15.03.1963
Neðri deild: 54. fundur, 83. löggjafarþing.
Sjá dálk 725 í B-deild Alþingistíðinda. (599)
172. mál, byggingasjóður aldraðs fólks
Sjútvmrh. (Emil Jónsson):
Herra forseti. Þetta frv. til l. um byggingasjóð aldraðs fólks er komið frá hv. Ed., þar sem það var samþ. shlj. og breytingalaust.
Tildrög þessa máls eru þau, að árið 1959 var kosin hér á Alþingi nefnd til þess að athuga skilyrði aldraðs fólks til þess að nota starfsorku sína. Í n. voru kosin þau Alfreð Gíslason læknir, Kjartan J. Jóhannsson læknir, Ólafur Ólafsson læknir, Ragnhildur Helgadóttir og Sigríður Thorlacius. N. hefur skilað allýtarlegu nál., sem er prentað sem fskj., þar sem gefnar eru ýmsar upplýsingar, bæði um starf n. og þær till., sem hún hefur að flytja, og leyfi ég mér í aðalatriðum að vísa til þessa nál.
Höfuðástæðan til þess, að þetta mál hefur komið fram, er sjálfsagt sú, að öldruðu fólki fjölgar sífellt í hlutfalli við íbúatöluna, þ.e.a.s. stöðugt vaxandi hundraðshluti þjóðarinnar nær hærri aldri nú en áður. í nál. á bls. 4, sem frv. fylgir, er gerð grein fyrir þessu, þar sem kemur í ljós, að árið 1901 hefur fjöldi 65 ára manna og eldri verið 6.9% af heildaríbúatölunni, en þessi tala er 1960 komin yfir 8% . Þetta hefur leitt til þess, að menn hafa farið að leiða hugann að því, hvað væri hægt að gera, til þess að starfsorka þessa fólks, sem oft er tiltölulega lítið skert fram eftir öllum aldri, mætti á einhvern hátt notast. Það eru ýmsar leiðir, sem taldar eru koma til greina í því sambandi, og vísa ég þar enn og aftur til nál., sem frv. fylgir. En ein af þeim leiðum, sem taldar hafa verið koma til greina, er sú að reyna að skapa þessu fólki viðunandi húsnæði. Það er nú svo, að þegar fólk hefur náð þessum aldri, þarf það ekki eins mikið húsnæði og fyrr á árum, meðan börn voru heima og fjölskyldan stærri, en hins vegar oft erfitt að fá hentugt húsnæði fyrir þetta fólk.
Efni frv. er það, að stofnaður skuli byggingasjóður aldraðs fólks og hlutverk sjóðsins sé að stuðla með lánveitingum og styrkjum til þess, að byggðar verði hentugar íbúðir fyrir þetta fólk. Tekjur í þessu skyni eru ætlaðar ágóði af happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna samkv. ákvæðum þar um í lögum um happdrættið. Það hefur náðst samkomulag við sjómannadagsráð, sem stjórnar happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna, um það, að verulegur hluti af tekjum happdrættisins renni til þessarar starfsemi. Og í öðru frv., sem hér er á dagskrá á eftir, er því slegið föstu, að þessi hundraðshluti af tekjunum skuli vera 40%. Stjórn þessa sjóðs er Tryggingastofnun ríkisins falið að annast, og lán úr honum má veita gegn öruggum tryggingum sveitarfélögum eða öðrum aðilum, sem sveitarstjórnir mæla með, sem takast á hendur að reisa íbúðir handa öldruðu fólki. Lán til einstaklinga koma líka til greina samkv. ákvæðum 6. gr. Þessir styrkir og lán, sem veitt eru úr sjóðnum, mega samtals nema allt að 50% af kostnaðarverði íbúðarinnar.
Þetta er aðalefni frv. Mér er að vísu ljóst, að þær tekjur, sem hér er um að ræða handa þessari starfsemi til að byrja með, eru ekki eða verða ekki um alla framtíð fullnægjandi, það er nokkurn veginn víst. En með henni mætti þó gera verulegt átak, þar sem gert er ráð fyrir, að sveitarsjóðirnir, sem hér eiga hlut að máli, komi líka til og leggi hönd á plóginn með því að leggja fram eða útvega þann helming af byggingarkostnaðinum, sem ekki er séð fyrir í lögum þessum.
Ég sé svo ekki ástæðu til þess að rekja þetta nánar. Það var fullt samkomulag um málið í hv. Ed., og ég vænti, að svo verði einnig hér.
Frv. fylgja önnur tvö frv., sem eru hér næst á dagskránni, annað um breytingu á l. um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna, sem er bein afleiðing af þessu frv., og annað, sem er um heimilishjálp aldraðs fólks, sem líka hefur verið tekið til athugunar af nefndinni.
Ég leyfi mér, herra forseti, að leggja til, að frv. verði að lokinni þessari umr. vísað til 2. umr. og hv. heilbr: og félmn.