06.04.1973
Efri deild: 84. fundur, 93. löggjafarþing.
Sjá dálk 3117 í B-deild Alþingistíðinda. (2581)
233. mál, Iðnlánasjóður
Þorv. Garðar Kristjánsson:
Herra forseti. Í þessu frv., sem hér er til umr., er lagt til, að styrktir séu tekjustofnar iðnlánasjóðs. Ég tel, að það sé þörf á því að gera slíkt. Það getur naumast leikið nokkur vafi á því. Hins vegar kann að leika vafi á því, með hverjum hætti það skyldi gert. Ég vil ekki fara að ræða þetta mál ítarlega hér að sinni. Það er, eins og kemur fram í grg. með frv. þessu, nokkuð alvarleg þróun, sem hefur orðið í málum iðnlánasjóðs á árunum 1971, 1972 og fram á þetta ár, því að eins og þar segir, hefur eigið ráðstöfunarfé sjóðanna farið hlutfallslega minnkandi, ef miðað er við heildarútlán þeirra. Greint er frá því, að samkv. bráðabirgðatölum hafi þetta hlutfall eigin ráðstöfunarfjár verið 55% árið 1970, en nú 33%.
Það eru að sjálfsögðu ákveðnar ástæður fyrir því, að svo mikil breyting hefur orðið í þessu efni á svo skömmum tíma. Það kann að vera vegna þess, að það sé meiri eftirspurn eftir lánum og sjóðurinn hafi þurft að teygja sig lengra miðað við eigið fé en áður. En það getur líks verið, að hið almenna efnahagsástand valdi þessu. Ég á við þá miklu breytingu, sem hefur orðið á þessu tímabili í sambandi við verðbólguþróunina í landinu. Það er þess vegna ekki víst, að það sé frambúðarlausn að hækka iðnlánasjóðsgjaldið, eins og frv. þetta gerir ráð fyrir. Við verðum að hafa í huga, hvers eðlis iðnlánasjóðsgjaldið er. Samkv. lögum á að leggja það á sama stofn og aðstöðugjald er lagt á, en aðstöðugjald skal miða við samanlögð rekstrarútgjöld næstliðins almannaksárs. Þetta þýðir, að eftir því sem dýrtíðin vex, rekstrarútgjöldin aukast, eftir því er það í krónutölu meira, sem greitt er í iðnlánasjóðsgjaldi. Af þessum ástæðum hefur ekki verið breytt upphæð iðnlánasjóðsgjaldsins neitt frá því að það var lagt á árið 1963 og til þessa dags, eða í 10 ár. Þannig hefur þetta verið þrátt fyrir verulega dýrtíðaraukningu og verðbólguþróun í sínum venjulegu myndum, þó að hún kunni ekki að hafa verið eins mikil og nú á síðustu misserum.
Ég bendi á, að það er eðlilegt að athuga, hvort ekki komi til önnur eðlilegri og raunhæfari leið í þessu efni en að hækka iðnlánasjóðsgjaldið. Í grg. með frv. segir, að efling iðnlánasjóðs sé sameiginlegt áhugamál ríkisvaldsins og samtaka iðnaðarins sjálfs. Þetta mun ekki ofmælt. En með því að samtök iðnaðarins eiga svo mikið undir eflingu iðnlánasjóðs, vil ég leyfa mér að spyrja hæstv. iðnrh., hvort það hafi verið haft samráð við samtök iðnaðarins um þá till. um hækkun á iðnlánasjóðsgjaldinu, sem þetta frv. felur í sér. Það væri fróðlegt að heyra, hvort samráð hafi verið haft eða rætt hafi verið um þetta við samtök iðnaðarins og hver viðbrögð þessara samtaka hafi verið um þetta efni.
Ég vil aðeins benda á þessi atriði þegar við 1. umr. til þess að leggja áherzlu á, að það sé athugað gaumgæfilega, hvort ekki finnist fleiri raunhæf ráð til þess að efla iðnlánasjóð heldur en hverfa að því ráði að hækka iðnlánasjóðsgjaldið. Nú er það svo, að í þessu frv. er gerð till. um, hvaða leið skuli fara jafnframt. þ.e.a.s. hækkun framlaga úr ríkissjóði. Ég tel, að það sé tvímælalaust rétt að ráðstafa fé úr ríkissjóði í þessu skyni. Iðnaðurinn er einn af höfuðatvinnuvegum landsmanna og hefur grundvallarþýðingu sem slíkur. En einmitt nú á þessum tíma varðar það ákaflega miklu, að einskis sé látið ófreistað að efla iðnaðinn og auka þýðingu hans, ekki einungis fyrir innanlandsmarkaðinn, heldur sem útflutningsiðnað. Mér finnst, að það gæti komið til greina, hvort ekki væri rétt að ganga lengra í svo þýðingarmiklum málum sem hér er um að ræða og veita hærri upphæð úr ríkissjóði. Það fer að vísu eftir því, hvort það finnast önnur eða fleiri úrræði í þessu efni. En því hreyfi ég þessu nú þegar við 1. umr. að ég tel, að það sé svo þýðingarmikið að efla iðnaðinn, að ástæða sé til að leggja áherzlu á það með þessum orðum.