06.05.1976
Neðri deild: 99. fundur, 97. löggjafarþing.
Sjá dálk 3716 í B-deild Alþingistíðinda. (3034)
251. mál, veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands
Frsm. (Sverrir Hermannsson):
Virðulegi forseti. Sjútvn. Nd. hefur fjallað um frv. til l. um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands á þskj. 540 á nokkrum fundum sínum og sameiginlegum fundi með hv. sjútvn. Ed. Það kann að vera að hv. þm. sýnist sem n. hafi kastað höndunum til þessa verks, en að því er að gá að 5 af 7 nm. áttu sæti í endurskoðunarnefnd núgildandi laga, þannig að þeir höfðu þæft málið á tugum funda. Það er því að vonum að þeir þóttust í stakk búnir til þess að afgreiða málið með þeim hraða sem raun ber vitni um.
N. varð sammála um afgreiðslu málsins með brtt. og till. um ákvæði til bráðabirgða sem er að finna á þskj. 638.
Þær breytingar eru þrjár sem fram eru fluttar. Það er um að loka svæðinu frá Hvítingum og að Ingólfshöfða í tvo mánuði yfir netaveiðitímann alfarið fyrir togveiðum með flotvörpu og botnvörpu. Það eru mánuðirnir mars og apríl, sem svæðið er allt lokað fyrir botnvörpu og flotvörpu frá Hvítingum og að Ingólfshöfða út fyrir 12 mílurnar. Svo hefur það verið í núgildandi lögum. En samkv. till. okkar, sem frv. fluttum, var ætlunin sú að bátar 26 metrar og minni fengju heimild til þess að veiða 3 mílur frá fjöruborði allt árið um kring, líka þessa tvo mánuði, og enn fremur að skip 39 metrar og minni fengju að veiða 4 mílur frá viðmiðunarlínu allt árið. En eftir að hafa rannsakað málið gaumgæfilega komst n. að þeirri niðurstöðu að alfarið hefur verið stunduð útgerð með netum á þessum svæðum á þessu tímabili, mánuðina mars og apríl, og þess vegna óráðlegt að hleypa þar að öðrum óskyldum veiðarfærum. Þetta er fyrsta breytingin, sem er að finna við 3. gr., a-liður og undirliðir 1, 2, 3 og 4.
2. brtt. er sú, að í núgildandi lögum er heimild til þess að veiða að harðalandi, upp í fjöruborð að segja, á svæði vestan við Grindavík og austur fyrir Krýsuvíkurbjarg. Enn fremur var í l. frá 1969 heimild til þess að veiða að fjöruborði á svæði réttvísandi suðvestur frá Þjórsárósum og að línu sem hugsast þá dregin frá Urðarvita í Faxaskersvita. En þar sem Urðarviti er horfinn nú er tekinn önnur viðmiðun, sem er Faxaskersviti um línu dregna í ytri brún Ystakletts sem eru mörkin þar sem örugglega er siglt fyrir það að menn hafi heimild til þess að beita veiðarfærum á það svæði þar sem vatnslagnir og raflagnir vestmannaeyinga liggja frá ströndu. Þetta var í l. frá 1969, en var fellt niður við endurskoðunina 1973, þetta leyfi, á tímabilinu frá 15. febr. til 16. apríl. Enn fremur var sótt fast á að sams konar svæði yrði opnað frá Hjörleifshöfða austur að Alviðruhömrum. N. varð sammála um það eftir að hafa rannsakað það mál ítarlega að mæla með því að heimilt yrði að veiða að fjöruborði á þessum tveimur tilteknu svæðum, fyrir Landeyjasandi og fyrir Krýsuvíkurbjargi aðallega, og byggir till. sínar á því að menn gerkunnugir málunum fullyrða og staðfesta við okkur að á þetta svæði gangi ekkert nema stór fiskur. Það er till. um að svæðið fyrir Krýsuvíkurbjargi og vestur fyrir Grindavík verði opið frá 1. jan. til 15. sept., eins og er samkv. núgildandi lögum, en hitt svæðið verði einvörðungu opið frá 15. febr. til 16. apríl, í tvo mánuði. Þetta eru brtt. sem n. vill flytja við 3. gr.
Síðan er till. um ákvæði til bráðabirgða. Þegar breytt var í till. n. frá því, sem áður var, miðað við 105 tonn og minni og 350 tonn og minni, þá var ekki ætlunin að skerða hlut þeirra sem höfðu fallið undir þær heimildir samkv. þeirri stærðarmælingu, heldur er einvörðungu verið að reyna að sigla fyrir þau sker að menn fari á svig við lögin, eins og þeir eiga miklu hægra um vik með að gera ef miðað er við brúttórúmlestatölu, en ekki mestu lengd skipa. Það verður aldrei mjög mikið hægt að sigla fram hjá ákvæðunum með því að í lögum verði ákvörðun um lengd skipsins í staðinn fyrir rúmlestatölu. En mjög mikið hefur borið á því að hin ákvæðin hafi verið sniðgengin. Sannanlega hafa skip allt að 180 smálestir verið mæld niður fyrir 105 eða ofan í 105 smálestir með ýmsum tilfæringum, eins og að loka eða opna vistarverur og hafa ekki mælingabönd í lestum o. s. frv., ótal ráð sem menn hafa fundið til þess að smeygja skipum undir þessar reglur, sér í lagi 105 tonna regluna.
Nokkur skip, t.d. skip frá Akureyri, sem hafa fallið undir 105 tonna regluna, mundu, ef einvörðungu væri miðað við 26 m og engin undanþága gefin frá því, ekki ná sömu heimildum til veiða og þau áður höfðu. Enn fremur varðandi 350 tonna stærðina, þá er allajafna svo að 39 m skip eru nokkru minni en 350 rúmlestir. Það eru ein 6 skip, m. a. Mandalsskipin 4, sem byggð voru Í fyrra og hittiðfyrra, sem hafa notið réttinda 350 rúmlesta mælikvarðans, en mundu ekki ná sömu heimildum samkvæmt þessum ákvörðunum um mestu lengd. Því er það að lagt er til hér að í lögin komi ákvæði til bráðabirgða þar sem þau skip, sem áður hafa notið veiðiheimildar samkv. stærðarmælingu 105 brúttórúmlestir og minni og 350 brúttórúmlestir og minni, skulu áfram njóta sömu veiðiheimildar samkv. lögum þessum og skip 26 m og minni og 39 m og minni. Hér munar litlu, en það var, eins og ég segi, alls ekki áform endurskoðunarnefndarinnar að svipta nein skip þeim réttindum, sem þau áður höfðu haft, með því að breyta til um viðmiðun yfir í metra í staðinn fyrir rúmlestir, heldur að sigla fyrir allt önnur sker, eins og ég hef nefnt.
Ég hef svo ekki fleira um þetta að segja. En ég vænti þess fastlega, þótt ég þykist þess fullviss á hinn bóginn að menn hafi löngun til þess e.t.v. að gera hér á ýmsar breytingar, þá vænti ég þess fastlega að menn geti orðið á þetta sáttir því að hin mesta og brýnasta nauðsyn er á að málið nái framgangi fyrir þingslit.