Lagasafn. Ķslensk lög 1. október 2004. Śtgįfa 130b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
Lög um breytingu į lögum nr. 95/2000, um fęšingar- og foreldraorlof, og lögum nr. 113/1990, um tryggingagjald, meš sķšari breytingum, o.fl.
2004 nr. 90 9. jśnķ
Taka gildi 1. janśar 2005, sjį enn framur 14. gr. laganna.
I. kafli. Breyting į lögum nr. 95/2000, um fęšingar- og foreldraorlof, meš sķšari breytingum.
1. gr. Viš 2. mgr. 4. gr. laganna bętist nżr mįlslišur, svohljóšandi: Rįšherra er žó heimilt aš įkveša annaš fyrirkomulag.
2. gr. Eftirfarandi breytingar verša į 8. gr. laganna:
a. Lokamįlslišur 1. mgr. fellur brott.
b. Viš 2. mgr. bętist nżr mįlslišur, svohljóšandi: Réttur til fęšingarorlofs vegna fęšingar fellur nišur er barniš nęr 18 mįnaša aldri.
c. Viš 4. mgr. bętist nżr mįlslišur, svohljóšandi: Réttur til fęšingarorlofs vegna ęttleišingar eša varanlegs fósturs fellur nišur 18 mįnušum eftir aš barniš kom inn į heimiliš.
d. Viš 7. mgr. bętast tveir nżir mįlslišir, svohljóšandi: Žegar um ęttleišingu eša varanlegt fóstur er aš ręša skal miša viš tķmamark 4. mgr. um brottfall réttinda. Viš tilfęrsluna veršur réttur hins lįtna foreldris aš žeim réttindum er hiš eftirlifandi foreldri hefur įunniš sér samkvęmt lögum žessum.
3. gr. Ķ staš oršsins viku ķ 2. mgr. 10. gr. laganna kemur: tvęr vikur.
4. gr. 13. gr. laganna oršast svo:
Foreldri, sbr. 1. mgr. 1. gr., öšlast rétt til greišslna śr Fęšingarorlofssjóši eftir aš hafa veriš samfellt ķ sex mįnuši į innlendum vinnumarkaši fyrir fęšingardag barns eša žann tķma žegar barn kemur inn į heimili viš ęttleišingu eša varanlegt fóstur, sbr. 2. og 4. mgr. 8. gr. Til aš finna vinnuframlag sjįlfstętt starfandi foreldris skal mišaš viš skil į tryggingagjaldi af reiknušu endurgjaldi fyrir sama tķmabil. Žegar kona hefur töku fęšingarorlofs fyrir fęšingardag barns, sbr. 2. mgr. 8. gr., 11. gr. og 4. mgr. 17. gr., skal žó miša viš žann dag er hśn hefur fęšingarorlof aš žvķ er hana varšar.
Mįnašarleg greišsla Fęšingarorlofssjóšs til starfsmanns ķ fęšingarorlofi skal nema 80% af mešaltali heildarlauna og skal miša viš tvö tekjuįr į undan fęšingarįri barns eša žess įrs er barn kemur inn į heimili viš ęttleišingu eša varanlegt fóstur. Til launa teljast hvers konar laun og ašrar žóknanir samkvęmt lögum um tryggingagjald. Einungis skal miša viš mešaltal heildarlauna fyrir žį mįnuši į višmišunartķmabilinu sem foreldri hefur starfaš į innlendum vinnumarkaši. Aldrei skal žó miša viš fęrri mįnuši en fjóra viš śtreikning į mešaltali heildarlauna.
Žrįtt fyrir 2. mgr. skal mįnašarleg greišsla Fęšingarorlofssjóšs til starfsmanns ķ fęšingarorlofi aldrei nema hęrri fjįrhęš en 480.000 kr.
Žegar starfsmašur uppfyllir skilyrši 1. mgr. en hefur ekki starfaš į innlendum vinnumarkaši į višmišunartķmabili skv. 2. mgr. skal hann öšlast rétt til lįgmarksgreišslna skv. 6. mgr. ķ samręmi viš starfshlutfall hans.
