13.12.1977
Sameinað þing: 30. fundur, 99. löggjafarþing.
Sjá dálk 1161 í B-deild Alþingistíðinda. (792)
1. mál, fjárlög 1978
Frsm. meiri hl. (Steinþór Gestsson):
Herra forseti. Ég skal nú ekki lengja þessar umr. neitt verulega né ræða um þessa fjárlagagerð almennt, en það eru örfá atriði, sem ég tel mig knúinn til þess að koma að.
Ég vil þá byrja á að minnast á það, sem hv. 7. landsk. þm. gerði hér að umræðuefni varðandi bústaði dýralækna. Framlag til þeirra var hækkað nokkuð í meðförum n. og farið að till. landbrn. í því efni. Það verður að segja eins og er, hvort sem það er stórmannleg játning eða ekki, að nákvæmlega er farið eftir till. landbrn. um skiptingu á því fé og hvergi brugðið út af. Ég vil aðeins geta þess, af því mér þótti sem það gæti misskilist af orðum hv. þm. að það hefðu verið farnar aðrar leiðir en rn. hafði óskað eftir. En svona var þetta. Það er farið hreinlega eftir till. rn. í þessu efni og hvergi brugðið út af.
En ég kemst ekki heldur hjá því að gera það lítils háttar að umræðuefni, sem hér hefur verið rætt af ýmsum, og það er það einkennilega fyrirbæri, að minni hl. fjvn. skyldi ekki treysta sér til að þessu sinni að skila nál.
Talsmenn stjórnarandstöðunnar hafa nú skýrt þingheimi frá þeim ástæðum sem þeir telja liggja til þess, að þeir koma sér hjá því að skila nál. nú við 2. umr. um fjárlagafrv. Ég fyrir mitt leyti get ekki tekið þær ástæður alvarlega eða gildar, og ég hygg að þegar þeir skoða það mál nánar, þá geri þeir það tæplega sjálfir. Ég hef átt sæti í fjvn. síðan 1971, og ég minnist þess ekki, að nokkru sinni hafi það gerst, að fyrir 2. umr. lægju fyrir upplýsingar frá stjórnvöldum um endanlegar tölur á tekju- og gjaldahlið fjárl. né upplýsingar sem bentu í þá átt. ef um vanda var að ræða, hver hann væri.
Það er nú svo, að ég er ekki sá eini sem staðhæfir þetta eftir langt starf í fjvn. Ég vil minna á það, að 12. des. 1973, þegar 2. umr. um fjárlagafrv. fyrir árið 1974 fór fram, aðeins einum degi fyrr en núna eftir almanakinu, sagði þáv. form. fjvn., Geir Gunnarsson, þetta:
„Ég held að hverjum sem með stjórn fer verði ávallt mjög erfitt að sjá við 2. umr., hvernig mál ráðast, svo að unnt sé að slá fastri tekjuhlið fjárlaganna og flytja við 2. umr, brtt. í samræmi við það. Einkum á þetta við þau ár, sem nýir kjarasamningar eru gerðir.“
Skyldu forsendur hafa eitthvað hreyst frá þessum tíma? Ég spyr. En ég á ekki von á að ég fái það svar, að það hafi gerst, og mér þykir leitt að vita til þess, að svona skuli hafa verið staðið að málum af minni hl. að ástæðulausu. Ég tel að þetta sýni m.a. það, að líkt sé nú að verki staðið og verið hefur um langt árabil. Hins vegar verð ég að mótmæla því, að form. fjvn. hafi nú neitað um umbeðnar upplýsingar. Ég vil taka það fram, að að mínu viti hefur hvorki skriflega né munnlega verið farið fram á það við mig að fá hagsýslustjóra til þess að gefa upplýsingar um áhrif launahækkana á gjaldahlið frv.
Ég minnist þess, að þess var óskað, að Sigurður Ingimundarson forstjóri almannatrygginga kæmi til fundar við n. Ég hlutaðist til um það að hann kom. Hann hafði orð á því á nefndarfundi, að sér virtist að sjúkratryggingaáætlunin væri ekki raunsæ, og það var farið fram á það við Sigurð að hann veitti okkur nánari upplýsingar og sendi okkur þær í n. því miður hafa þær upplýsingar ekki borist. En ég held að það hafi ekki verið gert að því að neins staðar hafi verið lokað fyrir, heldur hafi þar orðið einhver mistök hjá Sigurði.
Í annan stað var óskað eftir því af minni hl., að Jón Sigurðsson forstöðumaður Þjóðhagsstofnunar kæmi til fundar við n. og gæfi henni yfirlit yfir stöðu ríkissjóðs og tekjumöguleika á árinu 1978. Það gerði hann á síðasta sameiginlegum fundi okkar, og þó að þær upplýsingar væru ekki skriflegar gáfu þær okkur vissulega innsýn í það sem væntanlegt væri í þessu efni. Síðan þetta gerðist hefur það komið fram sem helst hefur verið hugleitt að gera í þessu efni. Þær till. eru settar á blað 12. des. eða í gær, og ég hygg að það megi með sanni fullyrða að bær hafi verið sýndar svo fljótt sem verða mátti, eftir að þær vorn fullmótaðar. Og það er óvenjuvel að verki staðið að þessu leyti miðað við það sem oftast hefur verið áður, að þessar till. hafa ekki verið tilbúnar fyrr en alveg undir það að 3. umr. hefur farið fram.
Þá hefur verið látið að því liggja, að svo margt væri óunnið við frv. við 2. umr.. að alls óraunhæft væri að tala um eðlilega afgreiðslu þess fyrir jólaleyfi. Mig langar til samanburðar að vitna aftur í ræðu form. fjvn. 12. des. 1973, við 2. umr. þá. Þar segir svo, með leyfi hæstv. forseta:
„Af ákvörðunum um fjárveitingar, sem bíða 3. umr., má nefna útgjöld vegna launahækkana í. des. s.l., hækkanir, sem tilkynntar hafa verið á lífeyrisbótum, og væntanlegar breytingar daggjalda sjúkrahúsa og þar með útgjalda sjúkratrygginga. Auk þess má nefna ýmis önnur mál sem óafgreidd eru hjá n., svo sem húsnæðismál Tækniskólans, sem ég vænti að fái jákvæða lausn við endanlega afgreiðslu fjárl. Einnig má nefna málefni Orkustofnunar, sem eru þjóðinni sérstaklega mikilvæg nú vegna nýjustu viðhorfa í orkumálum, eins og ég áðan greindi. Þá má nefna málefni Ríkisútvarpsins, sem ég tel að afgreiða verði með öðrum hætti en gert er í frv. Og samþykkt heimildagreinar bíður 3. umr. að venju.“
Ég tel að ekki sé alls ólíku saman að jafna að því er varðar vinnubrögð og tímasetningar. Ég leiði þetta ekki fram til þess að halda því fram, að við höfum unnið þetta verk nægilega hratt. Ég tók það einmitt fram í ræðu minni fyrr í dag, að ég teldi óumflýjanlegt, eftir að fjárlagafrv. og fjárlagagerðin væri orðin jafnviðamikil og hún er, að fjvn. væri fullgild til þess að vinna verulega að undirbúningi fjárl. áður en þing kemur saman.
Herra forseti. Ég ætla ekki að tefja þessa umr. tengur. En ég vil aðeins segja þetta að lokum: það er niðurstaða mín, að engin rök hafi verið fyrir þeirri einstæðu ráðabreytni hv. minni hl. fjvn. að skila ekki nál. Þar er brotin hefð og algerlega að ástæðulausu.