Lánsfjárlög 1992

60. fundur
Mánudaginn 06. janúar 1992, kl. 13:35:00 (2513)

     Rannveig Guðmundsdóttir :
     Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nál. um frv. til lánsfjárlaga fyrir árið 1992 á þskj. 245 og brtt. á þskj. 246 frá meiri hluta efh.- og viðskn. og brtt. á þskj. 276 við frv. og við brtt. á þskj. 246.
    Fjárln. fól nefndinni með bréfi dags. 19. nóv. 1991 að fjalla um frv. til lánsfjárlaga fyrir árið 1992 í samræmi við ákvæði 2. mgr. 25. gr. þingskapa. Þá barst nefndinni enn fremur ósk um að hún lyki afgreiðslu málsins til 2. umr.
    Nefndin hefur fjallað ítarlega um frv. Á fund nefndarinnar komu Sigurgeir Jónsson og Pétur Kristinsson frá Lánasýslu ríkisins, Ólafur Ísleifsson frá Seðlabanka Íslands, Halldór Jónatansson, Örn Marinósson og Jóhann Már Maríusson frá Landsvirkjun, Jóhanna Ottesen frá Útflutningslánasjóði, Már Elísson, forstjóri Fiskveiðasjóðs, Guðmundur Malmquist, forstjóri Byggðastofnunar, Leifur Kr. Jóhannesson, framkvæmdastjóri Stofnlánadeildar landbúnaðarins, Bragi Hannesson, forstjóri Iðnlánasjóðs, Þorvarður Alfonsson, forstöðumaður Iðnþróunarsjóðs, Harald Andrésson frá Ríkisábyrgðasjóði, Pétur Einarsson, Haukur Hauksson og Ágúst Valgeirsson frá Flugmálastjórn, Sveinbjörn Óskarsson, fulltrúi fjmrn. í byggingarnefnd Herjólfs, Lárus Jónsson og Guðjón Valdimarsson frá Lánasjóði ísl. námsmanna, Jóhannes Nordal seðlabankastjóri, Bjarni Bragi Jónsson aðstoðarseðlabankastjóri, Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóðhagsstofnunar, og Magnús Pétursson, ráðuneytisstjóri fjmrn. Halldór Árnason og Jón Ragnar Blöndal frá fjmrn. sátu flesta fundi nefndarinnar um þetta mál. Gestir komu með ýmis gögn sem útbýtt var á fundum.
    Meiri hluti nefndarinnar leggur til að frv. verði samþykkt með breytingum sem gerð er tillaga um á sérstöku þskj. Brtt. meiri hluta nefndarinnar eru eftirtaldar:
    1. Við 1. gr. Hækkun lántökuheimildar ríkissjóðs er í samræmi við ákvörðun ríkisstjórnarinnar frá því í sumar um aðstoð við fiskeldisfyrirtæki og lagt til að í stað 13 þús. millj. kr. komi 13.150 millj. kr.
    2. Við 3. gr. Með þessari breytingu er tilgreint hvernig ráðstafa skuli þeirri viðbótarlántökuheimild sem kveðið er á um í 1. gr. og lagt til í fyrsta lagi að í stað 4.545 millj. kr. komi: 4.695 millj. kr., og í öðru lagi að við greinina bætist nýr töluliður svohljóðandi: Fiskeldisfyrirtæki, allt að 150 millj. kr.
    3. Við 4. gr. er brtt. í þremur stafliðum:
    a. Lækkun lántökuheimildar Landsvirkjunar ervegna frestunar á virkjunarframkvæmdum. Í stað 1.650 millj. kr. í 1. tölul. komi 845 millj. kr.
    b. Lagt er til að felldir séu brott 7.--10. tölul. 4. gr. Með þeirri breytingu er verið að fella niður ábyrgð ríkissjóðs á skuldbindingum Fiskveiðasjóðs Íslands, Iðnlánasjóðs, Iðnþróunarsjóðs og Útflutningslánasjóðs frá og með 1. jan. 1992. Jafnframt er í öðrum brtt. meiri hlutans bætt við nýjum greinum sem taka af allan vafa um að ríkissjóður beri ekki ábyrgð á skuldbindingum þessara sjóða sem stofnað er til eftir 31. des. 1991. Ekki er talin þörf á að breyta lögum um Útflutningslánasjóð. Þessi breyting er undirbúningur þess að gera þessa sjóði að hlutafélögum. Því er það að í b-lið er lagt til að 7.--10. tölul. 4. gr. falli brott. Þó vil ég geta þess að samkvæmt brtt. á þskj. 276 verður lagt til að þessir töluliðir breytist í 8.--10. tölul. og kem ég að því síðar en tel eðlilegt að nefna það hér.
    c. Það hefur komið fram ósk frá Ferðamálasjóði um lántökuheimild að upphæð 130 millj. kr. fyrir árið 1992 og lagt er til að fallist verði á þessa beiðni Ferðamálasjóðs. Þá bætist við nýr töluliður sem orðist svo: ,,Ferðamálasjóður, allt að 130 millj. kr., sbr. 27. gr. laga nr. 79/1985, um skipulag ferðamála, með síðari breytingum.``
    4. Við 5. gr. Í a-lið er lagt til að fella niður ábyrgðarheimild handa Vatnsleysustrandarhreppi vegna hafnarframkvæmda þar sem frestun verður á framkvæmdum við álver á Keilisnesi.
    Í b-lið er gerð tillaga um að fjmrh. verði heimilt að ábyrgjast lántöku Hitaveitu Akureyrar og Bæjarveitu Vestmannaeyja. Um er að ræða skuldbreytingu á lánum sem koma til gjalda á næsta ári. Því koma í stað 2. tölul. 5. gr. tveir nýir töluliðir sem orðist svo:
    a. Hitaveita Akureyrar, allt að 356 millj. kr. til skuldbreytingar eldri lána.
    b. Bæjarveitur Vestmannaeyja, allt að 21 millj. kr. til skuldbreytingar eldri lána.

