05.04.1963
Efri deild: 68. fundur, 83. löggjafarþing.
Sjá dálk 1449 í B-deild Alþingistíðinda. (1506)
91. mál, siglingalög
Frsm. (Jón Árnason):
Herra forseti. Frv. það, sem hér um ræðir, frv. til l. um breyt. á siglingalögum, nr. 56 30. nóv. 1914, á sömu forsögu og frv. um sjómannalögin. Það er byggt upp af n., sem skipuð var af Emil Jónssyni 1958, en hann var þá siglingamálaráðherra.
Mál þetta var sent til umsagnar ýmsum aðilum, og hafa þeir allir mælt með samþykkt frv. Einn þeirra, Íslenzk endurtrygging, benti þó á eina brtt. varðandi vátryggingafé, um greiðsluskyldu og tímafrest í því sambandi. Við afgreiðslu málsins í Nd. var fallizt á þá breytingu ásamt nokkurri breyt. á 12. gr. frv., sbr. þskj. 270, en sú breyt. tekur til sjáveðréttar í skipi, farmgjaldi og fyrir launakröfum og þóknun samkv. 2. tölul. 216 gr., um bótakröfu fyrir eignir skipverja, þær er farizt hafa við sjóslys o.s.frv., eins og þar segir. Að öðru leyti er frv. óbreytt.
Hér gegnir sama máli varðandi störf hinnar stjórnskipuðu n., sem undirbjó frv., og fram kom um sjómannalögin, að hún beið átekta, þar sem hliðstæð löggjöf var til endurskoðunar á hinum Norðurlöndunum. Í grg. fyrir frv. varðandi undirbúning þess segir m.a. svo, með leyfi forseta:
„Frá því á síðari hluta 19. aldar hafa ýmsar þjóðir haft með sér samstarf um samræmingu siglingalöggjafar. Siglingar eru svo alþjóðleg starfsemi, einkum að því er tekur til kaupskipa, að oft veldur óhagræði, þegar réttarreglur um þær eru mjög mismunandi í þeim löndum, sem mest samskipti hafa sín á milli á því sviði. Nokkru fyrir síðustu aldamót settu Norðurlandaríkin Danmörk, Noregur og Svíþjóð sér siglingalög, sem sameiginleg nefnd frá þessum löndum hafði undirbúið, enda höfðu lögin sams konar ákvæði að geyma í öllum meginatriðum. Íslenzku siglingalögin nr. 56 30. nóv. 1914 eiga rót sína að rekja til þessara no:rænu laga og eru að mestu shlj. þeim. Síðan hafa Norðurlandaþjóðirnar þrjár, sem nefndar voru, gert mikilvægar breytingar á siglingalögum sínum og þó aðallega þeim köflum þeirra, sem fjalla um skipshöfn, flutningssamninga, ábyrgð útgerðarmanna og sjóveð. Á árunum 1922 og 1923 tóku Danmörk, Noregur og Svíþjóð kaflann um skipshöfn út úr siglíngalögum sínum og settu í stað hans sérstök sjómannalög, sbr., í Svíþjóð sjömanalag 15. júní 1922, í Noregi sjómannslov 16. febr. 1923 og í Danmörku sömandslov 1. maí sama ár. Með sænskum lögum 18. maí 1928, dönskum lögum 27. maí 1929 og norskum lögum 31. maí sama ár var kaflinn um sjóveð umsaminn og bætt við nýjum kafla um takmarkaða ábyrgð útgerðarmanna. Tilefni þessara breytinga voru tvær alþjóðasamþykktir, sem gerðar höfðu verið í Brüssel 25. ágúst 1924 og 10. apríl 1926. Þá var og kafli laganna um flutningssamninga umsaminn í heild með sænskum lögum 5. júní 1936, dönskum lögum 7. maí 1937 og norskum lögum 4. febr. 1938. Höfðu Danmörk, Noregur og Svíþjóð þá gerzt aðilar að alþjóðasamþykkt um farmskírteini, sem gerð var í Brüssel 25. ágúst 1924.
Hér á landi var kaflinn um skipshöfn tekinn til endurskoðunar og gerður að sérstökum 1., þ.e. sjómannalögunum, nr. 41 19. maí 1930. Var þá stuðzt við norrænu sjómannalögin. Við samningu þessa frv. hafa norrænu siglingalögin einnig verið lögð til grundvallar í öllum meginatriðum, sérstaklega að því er varðar kaflana um flutningssamninga, takmarkaða ábyrgð útgerðarmanna og sjóveð. Hefur n. talið nauðsynlegt, að á þessu sviði, sem snertir svo mjög millilandaviðskipti, haldist samræmi í löggjöf Norðurlandaþjóða, enda hafa Norðurlandalögin hlotið mjög vandaðan undirbúning. Að öðru leyti hafa breytingar á núgildandi siglingalögum einkum verið miðaðar við að færa til nútíðarhorfs ákvæði, sem sett voru með annað fyrirkomulag fyrir augum en nú tíðkast, og þá jafnframt felld niður ákvæði, sem telja má úrelt eða óþörf.“
Hér gegnir sama máli varðandi störf hinnar stjórnskipuðu nefndar, sem undirbjó frv. og ég áður hef um getið. Og eins og fyrr segir, hefur mál þetta verið alllengi í meðförum þingsins, og er því þm. að sjálfsögðu kunnugt um efni þess. Ég tel ekki ástæðu til að fjölyrða frekar um frv. Siglingar eru alþjóðleg starfsemi, og er því að allra dómi ákjósanlegt, að löggjöf þjóða, sem siglingar stunda, sé í sem allra mestu samræmi. Með þessu frv. er að því horfið að samræma íslenzk lög sams konar löggjöf annarra þjóða og þá fyrst og fremst okkar nágrannaþjóða. Að öðru leyti vil ég vísa til grg. fyrir frv. og þeirra skýringa, sem þar er að finna.
Ég vil að svo mæltu fyrir hönd sjútvn. leyfa mér að mæla með því, að frv. þetta verði samþykkt.