24.02.1972
Sameinað þing: 41. fundur, 92. löggjafarþing.
Sjá dálk 262 í D-deild Alþingistíðinda. (3728)
94. mál, leiguhúsnæði á vegum sveitarfélaga
Ingólfur Jónsson:
Herra forseti. Það eru aðeins örfá orð í sambandi við þessa till. Það hefur verið talað um, að þessi till, væri m.a. til þess að efla byggðarlögin víða úti um land, en vitanlega nær þessi till. til allra staða á landinu, kaupstaða og kauptúna. En ég vil aðeins vekja athygli á því, að það er nauðsynlegt að stuðla að því, að sem flestir eignist eigið húsnæði. Það þarf að stuðla að því með því að efla lán úr húsnæðismálasjóði til þess. Og það er alveg augljóst, að þegar einstaklingar byggja yfir sig, þá myndast þar mikið fjármagn, sem ekki gerist, ef hið opinbera ætlar að byggja, og það er ekki athugað eins og skyldi eða metið eins og skyldi.
Einstaklingar hafa komið upp húsnæði yfir sig, þótt þeir hafi byrjað eignalitlir eða jafnvel eignalausir, með þeim lánum. sem þeir hafa getað fengið úr húsnæðismálasjóði og þá kannske einhverjum viðbótarlánum. En það hefur vitanlega oft komið fyrir, að þessir einstaklingar hafi verið 2—3 ár að ljúka við húsið. En með því hafa tekjur þessara einstaklinga aukizt mjög mikið á þessum árum og þeir hafa, á meðan þeir voru ungir og heilsuhraustir, lagt grundvöll að efnalegu sjálfstæði fyrir sig og sína fjölskyldu. Þetta er mikils virði, sérstaklega hjá okkur á Íslandi, sem höfum svo takmarkað fjármagn og viljum gera mikið og þurfum að gera mikið. Ég vil leggja áherzlu á þetta og minna á það, að ef sveitarfélögin byggja leiguhúsnæði, þá þarf að útvega fjármagn og borga alla vinnu við þær byggingar. Og það verður erfiðleikum bundið. Hins vegar er ég ekki að mæla gegn þessari till., eins og sjá má á nál. Ég veit, að hún er af góðum huga flutt. En ég efa það, að þessi till. út af fyrir sig hafi mjög mikla hernaðarlega þýðingu í sambandi við dreifingu byggðar út um land, vegna þess að það verður byggt þar sem fólkið vill vera. Þar sem atvinnuskilyrðin eru.
Í mörgum sjávarþorpum. þar sem atvinna er árstíðabundin, eins og t.d. í Ólafsvík, býst ég við, þar er fólkið vitanlega flest á vertíðinni. Þar vilja einstaklingar ekki ráðast í íbúðarbyggingu nema eiga nokkurn veginn vísa atvinnu allt árið. Og þar þarf að leysa húsnæðismálið með öðrum hætti. Í mörgum útgerðarplássum eru hinar svo kölluðu verbúðir, sem útgerðirnar sjálfar byggja og koma upp, og eins og nú er háttað, er það víða, að þessar verbúðir eru boðlegar fólki, þótt miðað sé við þær húsnæðiskröfur, sem nú eru almennt gerðar. Eigi að síður getur það verið nauðsynlegt og hentugt, að sveitarfélögin verði aðstoðuð við að koma upp húsnæði, leiguhúsnæði fyrir fólk, sem starfar kannske að einhverju leyti á vegum sveitarfélaganna eða við fiskvinnslu og útgerð, ef útgerðin sjálf hefur ekki bolmagn til þess að koma upp húsnæði yfir þetta fólk, sem vinnur kannske ekki nema tiltölulega stuttan tíma af árinu á staðnum.
Allshn. varð sammála um það að bæta við þessa till. því, sem frsm. n. lýsti hér áðan, þ.e. að fjáröflun til að koma upp leiguhúsnæði verði ekki til þess að draga úr fjármagnsútvegun til þess að byggja íbúðir í einkaeign. Og ég býst við, að allir hv. alþm. geri sér grein fyrir því, hvað hið opinbera sparar mikið, hve mikið fjármagn sparast við það, að einstaklingarnir vilja leggja það á sig, á meðan þeir eru að leggja grundvöll að sinni framtíð efnalega, að koma upp eigin húsnæði. Og það á að vera stefnan. Það á að vera aðalstefnan, en hitt á svo að vera undantekning, að leiguhúsnæði sé byggt, þegar ekki er um það að ræða, að einkaíbúðir geti orðið fyrir hendi.