15.03.1976
Neðri deild: 79. fundur, 97. löggjafarþing.
Sjá dálk 2563 í B-deild Alþingistíðinda. (2131)
158. mál, vátryggingariðgjöld fiskiskipa
Jón Skaftason:
Virðulegur forseti. Ég skal ekki tefja þennan fund lengi, en þó finnst mér, vegna þess að ég fyrir hreina tilviljun lenti í því hlutverki, ef svo mætti segja, að vera frsm. fyrir þessu frv. í veikindaforföllum formanns sjútvn. Nd. og frsm. í þessu máli, þá finnst mér að ég geti ekki látið algerlega ómótmælt þeirri furðulegu ræðu sem hv. 5. þm. Suðurl. hélt áðan, því að vissulega var hún dálítið skrýtin.
Hann vildi gera mikið úr því og reyndi að rökstyðja það, þó að það tækist að mínu viti mjög slælega, að þetta mál hefði verið hespað í gegnum þingið eða sjútvn. Nd. og hér hefði raunar verið framkvæmt eitthvert meiri háttar þinghneyksli með afgreiðslu frv. í n. Ég kemst ekki hjá því að svara þessu örfáum orðum, þó að ég vilji ekki efna til neinna deilna um jafnómerkilegan, að ég vil segja, málatilbúnað eins og var í ræðu hv. þm. Ég vil fullyrða að það eru fjölmörg dæmi, sem hann þekkir vel og allir hv. þm. sem eitthvað hafa setið hér á þingi, hliðstæð því að máli eins og þessu hafi verið hraðað í gegnum þingið.
Ég vil þá fyrst víkja örlítið að því, að mér fannst á þessum tveim fundum í hv. sjútvn. Nd. að einhver pressa væri á hv. þm. um að reyna að draga afgreiðslu málsins. Það var mín persónulega tilfinning, þó að mér fyndist að hann vantaði sjálfan alla sannfæringu fyrir slíku.
Ef við lítum á hvernig þetta mál er hingað komið, þá er fyrst á það að benda, sem rannar hefur komið fram í umr., að þetta mál er komið frá Ed. og þar var það afgreitt úr hv. sjútvn. Ed. með fullu samkomulagi allra nm. sem á fundi voru. Ég spurði einn nm. sérstaklega eftir því hvort nokkur ósk eða nokkur fsp. hefði komið fram á þeim fundi, sem málið var afgreitt á frá n., eða frá þeim nm. úr stjórnarandstöðunni, sem ekki mættu á fundinum, um svör við einhverjum þeim spurningum sem lúta að þessu frv. eða hvort það hefðu komið fram beiðnir um að einhverjir yrðu kallaðir fyrir til þess að svara vissum fsp., og það var upplýst af þessum nm. að engar slíkar óskir og engar slíkar fsp. hefðu komið fram í Ed.
Ef við síðan lítum örlítið á meginefnisatriði þessa frv., þá eru þau þessi, eins og raunar hefur komið hér fram, að með þeirri breytingu, sem gerð hefur verið á sjóðakerfi sjávarútvegsins með þeirri lækkun sem ákveðin hefur verið á útflutningsgjaldi, hafa tekjur Tryggingasjóðs minnkað mjög frá því sem áður var. Hv. þm. Lúðvík Jósepsson, 2. þm. Austurl. taldi, að því er mér skildist, að miðað við núgildandi löggjöf um útflutningsgjald mundu tekjur Tryggingasjóðsins á þessu ári nema 613 millj. kr. Það vill segja að það vantar, eftir því sem talið er, 1000–1100 millj. kr. til þess að öll tryggingariðgjöld fiskveiðiflotans á þessu ári verði greidd. Og miðað við löggjöfina, eins og hún er í dag, er þá fjárhæð ekki í annan stað að sækja en til útgerðarinnar sjálfrar, skipaeigendanna. Nú vill svo til að heildarsamtök eigenda fiskiskipa fóru fram á að frv. þetta, sem við erum hér að ræða, væri flutt. Það eru útvegsmenn, sem eiga að borga þessa fjárhæð sem á vantar, sem hafa beðið um að flytja þetta frv. Þetta kemur fram í sjálfri grg. frv. Segjum sem svo, sem vel getur verið og kom fram í ræðu hv. 2. þm. Austurl., að þessar 1000—1100 