27.04.1977
Neðri deild: 76. fundur, 98. löggjafarþing.
Sjá dálk 3855 í B-deild Alþingistíðinda. (2809)
124. mál, símaafnot aldraðs fólks og öryrkja
Guðmundur H. Garðarsson:
Virðulegi forseti. Þegar þetta mál, þ. e. a. s. ókeypis símaafnot aldraðs fólks og öryrkja, var til umr. hér á sínum tíma, ég held að það hafi verið fyrir tveimur árum, þá minnist ég þess að þetta mál kom fyrir heilbr.- og trn. d. og mælti sú n. eindregið með því að samþykkja áskorun til samgrh. að hann gæfi út reglugerðarákvæði um ókeypis símaafnot aldraðs fólks og öryrkja með lágmarkstekjur í samræmi við ákvæði um það efni í lögum um fjarskipti. Ég minnist þess, að þegar við mæltum með þessu máli hér fyrir tveimur árum, þá fékk það mjög góðar undirtektir í d., og er ég þess vegna undrandi yfir hví, að samgrh. skuli ekki hafa gert þær ráðstafanir að þetta kæmist í framkvæmd. Það er ekki aðeins að hér hefur verið hundsuð samþykkt frá Alb., heldur hitt, að í hví felst að mínu mati blekking gangvart öldruðum og öryrkjum sem hér eiga hlut að máli. Oft er talað um að virðing sé ekki nægileg fyrir Alþ., fólk bindi ekki vonir sínar við þau störf sem hér eru innt af hendi, og ég vil segja það eins og er, að það er e.t.v. ekki furða ef ríkisvaldið, þ. e. a. s. einstakir ráðh. virða ekki samþykktir Alþ. meira en raun ber vitni í þessu máli.
Ég álít að þetta mál sé að mörgu leyti nokkuð alvarlegs eðlis, bæði fyrir Alþ., virðingu þess, og sérstaklega fyrir það fólk sem hér um ræðir. Þess vegna er mér alveg óskiljanleg sú tregða sem hefur orðið á að framkvæma þessa samþykkt og það lagaákvæði sem hér er til umr. Ég minnist þess, að þegar hv. þm. og frsm. Magnús Kjartansson talaði fyrir þessu máli á sínum tíma og einnig hér s. l. haust, þá gat hann þess alveg sérstaklega að það væri margt gamalt fólk og öryrkjar sem þannig væri ástatt um, að það ætti ekki heimangengt, og ég minnist sérstaklega þeirra orða hans, þegar hann sagði að oft væri síminn raunverulega eina sambandið sem þetta fólk hefði við umheiminn. Þetta er örugglega rétt ort því miður allt of mörg dæmi þess, að þannig sé ástatt hjá gömlu fólki og öryrkjum. Þess vegna finnst mér það fyrir neðan allar hellur og algerlega óviðunandi að hæstv. samgrh. skuli ekki hafa gefið út reglugerðarákvæði um ókeypis símaafnot aldraðs fólks og öryrkja, eins og þingið samþykkti á sínum tíma að honum bæri að gera.
Varðandi seinni hluta þeirrar þáltill. sem hér er til umr., þ. e. að Alþ. feli ráðh. að beita sér fyrir hví að aldrað fólk og öryrkjar fái verulegan afslátt við kaup farmiða með almenningfarartækjum á landi, á sjó og í lofti, vil ég segja það, að ég er einnig samþykkur og styð eindregið hann hluta þáltill., sérstaklega þegar haft er í huga að atvinnumál aldraðra eru í megnasta ólestri. Hér hefur verið rætt á Alþ. í mörg ár hvað gera skyldi í sambandi við atvinnumál aldraðra þannig að þau væru viðunandi, og hafa margar ræður verið fluttar um það mál. En því miður verður það að segjast eins og er, að þeim málum hefur ekki verið hrundið í framkvæmd, ekki einu sinni reynt að skipuleggja þau þannig að viðunandi sé. Þess vegna finnst mér ekki neitt of í lagt þó að hið opinbera, sem ekki hefur sinnt þessum þætti mála aldraðs fólks, kæmi nú eitthvað til móts við það varðandi möguleika þess til að ferðast í almenningsfarartækjum, sérstaklega á landi að mínu mati og á heim svæðum þar sem möguleikar væru fyrir einhverja vinnu fyrir þetta fólk.
Það liggur í augum uppi að ókeypis símaafnot ráða ekki úrslitum um afkomu þess fólks sem hér um ræðir, en þau hjálpa til, ekki aðeins efnahagslega, heldur líka sálrænt. Ég er þess vegna eindregið fylgjandi þeirri þáltill. sem hér er til umr. Ég tel að í till. felist mannúðleg sjónarmið gagnvart öldruðu fólki og öryrkjum sem Alþ. og ríkisstj. eiga að sjá sóma sinn í að hrinda í framkvæmd. Og ég vil leyfa mér. hæstv.- forseti. að gera till. um það, að þessari þáltill. verði vísað til heilbr.- og trn.