02.02.1970
Neðri deild: 51. fundur, 90. löggjafarþing.
Sjá dálk 90 í C-deild Alþingistíðinda. (2286)
70. mál, heimild til handa Kvennaskólanum að brautskrá stúdenta
Bragi Sigurjónsson:
Herra forseti. Mér þykir rétt að gera hér grein fyrir skoðun minni í þessu máli, þar sem ég er einn af þeim fáu, sem greiddu atkv. gegn samþykkt þessa frv. hér í d., og vera kann, að einhverjir líti svo á, ef ég þegi hér með öllu, að ég sé hins vegar að öllu leyti samþykkur þeim rökstuðningi, sem hv. 6. þm. Reykv. og 4. þm. Austf. hafa borið hér fram, en svo er alls ekki. Ádeilur þeirra á menntamál og þá sérstaklega menntmrh. tel ég yfirleitt úr lausu lofti gripnar, en ég fer ekki að verja hann hér, því að hvorugur nefndra þm. er að mínu áliti annarrar handar maður hans í þeim málum. En ástæður þess, að ég greiði atkv. gegn þessu máli, eru þessar, sem ég hér skal nú telja.
Mér er tjáð og hef af því góðar spurnir, að Kvennaskólinn í Reykjavík sé góður skóli og hafi gegnt miklu og góðu hlutverki. Eigi hann að verða menntaskóli, þýðir það, að annað hvort getur bann ekki tekið nemendur í svo miklum mæli sem verið hefur til þess náms, sem hann hefur veitt stúlkunum fram til þessa, ellegar það verður að stækka hann verulega, þ. e. a. s. auka við hann byggingar, og hér er tekið fram, að kostnað menntadeildar eigi að greiða úr ríkissj. Þ. e. a. s. kostnaður ríkisins af þessum skóla mundi vaxa verulega. Að minni hyggju er ekki eins mikil þörf fyrir nýjan menntaskóla hér í Reykjavík eins og menntaskóla annars staðar. Ég tel stofnun menntaskóla þurfa að sitja fyrir bæði á Vestfjörðum, Austfjörðum og, eins og hér kom fram áðan, í Hafnarfirði eða Kópavogi. Vel mætti nefna það, að sá skóli væri staðsettur t. :d. mitt á milli, í Garðahreppi, þannig að nemendur úr Hafnarfirði og Kópavogi gætu losnað við þann mikla kostnað, sem þeir hafa af því að sækja menntaskóla inn til Reykjavíkur.
Sem sagt, það er ekki mín skoðun, að það sé nein goðgá, að konur sitji í sérstökum skóla allt til stúdentsprófs, eins og hér kom fram áðan, að það væru einhverjir andstæðingar gegn því, að konurnar sætu í sérskóla svo lengi og biðu af því sálarlegt og líkamlegt tjón. Það er ekki mín skoðun. En ég tel, að aðrir skólar, aðrir menntaskólar, eigi að sitja fyrir, vera á undan þeim, sem hér er verið að ræða um, og ríkið verði að taka þetta í réttri röð, láta þá skóla ganga á undan sem meiri þörf er á. Það tel ég, að gildi um þá skóla, er ég nefndi áðan. Ég nefni fyrst Ísafjörð, Austfirði og svo þéttbýlið hér sunnan við Reykjavík. Allt þetta tel ég, að eigi að ganga á undan og ríkið geti ekki vegna þess mikla kostnaðar, sem af þessu öllu saman er, látið allt þetta ganga fram í einu. Það verður að hafa einhverja röð á því, og hér er farið öfugt í röðina.
Mig langar, fyrst ég er á annað borð kominn hér, að benda á eitt atriði, sem alls ekki hefur komið hér fram. Það er það, sem við, sem búum utan þess, sem kallað er almennt þéttbýlissvæði, verðum kannske meira vör við heldur en aðrir íbúar landsins — að fyrir foreldra, sem verða að senda börn sín í skóla utan úr sveitum, utan úr þorpum, utan úr smærri kaupstöðum, þá er það mjög mikilsvert, að við þessa menntaskóla, sem börnin fara í, séu góðar heimavistir. Það eru mörg dæmi þess, að þegar verður að senda unglinga, sem aldrei hafa farið fyrr að heiman, í framhaldsskóla, og þau eru vistuð kannske á góðu heimili, að þá er allt í lagi, en í vist kannske á ekkert sérstaklega góðu heimili getur allt farið úrskeiðis, eða sem oftast er, að þau taka sér bara herbergi einhvers staðar í bænum. Enginn er þeim þá verulega til eftirlits og lestur og annað fer úr skorðum. Þess vegna held ég, að heimavistir og heimavistarmenntaskólar séu of fáir hér á landi. Þeir eru aðeins tveir, á Akureyri og Laugarvatni, og það væri mikilsvert að fá sem fyrst heimavistarmenntaskóla á Ísafirði, á Egilsstöðum líklega helzt fyrir austan, til þess að bæta úr þessum vanda, sem ég bendi hér á.
En ég endurtek það, að ég er ekki á móti kvennaskólafrv., vegna þess að mér sýnist — þau rök, sem aðallega hafa verið flutt gegn frv., mikilvæg. Það er röðin, sem ég tel, að ekki sé rétt í þessu máli.