talið, að þeim væri í ýmsum efnum ábótavant, það væri lítt haldið sig við fjárlagaáætlanir og ráðstafanir á sjóðum ríkisútvarpsins, aðallega byggingarsjóði þess, væru með þeim hætti, að ekki gæti í alla staði talizt eðlilegt: Ég hygg, að varðandi þetta atriði sé nokkuð erfitt um vik fyrir Alþingi að gera sérstakar ráðstafanir. Þetta er stofnun, sem hefur sjálfstæðan fjárhag, þannig að það eru engar sérstakar fjárveitingar til hennar í fjárlögum, og því ekki hægt að binda starfsemi stofnunarinnar innan eins fasts ramma að þessu leyti eins og annarra stofnana, sem taka allt sitt fjármagn frá ríkissjóði. Ef á að vera auðið að hafa þarná þann hátt á, sem yfirskoðunarmenn telja, og koma við meira aðhaldi í sambandi við fjármál stofnunarinnar, þá verður það að minni hyggju að gerast með milligöngu þess ráðuneytis, sem stofnunin heyrir undir. Ég skal ekki fara að rekja þessar aths. yfirskoðunarmannanna varðandi ríkisútvarpið í einstökum atriðum. Það hafa verið gefin svör af hálfu stofnunarinnar við þessum aths., og í ýmsum greinum sýnist mér á þeim, að við athugasemdunum séu gefin viðhlítandi svör, en að öðru leyti tel ég, á þessu stigi málsins a.m.k., að það séu ekki tök á því fyrir Alþingi sem slíkt að fylgjast með rekstri þessarar stofnunar og verði að treysta því, að menntmrn. fylgist með því, að farið sé eftir áætlunum þeim, sem lagðar eru til grundvallar við samningu fjárlaga um útgjöld og annan rekstur stofnunarinnar.
Hitt atriðið, sem yfirskoðunarmenn leggja til að sé vísað til aðgerða Alþingis, snertir Tryggingastofnun ríkisins, og virðist, að því er bezt verður séð, efnislega vera um það, að nauðsynlegt sé að taka til endurskoðunar þær byrðar; sem lagðar séu á ýmsa aðila og þá fyrst og fremst sveitarfélögin í sambandi við tryggingarnar. Það er bent á, að það séu útistandandi hjá sveitarfélögunum stórar fjárhæðir í vangreiddum iðgjöldum og gangi mjög erfiðlega að innheimta þessi gjöld, og það er skoðun yfirskoðunarmanna, að það þurfi að taka þetta til endurskoðunar. Að svo miklu leyti sem talið verður nauðsynlegt að gera það, þá hlýtur það að verða að gerast í sambandi við tryggingalöggjöfina, en ekki við afgreiðslu á ríkisreikningi sem slíkum. Ég skal ekkert um það dæma, hvort það er grundvöllur undir þeim ábendingum, að hér sé gengið svo langt, að hætt sé við, að tryggingakerfinu sé stefnt í hættu, vegna þess að þessir aðilar, geti ekki greitt sín gjöld. Það er bent á það í svari frá Tryggingastofnun ríkisins eða félmrn., að iðgjaldainnheimtan sé ekki stórfellt vandamál, eins og það er orðað þar, og enn fremur, að gera megi ráð fyrir, að hún gangi betur, eftir að bætur til gjaldskyldra aðila, fjölskyldubætur, hafi verið auknar, en halda má eftir bótafé til greiðslu iðgjalda samkv. almannatryggingalögum. Það virðist því ekki vera vandamál..gagnvart einstaklingunum, þetta atriði, en hins, vegar þekkjum við auðvitað öll, að það eru erfiðleikar í sambandi við innheimtu tryggingaframlaga hjá sveitarfélögunum, og hefur í allstórum stíl verið að því horfið í sambandi við þá innheimtu, að tryggingarnar hafa lánað sveitarfélögunum beinlínis til þess að greiða hin lögboðnu iðgjöld til trygginganna. En eins og ég áður hef sagt, þá sýnist þessi aths. ekki gefa tilefni til þess, að málið sé frekar rætt í sambandi við afgreiðslu ríkisreiknings, heldur verði að takast til meðferðar í sambandi við almannatryggingalöggjöfina, og sé ég því ekki ástæðu til þess, að neinar sérstakar ákvarðanir eða samþykktir séu gerðar um það efni í sambandi við meðferð málsins nú.
Ég taldi rétt að minnast á þessi tvö atriði, af því að þeim er vísað til aðgerða Alþingis. En þar sem þau eru þess eðlis, að þau verða ekki sérstaklega tekin til meðferðar eða ákvörðunar í sambandi við ríkisreikninginn sem slíkan, eins og hann liggur fyrir, þá er það sem sagt niðurstaða n. að leggja til, að hann verði samþykktur óbreyttur.