millj. kr., sem talið er að vanti á heildargreiðslur vátryggingariðgjalda flotans á yfirstandandi ári, þegar tekið er tillit til þess sem fæst greitt úr Tryggingasjóðnum, að þetta geti verið of háar upphæðir. En hvað getur þá verst gerst samkv. frv. eins og það er núna og um það lágu fyrir fullar upplýsingar í sjútvn. Nd? Í 3. gr. frv. segir að það sé heimilt að endurgreiða skipseiganda innistæðu skipsins fyrr á árinu séu vátryggingariðgjöld skipsins að fullu greidd. Við rákum augun í þetta í hv. sjútvn. Nd., og formaður n. fór og talaði við hæstv. ráðh. og kom með þau skilaboð á fund í n. að ráðh. mundi lýsa yfir við umr. að í reglugerð mundi hann taka bein ákvæði um það ef skipseigandi væri að fullu búinn að greiða tryggingariðgjald einhvern tíma á árinu, þá yrði ekki haldið fyrir honum fé sem viðskiptabankarnir taka samkv. 1. gr. frv. Þetta lá fyrir, þannig að það hefur aldrei staðið til að halda fé ólöglega og óeðlilega lengi fyrir neinum skipseiganda þótt frv. yrði samþ. í þeim búningi sem það er nú. Þetta lá fyrir nm. í hv. sjútvn. Nd. Og ég trúi því vart að hv. 5. þm. Suðurl. beri brigður á að þetta hafi verið upplýst í n., þannig að ég verð að segja að mér finnst að moldin hafi rokið nokkuð mikið í logninu, þegar hv. 5. þm. Suðurl. var að fjargviðrast út af því með hve miklum hraða þessu máli væri hespað í gegn. Og ég spyr hv. þm., sem hlustuðu á ræðu hans hér: Urðu þeir varir við að hann bæri fram mjög margar fsp. um efnisatriði þessa máls? Ég minnist þess raunar ekki að hann hafi haft þar nema eina fsp. fram að færa, sem tiltölulega auðvelt var að fá upplýsingar um á milli þeirra tveggja funda sem haldnir voru um þetta frv. í n. Því var svarað, ég man það, á fyrri fundinum þannig að þessar upplýsingar væri að finna í grænu bókinni. Ég skal ekkert um það segja hvort svör við því er að finna í grænu bókinni, ég hef ekki kynnt mér það. En ég minnist þess vel að hv. þm. Guðlaugur Gíslason bauðst til þess að hringja til Jóhanns Friðfinnssonar, sem er umboðsmaður tryggingafélags í Vestmannaeyjum, til þess að fá þær upplýsingar sem hv. þm. spurði um.
Þá finnst mér það líka afskaplega lítið atriði og varla til þess að flíka þegar hv. 2. þm. Austurl. segir hér áðan og vill gera talsvert úr að það valdi skipseiganda auknum erfiðleikum að þurfa að fara á milli tveggja aðila, Tryggingasjóðsins og Landssambands ísl. útvegsmanna, til þess að fá endurgreitt það sem eftir er haldið af viðskiptabönkunum eftir að hann er orðinn skuldlaus við tryggingafélögin. Ég held að þetta hljóti að vera afskaplega einfalt framkvæmdaratriði, að Landssambandinu sé tilkynnt um þegar einhver skipseigandi hefur greitt iðgjald sitt að fullu þannig að þeim, sem á endurkröfurétt, nægi að fara til Landssambandsins eins og fá þær endurgreiðslur þaðan sem hann á rétt á að fá.
Mér þykir leitt að hafa þurft að gera, ja, ég vil segja hrein aukaatriði að nokkru umræðuefni. En mér fannst ég ekki komast hjá því vegna þess að þetta er í annað skiptið sem ég heyri hv. 5. þm. Suðurl. gera talsvert úr því að vinnubrögð í n., þar sem ég hef átt sæti, hafi verið eitthvað sérstök og hálfgert þinghneyksli. Ég fullyrði að í hvorugt skiptið, hvorki nú né í hið fyrra skipti þegar hann vék að því sama, var um nokkuð óeðlilegt að ræða sem sérstök ástæða væri til að lengja þingfund með að tala um.