Mįnašarleg greišsla Fęšingarorlofssjóšs til sjįlfstętt starfandi foreldris skal nema 80% af mešaltali reiknašs endurgjalds sem greitt hefur veriš tryggingagjald af fyrir sama tķmabil og kvešiš er į um ķ 2. mgr. Aš öšru leyti gilda 2.4. mgr. eins og viš getur įtt.
Greišsla ķ fęšingarorlofi til foreldris ķ 2549% starfi ķ hverjum mįnuši skal žó aldrei vera lęgri en sem nemur 65.227 kr. į mįnuši og greišsla til foreldris ķ 50100% starfi ķ hverjum mįnuši skal aldrei vera lęgri en sem nemur 91.200 kr. į mįnuši.
Fjįrhęš hįmarksgreišslu skv. 3. mgr. og lįgmarksgreišslu skv. 6. mgr. kemur til endurskošunar viš afgreišslu fjįrlaga įr hvert meš tilliti til žróunar launa, veršlags og efnahagsmįla. Žó er félagsmįlarįšherra heimilt, aš fengnu samžykki rķkisstjórnar, aš breyta greišslufjįrhęšinni til hękkunar ef verulegar breytingar verša į launažróun og žjóšhagsforsendum frį afgreišslu fjįrlaga. Žegar įšurgreind skilyrši leiša til hękkunar į fjįrhęš hįmarks- eša lįgmarksgreišslna skal félagsmįlarįšherra breyta fjįrhęšinni ķ reglugerš.
Greišslur ķ fęšingarorlofi skulu inntar af hendi eftir į, fyrir undanfarandi mįnuš eša hluta śr mįnuši, fyrsta virkan dag hvers mįnašar.
Réttur foreldris til greišslna ķ fęšingarorlofi er bundinn žvķ aš foreldri uppfylli skilyrši um rétt til fęšingarorlofs skv. 8. gr. Greišslur frį vinnuveitanda til foreldris ķ fęšingarorlofi sem eru hęrri en nemur mismun greišslna śr Fęšingarorlofssjóši og mešaltals heildarlauna foreldris skv. 2. eša 5. mgr. skulu koma til frįdrįttar greišslum śr Fęšingarorlofssjóši. Žó er heimilt aš taka tillit til kjarasamningsbundinna launahękkana, annarra kjarasamningsbundinna greišslna og launabreytinga sem rekja mį til breytinga į störfum foreldris.
Foreldri į innlendum vinnumarkaši sem į rétt til fęšingarorlofs skv. 8. gr. en uppfyllir ekki skilyrši 1. mgr. į rétt į fęšingarstyrk skv. 18. gr., sbr. žó 9. mgr. 19. gr. Greišslur frį vinnuveitanda til foreldris ķ fęšingarorlofi sem eru hęrri en nemur mismun fjįrhęšar fęšingarstyrks og mešaltals heildarlauna foreldris skulu koma til frįdrįttar styrknum. Viš śtreikning į mešaltali heildarlauna samkvęmt žessari mįlsgrein skal miša viš tvo mįnuši fyrir įętlašan fęšingardag barns eša žann tķma žegar barn kemur inn į heimili viš ęttleišingu eša varanlegt fóstur.
Félagsmįlarįšherra er heimilt aš kveša ķ reglugerš nįnar į um greišslur śr Fęšingarorlofssjóši, svo sem um mat į starfshlutfalli sjįlfstętt starfandi og žeirra sem eru undanžegnir greišslu tryggingagjalds lögum samkvęmt.
5. gr. Ķ staš 3. mgr. 15. gr. laganna koma žrjįr mįlsgreinar, svohljóšandi:
Śtreikningur į greišslum til foreldris ķ fęšingarorlofi skal byggjast į upplżsingum sem Tryggingastofnun rķkisins aflar um tekjur foreldra śr skattframtölum, stašgreišsluskrį og tryggingagjaldsskrį skattyfirvalda. Tryggingastofnun rķkisins skal leita stašfestingar hjį skattyfirvöldum į žvķ aš upplżsingar śr stašgreišsluskrį og tryggingagjaldsskrį hafi veriš ķ samręmi viš įlagningu skattyfirvalda vegna tekjuįra skv. 2. og 5. mgr. 13. gr.