    5. Á eftir 5. gr. koma þrjár nýjar greinar svohljóðandi:
    a. (6. gr.) 5. gr. laga nr. 44/1987, um Fiskveiðasjóð Íslands, með síðari breytingum, orðist svo:
    Ríkissjóður beri eigi ábyrgð á þeim skuldbindingum sem Fiskveiðasjóður stofnar til eftir 31. des. 1991.
    b-liður var áþekkt ákvæði varðandi Iðnlánasjóð, en b-liður 5. tölul. brtt. á þskj. 246 er kallaður til baka vegna þess að Iðnlánasjóði er enn um sinn ætlað að njóta ríkisábyrgðar.
    En c-liður, sem verður 8. gr., orðist svo:
    ,,Heimilt er að afnema ábyrgð ríkissjóðs á nýjum skuldbindingum sem Iðnþróunarsjóður stofnar til eftir 31. des. 1991, enda sé leitað eftir staðfestingu ríkisstjórna Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar um viðeigandi breytingu á samningi um norrænan iðnþróunarsjóð fyrir Ísland, sbr. lög nr. 9/1970, með síðari breytingum.
    6. brtt. er gerð við 6. gr. (er verður 9. gr.). Hún er um að setja hámark á þær lántökur sem fjmrh. er heimilt að taka erlendis og greinin orðist þá svo:
    ,,Fjmrh. er heimlt fyrir hönd ríkissjóðs að taka lán að hluta eða öllu leyti í stað þess að veita ríkisábyrgð á lántökur þeirra aðila sem tilgreindir eru í 2.--4. tölul. 4. gr. og í 5. gr. og endurlána til þeirra með þeim kjörum og skilmálum sem hann ákveður.
    Erlendar lántökur þeirra aðila, sem tilgreindir eru í 1. mgr., og ríkisjóðs mega nema allt að 7.400 millj. kr. á árinu 1992.``
    7. Lagt er til við 7. gr. að greinin falli brott þar sem efni greinarinnar hefur verið fellt inn í 6. gr. og þykir rétt að nefna að Flugmálastjórn óskaði eftir 70 millj. kr. hækkun á lántökuheimild en meiri hluti nefndarinnar telur ekki þörf á slíkri breytingu í frv. þar sem Flugmálastjórn mun á næsta ári samkvæmt upplýsingum frá fjmrn. geta notað vannýttar heimildir frá árinu 1991 sem svarar til þessarar þarfar.
    Undir þetta rita Matthías Bjarnason, Rannveig Guðmundsdóttir, Geir H. Haarde, Ingi Björn Albertsson og Sólveig Pétursdóttir.
    Þá eru hér líka brtt. á þskj. 276, þær sem áður er getið, fluttar af undirritaðri, Rannveigu Guðmundsdóttur.
    1. brtt. lýtur að Framkvæmdasjóði Íslands, en nauðsynlegt er að veita þessa heimild vegna Framkvæmdasjóðs þar sem sýnt er þær skuldbindingar munu koma til með að falla á ríkissjóð við uppgjör sjóðsins. Því er lagt til að á eftir 11. gr. komi ný grein er orðist svo:
    ,,Fjmrh. er heimilt fyrir hönd ríkissjóðs að yfirtaka skuldir Framkvæmdasjóðs Íslands að fjárhæð allt að 1.700 millj. kr.``
    Í öðru lagi er lagt til, svo sem áður hefur verið getið, að Iðnlánasjóður verði enn um sinn inni í þeim kafla lánsfjárlaga sem fjallar um ríkisábyrgðir þar sem forráðamenn sjóðsins telja að lengri aðdraganda þurfi til þeirra breytinga sem meiri hluti nefndarinnar hafði lagt til. Því er lögð til breyting við b-lið 3. tölul. á þskj. 246, að liðurinn orðist svo að 8.--10. tölul. falli brott í stað 7.--10. tölul.
    Þá vil ég geta þess að efh.- og viðskn. mun verða kölluð saman að lokinni þessari umræðu m.a. til þess að kanna hvort afgreiðsla fjárlaga kalli á einhverjar breytingar á frv. til lánsfjárlaga.