05.11.1973
Neðri deild: 15. fundur, 94. löggjafarþing.
Sjá dálk 364 í B-deild Alþingistíðinda. (287)
44. mál, orkulög
Flm. (Lárus Jónsson) :
Herra forseti. Ég hef leyft mér á þskj. 45 að flytja frv. til l. um breyt. á orkul. nr. 58 frá 29. apríl 1967. Hér er um að ræða frv. til þess að auðvelda sveitarfélögum jarðhitaleit og auka stuðning ríkisins við jarðhitaleit sveitarfélaga.
1. gr. frv. er þannig:
„Á eftir 5. tölul. 71. gr. l. komi nýr tölul., svo hljóðandi:
Að veita einstaklingum og opinberum aðilum allt að 80% styrk til leitar að jarðhita með jarðborunum eða á annan hátt af eigin fé sjóðsins eða fjárveitingum, er hann hlýtur í því skyni, þar sem aðstæður eru erfiðar til leitar, en nokkrar líkur eru á árangri að mati jarðhitadeildar eða nýtanleg hitaorka er lítil í hlutfalli við kostnað að jarðhitaleitinni. Ráðh. er heimilt að beita ákvæðum þessarar gr. til stuðnings sveitarfélögum, sem þegar hafa lagt í mikinn kostnað við jarðhitaleit, sem lítinn árangur hefur borið, enda sé fé til þess veitt á fjárlögum.“
2. gr. er þannig:
„2. málsgrein 72. gr. laganna orðist svo:
Lán vegna jarðhitaleitar nema a. m. k. helmingi af kostnaði við leitina og endurgreiðast á 8 árum.“
Í aths. um 1. gr. segir svo:
„Hér er lagt til að Orkusjóði sé heimilt að veita allt að 80% styrk til jarðhitaleitar við þau skilyrði, sem nefnd eru í gr. Samkv. núgildandi l. er sjóðnum ekki heimilt að veita styrki.
Hann veitir allt að 40% lán til jarðhitaleitar, sem greiðast að fullu, ef hitaorka er nýtt „af svæðinu“. Verði hins vegar enginn árangur á viðkomandi jarðhitasvæði (hugtak, sem er skilgreint af Orkustofnuninni hverju sinni), endurgreiðist lánið ekki.“
Við þetta er aðeins því að bæta, að það fer oft svo, að sveitarfélög, sem leggja mikið í kostnað við jarðhitaleit, þurfa að endurgreiða Orkusjóði öll lán, þau 40% lán, sem þau hafa fengið, þótt aðeins hafi orðið árangur af hluta af leitinni, ef talið er af Orkustofnun, að um sama svæði sé að ræða.
Við 2. gr. er sú aths. í grg. með þessu frv., að „í stað þess að Orkusjóði er nú heimilt að lána 40% af kostnaði við jarðhitaleit til 5 ára, er hér lagt til. að sjóðnum sé heimilað að veita 50% lán til 8 ára.“
Hér er sem sagt í fáum orðum sagt um frv. að ræða, sem gerir ráð fyrir auknum fjárhagslegum stuðningi ríkisins við sveitarfélög til jarðhitaleitar.
Það þarf ekki að rökstyðja, af hverju þetta frv. er borið fram einmitt nú. Hv. þdm. er kunnugt um, að nú fer innflutt orkuverð, þ. e. a. s. verð á olíu og bensíni, mjög hækkandi og það er búist við því, að sú þróun haldi áfram um ófyrirsjáanlegan tíma. Þegar svo er háttað, tel ég ekki áhorfsmál að það verði reynt með ýmsum hætti að leita innlendra orkugjafa, og hér er um að ræða eina leiðina til þess, þ. e. a. s. að gera sveitarfélögunum auðveldara en áður að leita að jarðhita. Þarna er bæði átt við að leita að jarðhita á svæðum, sem annars hafa kannske ekki verið talin alls kostar hagstæð, og eins að létta undir með sveitarfélögum, sem hafa þegar lagt í mikinn kostnað við jarðhitaleit. Ég skal taka dæmi um þetta efni, að Dalvíkingar hafa lagt í tæplega 10 mill,j. kr. kostnað við jarðhitaleit, fengið til þess lán úr Orkusjóði, — 40% lán af þeirri upphæð, — sem þeir þurfa að greiða að fullu, vegna þess að ein borholan af 6 eða 7 er virk á þessu svæði, þannig að í reynd fá þeir ekki neinn stuðning frá ríkisvaldinu, hvorki til frekari jarðhitaleitar á þessu svæði né stuðning við að standast þennan kostnað, nema þetta 40% lán, sem þeir þurfa að endurgreiða að fullu. Nú hafa þeir hins vegar ekki nægjanlegt heitt vatn til þess að fullnægja vaxandi byggðarlagi og þurfa að halda jarðhitaleitinni áfram, ef vel ætti að vera. Hins vegar er þetta mjög erfitt, þar sem svo þungur kostnaðarbaggi er þegar kominn af þessu verki, og er augljóst, að á þeim tíma, sem orkuverð fer mjög hækkandi, þarf að standa að þessum málum á annan hátt.
Ég held, að ég þurfi ekki að gera frekari grein fyrir þessu máli. Mér finnst það auðskilið, og ég held, að öllum hv. þdm, sé ljós þýðing þess, þannig að ég skal ekki fjölyrða um þetta að sinni, en legg til, herra forseti, að að lokinni umr. verði málinu vísað til 2. umr. og hv. iðnn.