Skattyfirvöld skulu lįta Tryggingastofnun rķkisins ķ té upplżsingar sem naušsynlegar eru viš framkvęmd laga žessara.
Žegar foreldri getur ekki tekiš fęšingarorlof į žeim tķma er žaš tilkynnti Tryggingastofnun rķkisins um skv. 2. mgr. vegna ófyrirsjįanlegra ašstęšna ber foreldri aš tilkynna Tryggingastofnun rķkisins skriflega um breytinguna.
6. gr. Į eftir 15. gr. laganna koma tvęr nżjar greinar, įsamt fyrirsögnum, svohljóšandi:
a. (15. gr. a.)
Leišrétting į greišslum śr Fęšingarorlofssjóši.
Hafi breytingar oršiš į tekjuskattsįlagningu foreldris vegna tekna sem greišslur śr Fęšingarorlofssjóši eru byggšar į, sbr. 3. mgr. 15. gr., skal Tryggingastofnun rķkisins leišrétta greišslur śr Fęšingarorlofssjóši til samręmis viš įlagningu skattyfirvalda.
Hafi foreldri fengiš hęrri greišslur śr Fęšingarorlofssjóši en žvķ bar samkvęmt įlagningu skattyfirvalda eša af öšrum įstęšum ber foreldri aš endurgreiša žį fjįrhęš sem ofgreidd var aš višbęttu 15% įlagi. Fella skal nišur įlagiš samkvęmt žessari mįlsgrein fęri foreldri rök fyrir žvķ aš žvķ verši eigi kennt um žį annmarka er leiddu til įkvöršunar Tryggingastofnunar rķkisins.
Heimilt er aš skuldajafna ofgreiddum greišslum śr Fęšingarorlofssjóši į móti inneign foreldris vegna ofgreiddra skatta, barnabóta og vaxtabóta samkvęmt lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt og eignarskatt. Fjįrmįlarįšherra skal setja ķ reglugerš nįnari reglur um skuldajöfnun og forgangsröš.
Um innheimtu ofgreidds fjįr śr Fęšingarorlofssjóši fer skv. 111. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt og eignarskatt. Félagsmįlarįšherra getur žó fališ sérstökum innheimtuašila aš annast innheimtu.
Hafi foreldri fengiš lęgri greišslur śr Fęšingarorlofssjóši en žvķ bar samkvęmt įlagningu skattyfirvalda ber Tryggingastofnun rķkisins aš greiša žį fjįrhęš sem vangreidd var til foreldris įsamt vöxtum fyrir žaš tķmabil sem féš var ķ vörslu Fęšingarorlofssjóšs. Skulu vextir žessir vera jafnhįir vöxtum sem Sešlabanki Ķslands įkvešur og birtir į hverjum tķma skv. 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verštryggingu. Sama į viš žegar nišurstaša śrskuršarnefndar fęšingar- og foreldraorlofsmįla leišir til žess aš foreldri hafi įtt rétt į greišslum śr Fęšingarorlofssjóši en hafi įšur veriš synjaš um greišslur eša reiknašar lęgri greišslur. Žegar greišslur śr Fęšingarorlofssjóši eru vangreiddar vegna skorts į upplżsingum falla vextir nišur.
b. (15. gr. b.)
Eftirlit.
Skattyfirvöld skulu annast eftirlit meš framkvęmd laganna. Félagsmįlarįšherra er žó heimilt aš įkveša annaš fyrirkomulag.
Félagsmįlarįšherra setur nįnari reglur ķ reglugerš um framkvęmd eftirlitsins.
