17.11.1971
Sameinað þing: 14. fundur, 92. löggjafarþing.
Sjá dálk 1032 í D-deild Alþingistíðinda. (4646)
69. mál, niðurfelling fasteignaskatts af íbúðum aldraðra
Bjarni Guðnason:
Herra forseti. Þar sem ég á sæti í þeirri n., sem væntanlega tekur þetta mál til meðferðar, heilbr.- og félmn., þá mun ég vera mjög stuttorður, en engu að síður tel ég rétt að taka hér til máls.
Það er enginn vafi á því, að flm. hafa hreyft hér við mjög merkilegu máli, og ég hygg, að það sé vilji allra stjórnmálaflokka að reyna að sinna aldraða fólkinu í þjóðfélaginu sem frekast má verða, en hitt má kannske segja, að eitthvað skilji, með hvaða hætti og að hve miklu leyti þetta sé gert. Það, sem veldur því, að ég tek nú til máls, er fyrst og fremst tilhögunin. Hér er gert ráð fyrir heimildarákvæði, þ.e. að sveitarstjórnum verði heimilt að fella niður fasteignaskatt af eigin íbúðum þeirra, sem náð hafa 67 ára aldri.
Þetta gæti falið í sér, að sumar sveitarstjórnir felldu þennan fasteignaskatt niður að einhverju eða öllu leyti, en aðrar sveitarstjórnir hefðu ekki bolmagn til þess. Þetta gæti þá leitt til nokkurs misréttis að mínum dómi gagnvart gamla fólkinu, því að það væri þá kannske háð búsetu og ríkidæmi sveitarfélaganna, hvort gamla fólkið yrði aðnjótandi þessa eða ekki. Ég teldi heppilegt, að þetta yrði beinlínis lögbundið á þann hátt, að gamalt fólk, sem hefur nauman lífeyri, t.d. þann lífeyri, sem það hlýtur frá almennu tryggingunum, og býr í íbúð, sem er lítil og miðast við lágt fasteignamat, fái þau hlunnindi, sem felast í því ákvæði, sem hér er lagt til. Ég er nú þannig innstilltur, að ég tel enga eða litla ástæðu að veita ríku fólki, þótt það sé orðið gamalt, hlunnindi á þennan hátt.
Það hefur vakið nokkra furðu mína í sambandi við löggjöf Íslendinga í félagsmálum, að það virðist vera nokkur hneiging til þess að taka ekki tillit til efnahags fólks. Þetta sést m.a. í sambandi við ellilífeyri almannatrygginga, þar sem allir taka sömu upphæð án tillits til efnahags, og leiðir af sér þá ósvinnu, að aðilar sem hafa ellilífeyri svo að skiptir tugum þús. úr öðrum sjóðum, taka sömu upphæð og fólk, sem hefur einungis þennan litla lífeyri. Og fleiri atriði mætti nefna einmitt úr þessum lögum um almennar tryggingar. Þetta leiðir til þess, að fátæka fólkið býr við skort og hefur naumt, en ríka fólkið, þá, sem betur mega, varðar litlu, þótt það fái 6–7 þús. kr. á mánuði í ellilífeyri. Og nú er okkar löggjöf um almennar tryggingar orðin geysidýrt bákn, og ég held, að það mætti laga þessar tryggingar verulega með skynsamlegum tilfærslum án aukinna útgjalda. Á sama hátt tel ég, að sjónarmiðið hljóti að vera það að fella niður fasteignaskatt fyrir það fólk, sem á við þröngan fjárhag að búa, og aðra ekki.
Hins vegar vil ég taka það skýrt fram, að ég kann vel að meta þá félagslegu hugsjón, sem kemur fram í þáltill. þeirri, sem hér er, ekki sízt þar sem hún kemur frá Sjálfstfl: þm., sem hafa þá stórkostlegu lífsskoðun, sem nefnist einstaklingsframtak og felur í sér að duga eða drepast. Að öðru leyti mun ég ekkert um þetta segja, en tel, að hér sé hreyft mjög góðu og merku máli.