10.12.1975
Neðri deild: 26. fundur, 97. löggjafarþing.
Sjá dálk 1089 í B-deild Alþingistíðinda. (741)
105. mál, söluskattur
Fjmrh. (Matthías Á. Mathiesen) :
Herra forseti. Frv. það, sem hér er til umr. um söluskatt, hefur orðið tilefni til alllangrar ræðu hv. 9. þm. Reykv. um skattamál, Það kom fram strax í upphafi þessa þings í fjárlagaræðu minni að allt frá fyrri hluta þessa árs hefur verið unnið að endurskoðun á skattalögunum, og ég vil mjög gjarnan láta það einmitt koma hér fram að á síðasta þingi var gerð breyting á skattalögunum, þannig að tekjuskatturinn var lækkaður um 20% frá því sem fjárlög ársins 1975 gerðu ráð fyrir. Tekjuskattur á einstaklinga samkv. fjárl. var áætlaður 5 milljarðar 854 millj., en samkv. áætlun í okt. er reiknað með að tekjuskattur einstaklinga verði 4 milljarðar 421 millj. kr., þannig að hér er um að ræða rúml. 20% lækkun á tekjuskattinum miðað við þau skattalög sem giltu í upphafi þessa árs.
Í ræðu hv. þm. kom fram það sjónarmið, sem Alþfl. hefur undanfarnar víkur vakið athygli á, að fella niður beinu skattana með öllu og það beri fremur að afla tekna ríkissjóðs með óbeinum sköttum. Hér geta menn að sjálfsögðu haft skiptar skoðanir og fá tækifæri til þess síðar á þessu þingi að koma að sjónarmiðum sínum. Ég sé því ekki ástæðu til þess hér að ræða sérstaklega þau sjónarmið sem að þessu leyti komu fram í ræðu hv. þm.
Hv. 2. þm. Austurl. lýsti sig andvígan frv. og vék að ýmsum atriðum þar sem hægt væri að koma að sparnaði og þess vegna hægt að fella niður þau tvö söluskattsstig sem hér er reiknað með að frá og með næstu áramótum komi í ríkissjóð. Vék hann sérstaklega að 285 millj. kr. sem í fjárlagafrv. er gert ráð fyrir í sambandi við eiginfjárframlag til járnblendiverksmiðjunnar. Ég vek athygli hv. þm. á því að í grg. með frv. er vikið að því að hér er nú gert ráð fyrir lántöku, þannig að lítið hefði það haft að segja í sambandi við þá tekjuöflun sem hér er um að ræða, þar sem skattpeningum er ekki ætlað að standa undir þessum 285 millj., heldur lántaka, eins og kemur fram í grg. með frv.
Hv. 5. þm. Vestf. taldi litla ástæðu til að ríkissjóður fengi þessar tekjur, þar væri sjálfsagt nóg af fjármagni til framkvæmda. Það verður sjálfsagt ekki að heyra úr þessari átt nein vandræði við afgreiðslu fjárl. í sambandi við fjármögnun einstakra framkvæmdaliða. Það kemur sjálfsagt í ljós hvort menn eru sjálfum sér samkvæmir í þessum hlutum. Hann vék þó sérstaklega að því atriði þessa frv. að yfirfæra verkefni frá ríki til sveitarfélaga og gat þess réttilega að engin frv. hefðu enn séð dagsins ljós, spáði því að um ágreining væri að ræða á milli ríkisstj. og sveitarfélaga. Því er nú ekki þannig varið, heldur hitt, að það hefur verið unnið að þessu máli í samstarfi við samtök sveitarfélaga. Það má vel vera að hér hafi verið um að ræða of skamman tíma til þess að næðist þar í milli samstaða, en ég held að á milli ríkisstj. annars vegar og sveitarfélaganna hins vegar hafi ekki verið um neinn ágreining að ræða. Það er alveg ljóst mál og við höfðum lýst því yfir að tilfærsla verkefna frá ríki til sveitarfélaga væri að sjálfsögðu í samráði við sveitarfélögin. Þau hafa í ítarlegri grg. vikið að þeim þáttum sem þau hafa talið eðlilegt og rétt að færð yrðu yfir til þeirra af verkefnum, og hér var talið gott tækifæri til þess að færa yfir til þeirra tekjur og verkefni, þannig að þær tölur stæðust á. Við skulum sjá hvað út úr því kann að koma, ekki vera með neinar hrakspár að ástæðulausu. En ég er honum sammála að slíkt frv., ef flytja á, verður að sjálfsögðu að sjá dagsins ljós áður en langt um liður.
Ég sé svo ekki ástæðu til að víkja frekar að ræðum þeirra hv. þm. sem hér hafa talað, sér í lagi almennt að skattamálum. Tækifæri fæst til þess síðar á þessu þingi.