7. gr. Eftirfarandi breytingar verša į 16. gr. laganna:
a. Viš 1. mgr. bętist: sem fęšist į lķfi.
b. Ķ staš 2. mgr. koma tvęr mįlsgreinar, svohljóšandi:
Foreldrar sem ęttleiša eša taka ķ varanlegt fóstur fleiri börn en eitt į sama tķma eiga sameiginlegan rétt į lengingu fęšingarorlofs um žrjį mįnuši fyrir hvert barn umfram eitt.
Um greišslur fer skv. 13. gr.
8. gr. Eftirfarandi breytingar verša į 18. gr. laganna:
a. Į eftir oršunum Réttur til fęšingarstyrks ķ 1. mgr. kemur: vegna fęšingar.
b. Ķ staš 2. mgr. koma tvęr mįlsgreinar, svohljóšandi:
Fęšingarstyrkur skal vera 40.409 kr. į mįnuši. Foreldri skal eiga lögheimili hér į landi viš fęšingu barns, ęttleišingu eša varanlegt fóstur og hafa įtt lögheimili hér į landi sķšustu 12 mįnuši fyrir žann tķma.
Fjįrhęš fęšingarstyrks kemur til endurskošunar viš afgreišslu fjįrlaga įr hvert meš tilliti til žróunar launa, veršlags og efnahagsmįla. Žó er félagsmįlarįšherra heimilt, aš fengnu samžykki rķkisstjórnar, aš breyta styrkfjįrhęšinni til hękkunar ef verulegar breytingar verša į launažróun og žjóšhagsforsendum frį afgreišslu fjįrlaga. Žegar įšurgreind skilyrši leiša til hękkunar į fjįrhęš fęšingarstyrks skal félagsmįlarįšherra breyta fjįrhęšinni ķ reglugerš.
c. Viš 3. mgr. bętist nżr mįlslišur, svohljóšandi: Réttur til fęšingarstyrks vegna ęttleišingar eša varanlegs fósturs fellur nišur 18 mįnušum eftir aš barniš kom inn į heimiliš.
d. Viš greinina bętist nż mįlsgrein, svohljóšandi:
Ef annaš foreldriš andast įšur en barn nęr 18 mįnaša aldri fęrist sį réttur til fęšingarstyrks sem hinn lįtni hefur ekki žegar nżtt sér yfir til eftirlifandi foreldris. Žegar um ęttleišingu eša varanlegt fóstur er aš ręša skal miša viš tķmamark 4. mgr. um brottfall réttinda. Viš tilfęrsluna veršur réttur hins lįtna foreldris aš žeim réttindum er hiš eftirlifandi foreldri hefur įunniš sér samkvęmt lögum žessum.
9. gr. Eftirfarandi breytingar verša į 19. gr. laganna:
a. 1. mgr. oršast svo:
Foreldrar sem hafa veriš ķ fullu nįmi ķ a.m.k. sex mįnuši į sķšustu 12 mįnušum fyrir fęšingu barns, frumęttleišingu eša varanlegt fóstur eiga sjįlfstęšan rétt til fęšingarstyrks ķ allt aš žrjį mįnuši, hvort um sig, vegna fęšingar, frumęttleišingar barns eša töku barns ķ varanlegt fóstur. Žessi réttur er ekki framseljanlegur. Auk žess eiga foreldrar sameiginlegan rétt į fęšingarstyrk ķ žrjį mįnuši til višbótar sem annaš foreldriš getur fengiš ķ heild eša foreldrar skipt meš sér. Réttur til fęšingarstyrks vegna fęšingar fellur nišur er barniš nęr 18 mįnaša aldri.
b. Ķ staš 2. mgr. koma tvęr mįlsgreinar, svohljóšandi:
Fęšingarstyrkur til foreldris ķ fullu nįmi skal vera 91.200 kr. į mįnuši. Aš jafnaši skal foreldri eiga lögheimili hér į landi viš fęšingu barns, ęttleišingu eša varanlegt fóstur og hafa įtt lögheimili hér į landi sķšustu 12 mįnuši fyrir žann tķma. Heimilt er žó aš veita undanžįgu frį lögheimilisskilyrši hafi foreldri flutt lögheimili sitt tķmabundiš vegna nįms erlendis enda hafi foreldri įtt lögheimili hér į landi samfellt ķ a.m.k. fimm įr fyrir flutning. Njóti foreldri greišslu vegna sömu fęšingar, ęttleišingar eša varanlegs fósturs ķ bśsetulandinu kemur hśn til frįdrįttar fęšingarstyrknum, sbr. 3. mgr. 33. gr.
