05.04.1968
Sameinað þing: 48. fundur, 88. löggjafarþing.
Sjá dálk 714 í D-deild Alþingistíðinda. (3226)
174. mál, kostnaður af Kirkjuþingi, Búnaðarþingi og Fiskiþingi
Fyrirspyrjandi (Magnús Kjartansson):
Herra forseti. Þessi litla fsp. er svolítið tengd því máli, sem hér var rætt um áðan, þótt hún snúist að vísu um minni vanda. Hún fjallar einnig um misræmi, sem upp hefur komið í þjóðfélaginu.
Hér á Íslandi er haldið mikið af þingum og ráðstefnum, eins og alkunnugt er, og slíkum samkomum fer stöðugt fjölgandi. Hins vegar er mismunandi vel að þessum þingum búið af hálfu hins opinbera, og þau þrjú þing, sem ég spyr hér um, hafa, að því er ég bezt veit, þá sérstöðu, að þátttakendur í þeim fá greitt fé úr ríkissjóði fyrir að taka þátt í þinghaldinu.
Ég skal ekki draga í efa, að þessi þing séu merk, hvert á sínu sviði. Áhangendur evangelísk-lúterska trúflokksins hafa vafalaust af því bæði gagn og ánægju að koma saman til Kirkjuþings og fá dagpeninga til þess úr ríkissjóði. Hins vegar er mér ómögulegt að skilja, að þessi trúflokkur eigi að hafa nokkra sérstöðu fram yfir aðra trúflokka hvað þetta snertir. Aðrir trúflokkar hafa einnig sín þing, og ef á að veita mönnum greiðslur úr ríkissjóði fyrir að taka þátt í slíkum þingum, ætti það eins að koma þeim að gagni.
Búnaðarþing og Fiskiþing eru gamlar stofnanir, og tilgangur þeirra er að efla þá atvinnuvegi. Stuðningur við þá er hins vegar orðinn miklu fjölbreyttari en áður var, og af þeim ástæðum hafa þessi þing sett ofan hlutfallslega, enda þótt ég dragi ekki í efa, að umræður þar séu fróðlegar og gagnlegar og sumar þær samþykktir, sem þar kunna að vera gerðar, skynsamlegar, auk þess sem menn hafa náttúrlega alltaf gott af því að sýna sig og sjá aðra. Hins vegar fæ ég ekki séð rökin fyrir því, að þátttaka í þessum þingum sé styrkt af almannafé umfram fjölmörg önnur þing, sem haldin eru í hlandinu. Vilji menn nota fé ríkissjóðs til þess að styrkja landsmenn til þátttöku í þingum af ýmsu tagi, þarf að setja um það almennar reglur, svo að allir eigi kost á fjárframlögum til þingsetu sinnar, eftir því sem reglurnar segja til um. En telji menn hins vegar, að slík þing eigi að vera frjálst framtak þegnanna, þá á það einnig að eiga við um þau þing, sem ég hef vikið að.
Ég hef vakið máls á þessu vegna þess, að nú að undanförnu hefur mjög verið til umræðu nauðsyn þess að endurskoða ýmsa þætti í ríkisbúskapnum í samræmi við breytta tíma. T.d. liggur hér fyrir þingi frv. um breyt. á l. um embættisbústaði, sem m.a. hefur verið rökstutt með því, að á seinni árum hafi bætzt við á Íslandi fjölmargir embættismenn, sem alls ekki var gert ráð fyrir í lögunum, eins og þau voru þá, alveg á sama hátt og hafin eru hér á Íslandi fjölbreytileg þing, sem ekki tíðkuðust áður hér á landi. Auk þess hefur hæstv. fjmrh. greint okkur frá því, bæði í orði og verki, að hann hafi fullan hug á því að spara, og þess vegna er mér nokkur forvitni á því að heyra afstöðu hans til þessa vandamáls.