24.03.1970
Neðri deild: 66. fundur, 90. löggjafarþing.
Sjá dálk 1221 í B-deild Alþingistíðinda. (1557)
168. mál, Stofnlánaadeild landbúnaðarins
Vilhjálmur Hjálmarsson:
Herra forseti. Þegar frv. um ráðstöfun til lækkunar ríkisútgjalda var til meðferðar á útmánuðum 1968, var einn þátturinn í því sá, sem hér er áréttaður í þessu frv., þ. e. að lækka framlögin til Landnáms ríkisins. Ég og fleiri þm. mótmæltum þá m.a. þessu atriði í frv. Þessi ráðstöfun varðandi Landnámið var þá rökstudd með því, að það væru þverrandi verkefni hjá Landnámi ríkisins við stofnun nýbýla, og þess vegna væri óhætt og eðlilegt að minnka framlögin til þessarar stofnunar.
En það var bent á það þá, og ég vil enn minna á það, að Landnámið hefur vissulega haft með höndum fleiri verkefni á undanförnum árum heldur en eingöngu stofnun nýbýla. Og það er að mínum dómi fyllsta ástæða til þess að færa þau verkefni út, hvað sem um hinn þáttinn, nýbýlastofnunina, er að segja. Félagsleg ræktun og stuðningur við hana, einnig stuðningur eða jafnvel forganga um það að koma upp heykögglaverksmiðjum, stuðla að myndun fóðurforðabúra, þetta eru allt saman eðlileg verkefni fyrir Landnám ríkisins að mínum dómi. Ég álít, að reynsla undanfarinna ára af því, hversu gengið hefur með fóðuröflunina víðs vegar um land, hljóti að hvetja til þess, að Landnámið ræki þessi verkefni meira en áður, því það hefur orðið kal í mörgum landshlutum, hrein grasleysisár á stórum svæðum, og það hafa komið óþurrkasumur, sem hafa orðið mjög afdrifarík fyrir bændur í viðkomandi landshlutum. Og ég endurtek það, að það er fyllsta ástæða til þess að færa starfssvið Landnámsins meira yfir á þau svið, sem ég vék að áðan, í stað þess að skerða starfsfé þess.
Það er enginn vafi á því, að okkur ber að róa að því öllum árum að efla innlenda fóðurframleiðslu og þá að sjálfsögðu auka ræktun landsins og leita tryggra verkunaraðferða, en sumar, eins og t. d. heykögglagerðin, verða ekki framkvæmdar hjá einstökum bændum, heldur þarf stærri átök til. Einn þáttur í þeirri viðleitni að efla innlendu fóðuröflunina á að mínum dómi að vera sá, að styrkja Landnám ríkisins til átaka á vissum afmörkuðum sviðum, en ekki að skerða framlögin til þess, eins og stefnt er að með þessu frv., sem gengur m. ö. o. alveg í þveröfuga átt við það, sem ég álít að stefna beri.
Ég vildi láta það koma hér fram við 1. umr. málsins, að ég er sem fyrr algerlega andvígur því, og ég vonast til þess, að þetta verði nú tekið til nýrrar skoðunar, því eins og ég gat um áðan, þá hefur sú þróun, sem orðið hefur, og þeir atburðir, sem gerzt hafa síðan þetta ákvæði var samþ. 1968, allt verið á þann veg að undirstrika þörfina á því að gera einmitt ráðstafanir af þessu tagi, sem ég nefndi og eðlilegt er að Landnám ríkisins hafi nokkra forgöngu um.