Fjįrhęš fęšingarstyrks kemur til endurskošunar viš afgreišslu fjįrlaga įr hvert meš tilliti til žróunar launa, veršlags og efnahagsmįla. Žó er félagsmįlarįšherra heimilt, aš fengnu samžykki rķkisstjórnar, aš breyta styrkfjįrhęšinni til hękkunar ef verulegar breytingar verša į launažróun og žjóšhagsforsendum frį afgreišslu fjįrlaga. Žegar įšurgreind skilyrši leiša til hękkunar į fjįrhęš fęšingarstyrks skal félagsmįlarįšherra breyta fjįrhęšinni ķ reglugerš.
c. Viš 3. mgr. bętist nżr mįlslišur, svohljóšandi: Réttur til fęšingarstyrks vegna ęttleišingar eša varanlegs fósturs fellur nišur 18 mįnušum eftir aš barniš kom inn į heimiliš.
d. Ķ staš 7. mgr. koma fjórar mįlsgreinar, svohljóšandi:
Heimilt er aš greiša foreldri fęšingarstyrk skv. 1. mgr. žrįtt fyrir aš skilyrši um samfellt nįm ķ a.m.k. sex mįnuši į sķšustu 12 mįnušum fyrir fęšingu barns, ęttleišingu eša varanlegt fóstur sé ekki uppfyllt hafi foreldri veriš ķ samfelldu starfi ķ a.m.k. sex mįnuši į innlendum vinnumarkaši fram til žess aš nįmiš hófst.
Enn fremur er heimilt aš greiša foreldri fęšingarstyrk sem nįmsmanni žegar foreldri hefur lokiš a.m.k. einnar annar nįmi skv. 1. mgr. og hefur sķšan veriš samfellt į vinnumarkaši. Skilyrši er aš nįm og starf hafi veriš samfellt ķ a.m.k. sex mįnuši.
Ef annaš foreldriš andast įšur en barn nęr 18 mįnaša aldri fęrist sį réttur til fęšingarstyrks sem hinn lįtni hefur ekki žegar nżtt sér yfir til eftirlifandi foreldris. Žegar um ęttleišingu eša varanlegt fóstur er aš ręša skal miša viš tķmamark 4. mgr. um brottfall réttinda. Viš tilfęrsluna veršur réttur hins lįtna foreldris aš žeim réttindum er hiš eftirlifandi foreldri hefur įunniš sér samkvęmt lögum žessum.
Rįšherra er heimilt aš kveša ķ reglugerš nįnar į um framkvęmd žessa įkvęšis.
10. gr. Į eftir 31. gr. laganna bętist viš nż grein, 31. gr. a, įsamt fyrirsögn, svohljóšandi:
Sektir.
Brot gegn lögum žessum geta varšaš sektum sem renna ķ rķkissjóš.
II. kafli. Breyting į lögum nr. 113/1990, um tryggingagjald, meš sķšari breytingum.
III. kafli. Breyting į lögum nr. 46/1980, um ašbśnaš, hollustuhętti og öryggi į vinnustöšum, meš sķšari breytingum.
IV. kafli. Gildistaka.
14. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. janśar 2005. Lögin taka til foreldra barna sem fęšast, eru ęttleidd eša tekin ķ varanlegt fóstur 1. janśar 2005 eša sķšar. Lögin koma til framkvęmda viš stašgreišslu tryggingagjalds į įrinu 2005 og įlagningu įrsins 2006.