28.02.1978
Sameinað þing: 50. fundur, 99. löggjafarþing.
Sjá dálk 2684 í B-deild Alþingistíðinda. (1962)
165. mál, karfamið
Flm. (Sverrir Hermannsson) :
Herra forseti. Á þskj. 329 eigum við hv. 8. þm. Reykv. till. til þál. um leit að nýjum karfamiðum. Þessi till. er endurflutt nálega í óbreyttu formi. Hún var flutt áður á þinginu 1973 og var þar gerð allítarleg grein fyrir till. Þá var einnig meðflm. okkar núv. hæstv. sjútvrh., þannig að þegar nú hið háa Alþ. hefur gert ályktun um þetta hugðarefni hans, þá á ég helst von á því, að hann taki drjúgum til höndum um framkvæmdina, því vafalaust mun hann fá þetta mál til fyrirgreiðslu. En efni þessarar till. er að leggja til að Hafrannsóknastofnuninni verði falið að hefja hið fyrsta leit að nýjum karfamiðum með nýju skipi eða öðru hentugu togskipi, sem yrði þá tekið á leigu í því skyni. Þetta er svo til óbreytt frá því sem áður var, nema þá var gert ráð fyrir, í fyrri till., að um leiguskip yrði að ræða, þar sem þá hafði Hafrannsóknastofnunin ekki yfir nægjanlega aflmiklu skipi að ráða til þess að ráðast í þær rannsóknir sem nauðsynlegar eru taldar. Nú hins vegar hefur Hafrannsóknastofnunin eignast mikið togskip, togskipið Baldur, sem er nægjanlega sterkt að öllum búnaði til þess að rannsaka og leita eftir fiski og sjávardýrum á miklu dýpi. Það hefur einnig komið fram í umr. hér á hinu háa Alþ., að það er verið að gera það hið besta úr garði, bæði með nýjum og öflugum togvindum og einnig að innrétta úr plussi og palisander til handa fræðingum vorum, svo þeir megi búa sem best um sig í rannsóknarleiðöngrum löngum og ströngum.
Nú á ekkert að vera að vanbúnaði, en nauðsynin er hin mesta á því að hefja þessa leit. Ástæðan er fyrst og fremst sú, ef fundur nýrra fiskstofna gæti orðið til þess að hlífa sókn í þá fiskstofna sem eru aðaluppistaðan í sjávarafla okkar í dag. Þetta er aðalástæðan og svo auðvitað hin, að nýta stóran stofn sem menn ætla að finnanlegur sé á gríðarlegu svæði hér suður og vestur af landinu, nýjan stofn fisks sem mætti verða til manneldis. Fiskifræðingar eru sannfærðir um að slíkan stofn sé þar að finna, stofn úthafskarfa á þessu feiknarlega mikla svæði hér milli Íslands og Grænlands og þó allmiklu sunnar að meginhluta til heldur en þetta land liggur. En þrátt fyrir að nokkur leit og nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar hefur enn ekki tekist að finna þennan stofn í veiðanlegu ástandi. Það er þó ætlun manna, að svo beri til a. m. k. um æxlunartíma og þá þéttist þessi mikli stofn þannig, það ætti að vera hægt að sækja í hann til veiða. Og ég vek athygli á því, að þó að svo kynni ekki að vera nema um skamma hríð á ári, svo sem eins og mánuð eða svo, þá mundi það að sjálfsögðu skipta mjög sköpum ef við gætum fundið okkar öfluga togaraflota verkefni 1/12 hluta úr árinu, þar sem við gætum létt af að meginhluta til sókn í hinn verðmæta þorskstofn okkar.
Það er mörgum spurningum ósvarað í þessu efni. Sá fiskifræðingur okkar, Jakob Magnússon, sem hefur haft með höndum rannsóknir á þessu sérstaka sviði, bindur mjög miklar vonir við árangur af nýrri og gagngerri leit, sem nauðsynleg er.
Ég ætla ekki nú og hér að rifja upp, svo sem ég gerði á sinni tíð, þegar ég talaði fyrir þessu máli, sögu rannsóknanna og því síður sögu karfaveiðanna við Ísland. Svo einkennilegt sem það er, þá höfum við lítt fyrr en á síðari áratugum lagt stund á veiðar á þessum fiski, einnig vegna þess að Íslendingar lögðu hann sér mjög lítt til munns, töldu hann ekki í flokki þeirra ætisfiska, sem þekkilegastir væru, en ég hef þó rekist á það, að séra Hallgrímur Pétursson segir sjálfur, að „karfinn feitur ber fínan smekk“. Gamla reynslu hafa menn þannig af því, að þetta er hinn besti matfiskur, enda mun hans hafa verið á sinni tíð neytt aðallega vegna þess að hann rak stundum í nokkrum mæli. Ég vísa til bæði ítarlegrar grg. með þessari till. og einnig þess, sem ég hef áður sagt í framsögu fyrir þessu máli og finna má í þingtíðindum, og legg hið mesta kapp á að þessi till. nái sem skjótustum framgangi.
Ég vil svo, herra forseti, leyfa mér að leggja til að þessari umr. verði frestað, en málinu vísað til hv. atvmn.