29.10.1970
Neðri deild: 8. fundur, 91. löggjafarþing.
Sjá dálk 44 í B-deild Alþingistíðinda. (37)
74. mál, kjarasamningar opinberra starfsmanna
Fjmrh. (Magnús Jónsson):
Herra forseti. Mér finnst ég nú eiginlega vera kominn hér í svolítið óvenjulega aðstöðu. Það sækja hér að mér úr ýmsum áttum aðilar, sem hingað til hafa haft nokkuð önnur viðhorf í sambandi við kjaragerð og hafa frekar deilt á stjórnvöld fyrir það að vera dragbítar á launakröfur en hið gagnstæða, sem mér finnst vera andinn hér að þessu sinni, en sleppum því. Allt er nú breytingum háð í tilverunni og einnig þetta. Ég skil það út af fyrir sig mætavel og lasta það á engan hátt, að þessir tveir hv. þm. eða þm. almennt hafi mikinn áhuga á því að gera sér grein fyrir því, hver verði niðurstaðan af þessum samningum, burtséð frá því, hvort þeir eru sammála um það, að opinberir starfsmenn eigi að fá kjarabætur eða ekki, því að það er hárrétt, sem hv. síðasti ræðumaður sagði og reyndar báðir hv. ræðumenn, að kjaramál opinberra starfsmanna hafa auðvitað mjög víðtæka þýðingu og víðtæk áhrif, í fyrsta lagi á fjárhag ríkissjóðs og í öðru lagi á fjárhag sveitarfélaga. Að vísu hafa nú sveitarfélagastarfsmenn samið og sömdu um síðustu áramót, en það má gera ráð fyrir því, að verði verulegar breytingar á kjörum ríkisstarfsmanna, þá muni naumast vera stætt á öðru en að sveitarfélögin endurskoði þá samninga. Það er annað mál. Og ég skil það jafnframt, að hv. þm. telji eins og raunar var vikið að í Ed., af hv. formanni Framsóknarflokksins, sem annars tók málinu vel, að það sé ógerlegt að afgreiða fjárlög, áður en þetta liggi fyrir. Ég er nákvæmlega sammála um það, og mér hugkvæmist ekki, að auðið sé að gera það, enda er að því stefnt, að samningum geti orðið lokið fyrir þann tíma.
Varðandi aftur hitt atriðið, sem hv. 6. þm. Reykv. gat um, hvort ég vildi gefa hér um það bindandi yfirlýsingu, að þessum samningum yrði endanlega lokið, áður en hér yrði gengið frá efnahagsaðgerðum, sem boðaðar hafa verið, að gætu komið til kasta þingsins á næstunni, þá get ég enga yfirlýsingu um það gefið. Ég er ekki nema annar aðili þessa máls.
Því var varpað fram af einum hv. þm. Ed. líka, dálitið svipað og kom hér fram hjá hv. 6. þm. Reykv., að þetta væri einhver refsháttur hjá ríkisstj. að draga þessa samninga, en hér er um algjöran misskilning að ræða. Ríkisstj. hefur ekki né samninganefnd ríkisins á nokkurn hátt dregið þessa samninga, og ég held nú sannast sagna, að menn hljóti hér í þessari hv. d. að hafa einhverja hugmynd um það, hvernig stjórn Bandalags starfsmanna ríkis og bæja er skipuð, og ég held, að sú stjórn hafi ekki hingað til, — og er ég þar ekki á nokkurn hátt að gera lítið úr henni, — fengið sérstakt orð fyrir það að ganga einhverra erinda ríkisstj. og gera henni þægilegt um vik. Og ég held þess vegna, að ég í rauninni þurfi ekki að svara þessu — það mundi áreiðanlega hafa komið fram, ef það hefði sýnt sig, að ríkisstj. eða ég væri vísvitandi að draga þessa samninga og að B. S. R. B. léti þannig teyma sig til þess að gera ríkisstj. eitthvað sérstakt til þægðar. Því mótmæli ég alveg í nafni B. S. R. B. og held, að mér sé alveg óhætt að gera það. Þetta hefur eingöngu gerzt, vegna þess að hér er um verk að ræða, sem er miklu flóknara og umfangsmeira en var reiknað með, og menn hafa setið í þessu vikum og mánuðum saman við að reyna að ná hér saman endum, ekki vegna deilna heldur vegna þess, að málið er geysilega flókið.
Ég vil taka það skýrt fram varðandi fréttir Vísis og annarra blaða, að ég hef ekkert um þær að segja. Þær eru gripnar, — ég veit nú ekki, að hve miklu leyti, — úr lausu lofti, ég skal heldur ekkert um það segja, en þær eru ekki komnar frá samningsaðilum, hvorki frá rn. né B. S. R. B. og þar er um ýmsar veigamiklar missagnir að ræða. En að öðru leyti get ég því miður ekki upplýst hér um einstök atriði þessara samninga, og ég endurtek það, að þó að sagt sé, að það sé samkomulag orðið um veigamikil atriði, þá er það samkomulag allt því háð, að samningar takist um önnur atriði. Og ég held, að allir hv. þdm. hljóti að skilja það, hversu ógerlegt það er að fara að ræða þetta mál hér á hinu háa Alþ. og hvernig það gæti leitt til þess, að gersamlega yrði vonlaust að semja. Ef ég vildi eyðileggja samningana hér í dag, þá mundi ég bezt gera það með því að verða við þessum óskum, og ég er ekki reiðubúinn a. m. k. ekki á þessu stigi til þess að gera það.