13.05.1969
Neðri deild: 94. fundur, 89. löggjafarþing.
Sjá dálk 1414 í B-deild Alþingistíðinda. (1547)
188. mál, aflatryggingasjóður sjávarútvegsins
Frsm. meiri hl. (Birgir Finnsson):
Herra forseti. Sjútvn. hv. d. hefur ekki orðið sammála um afgreiðslu þessa máls. Ég mæli hér fyrir hönd meiri hl. n., sem leggur til, að frv. verði samþ.
Frv. er aðeins um tvö — eða öllu heldur þrjú — atriði. Í fyrsta lagi er gert ráð fyrir því, að framlag ríkissjóðs til aflatryggingasjóðs á þessu ári lækki frá því, sem verið hefur. Í öðru lagi er um að ræða, að við aflatryggingasjóð verði stofnuð ný deild, sem sjái um greiðslu fæðiskostnaðar skipverja samkvæmt þeim kjarasamningum, sem nú gilda um það efni. Í þriðja lagi felst í þeim kafla frv., sem fjallar um greiðslu fæðiskostnaðarins, ákvæði um það, að þessi nýja deild eigi að fá árlegar tekjur 1% af fob-verði útfluttra sjávarafurða, annarra en þeirra, sem koma frá hvalveiðum og selveiðum, og á að reikna gjald þetta á sama hátt og annað útflutningsgjald af sömu vöru. Þetta eru, að ég held, helztu efnisatriði frv.
Í meðförum hv. Ed. var sú breyting gerð varðandi framlag ríkissjóðs til aflatryggingasjóðs, að í stað þess að frv. gerði upphaflega ráð fyrir, að framlagið skyldi lækka til frambúðar, er ákvæði 2. gr. frv. nú um þetta efni á þá leið, að framlag ríkissjóðs á árinu 1969 skuli vera fjórðungur á móti fyrsta lið laganna. Þessi skerðing á framlagi ríkissjóðs er þannig eingöngu bundin við árið í ár. Ýmsir hafa óttazt, að þessi lækkun á framlagi ríkissjóðs gæti orðið til þess, að sjóðnum yrði fjár vant til að standa undir þeim skuldbindingum, sem á hann kynnu að falla. M.a. hefur stjórn sjóðsins gert grein fyrir þessu atriði og bent á, að einmitt þegar verð á afla fer hækkandi, eins og það hefur gert núna eftir gengisbreytinguna, geta þær bætur, sem sjóðurinn þarf að greiða, einnig hækkað, að því leyti til muni honum vera þörf á meiri tekjum. Það hefur ekki verið talið fært að breyta frá þeirri ákvörðun, sem tekin var í sambandi við afgreiðslu fjárl. Hvað þetta atriði snertir er frv. nánast í samræmi við það, sem gert var, þegar fjárl. voru afgr. Í meðförum hv. Ed. bar það að sjálfsögðu mjög á góma, að komið gæti fyrir, að sjóðnum yrði fjár vant, og í því sambandi gaf hæstv. fjmrh. sjútvn. Ed. eftirfarandi yfirlýsingu, með leyfi hæstv. forseta:
„Ríkisstjórnin mun sjá svo um, að ef til þess kemur, að aflatryggingasjóð skorti fé, til þess að greiðslur úr sjóðnum geti farið fram eftir sömu bótareglum og giltu á s.l. ári, þá muni sjóðnum verða séð fyrir því fjármagni, sem af skerðingunni leiðir eða á kann að vanta.“
Þessa yfirlýsingu hæstv. fjmrh. er að finna í nál. sjútvn. Ed. á þskj. 592.
Ég sé svo ekki, herra forseti, ástæðu til að fara fleiri orðum um sjálft frv. Ég vil upplýsa, að meðan frv. var til meðferðar hjá sjútvn. þessarar hv. d., bárust 3 erindi, sem öll eru á þann veg, að breyta þurfi ákvæðum frv. í 3. gr. II. kafla, eða 17. gr. laganna, sem fjallar um áhafnadeild aflatryggingasjóðs, en þar stendur, eins og frv. er nú: „Áhafnadeild aflatryggingasjóðs skal greiða útvegsmönnum hluta af fæðiskostnaði lögskráningarskyldra sjómanna á fiskibátum, sem hér segir:“ Þau bréf, sem borizt hafa í gær og í dag um þetta efni, eru í fyrsta lagi frá Landssambandi ísl. útvegsmanna, í öðru lagi frá Sjómannasambandi Íslands og í þriðja lagi frá Efnahagsstofnuninni. Bréfin fjalla öll um sama efni, og ég tel þess vegna nóg að lesa aðeins eitt þeirra, til þess að hv. alþm. geti áttað sig á, hvað þar er um að ræða. Les ég því, með leyfi hæstv. forseta, bréf Efnahagsstofnunarinnar, dags. í dag. Það er svo hljóðandi:
„Að tilmælum yðar skal eftirfarandi staðfest: Í janúar og febrúar s.l. tók ég, fyrir hönd ríkisstj., þátt í viðræðum við fulltrúa sjómanna í kjaradeilunni um fyrirkomulag hugsanlegrar greiðslu á hluta af fæðiskostnaði bátasjómanna úr aflatryggingasjóði sjávarútvegsins. Við þessar umr. var það skilningur beggja aðila, að greiðsla hluta fæðiskostnaðar, ef til kæmi, næði til hlutaráðinna landmanna á línubátum auk lögskráningarskyldra sjómanna.
Virðingarfyllst.
Efnahagsstofnunin.
Jónas H. Haralz.“
Ég tel nauðsynlegt, herra forseti, með tilliti til ábendinganna, sem fram eru komnar um þetta atriði, að sjútvn. deildarinnar fjalli um málið milli 2. og 3. umr. og athugi, hvaða breytingar er nauðsynlegt að gera á frv. Mér virðast ábendingarnar vera svo að segja samhljóða frá þeim aðilum, sem ég nefndi, þ.e. Landssambandi ísl. útvegsmanna, Sjómannasambandi Íslands og Efnahagsstofnuninni.
Að öðru leyti legg ég til fyrir hönd meiri hl. sjútvn., að frv. verði samþ. eins og það liggur fyrir.