28.10.1970
Sameinað þing: 6. fundur, 91. löggjafarþing.
Sjá dálk 543 í D-deild Alþingistíðinda. (4155)
312. mál, endurskoðun fræðslulaganna
Menntmrh. (Gylfi Þ. Gíslason):
Herra forseti. Það eru aðeins örfáar setningar. Mér þykir vænt um, að ekkert ber á milli okkar hv. fyrirspyrjanda um þetta efni, sem hann nú síðast gerði að umtalsefni. Ég hefði kannske getað bætt því við áðan, sem mér ekki hugkvæmdist, að ef hann kynni að hafa átt við það, að áður hafi starfað nefnd með hliðstæðu verkefni, þá er það rétt. En hún starfaði fyrir 10–11 árum. Ég lét það vera eitt af mínum fyrstu verkum, þegar ég tók við forustu menntmrn., að skipa nefnd — það er alveg rétt hjá hv. þm. — að skipa nefnd til þess að endurskoða þessa sömu löggjöf. Sú nefnd starfaði nokkuð á annað ár og skilaði ítarlegu áliti, en meginniðurstaða þeirrar nefndar var sú, að ekki væri ástæða til þess að endurskoða grundvallaratriði þessarar löggjafar, sem þá var orðin rúmlega áratugs gömul. Og það er höfuðástæðan fyrir því, að endurskoðun allrar sérskólalöggjafarinnar var látin ganga fyrir öllu verki í menntmrn. um þessi efni. Sannleikurinn er sá, að nú er lokið endurskoðun hvers einasta lagabálks, sem um íslenzka skóla fjallar, nema laganna frá 1946, sem er um skólakerfið og fræðsluskylduna sjálfa. Og þegar þessari endurskoðun á allri sérskólalöggjöfinni var lokið, þá þótti okkur tímabært að taka til við endurskoðun grundvallarlöggjafarinnar sjálfrar, sem í raun og veru lýtur fyrst og fremst að lengd fræðsluskyldunnar, sem gert er ráð fyrir, að nú verði lengd í þessum frv., sem samin hafa verið núna. Að því var unnið þannig, að fyrst var embættismönnum falið að vinna ákveðna undirbúningsvinnu, og síðan var nefnd sett í málið. Af langri reynslu af störfum í stjórnarráðinu tel ég, að slík vinnubrögð að undirbúningi mikilvægra lagabálka séu heppilegri en þau, sem yfirleitt hafa tíðkazt hingað til, að láta stórar nefndir með fulltrúum úr öllum mögulegum áttum sitja kannske árum saman á rökstólum og vinna verk, sem er hreint embættisverk. Það tel ég tímasóun og peningasóun og auk þess líklegt til þess, að útkoman verði ekki eins fagleg og skynsamleg og raun ber vitni. Þess vegna hef ég á síðari árum í vaxandi mæli farið út á þá braut, þegar verið er að undirbúa mikilvæga lagabálka, að fela embættismönnum fyrst undirbúning verksins. Hitt er mér fullkomlega ljóst, að embættismenn vita ekki allt í þessu efni og mörg fleiri sjónarmið þurfa að koma til en embættismannanna einna, í þessum efnum skólamannanna sjálfra. Þess vegna skipaði ég nefnd með embættismönnum og skólamönnum til þess að ganga frá málinu og geri mér þó enn ljóst, að það er ekki fullnægjandi athugun, málin þurfa að fara til enn fleiri aðila, þar á meðal þingflokkanna, og það mun verða gert, áður en málið kemur fullbúið fyrir þetta Alþ., sem síðan auðvitað breytir því eins og því sýnist.