Hæstv. forseti. Það er ekki meining mín að lengja þá umræðu sem hér hefur farið fram og hefur á stundum verið ansi ítarleg og gagnmerk og margir hafa vermt þessa pontu við 1. umr. frv. sem hér er til umfjöllunar.
Mér rann hins vegar blóðið til skyldunnar þegar hv. 4. þm. Norðurl. v. Stefán Guðmundsson hafði komið hér í pontuna og lýst, ef ekki í orðum þá a.m.k. með látæði, heldur lítilli virðingu fyrir hugmyndum Kvennalistans um byggðakvóta. Hann lýsti því að Kvennalistinn gagnrýndi kvótakerfið en væri samt þeirrar skoðunar að kvóti ætti að vera, en það ætti bara að vera byggðakvóti. Og þingmaðurinn sagðist efast um að kvótinn væri betur komin hjá borgarfulltrúum í Reykjavík eða bæjarfulltrúum úti á landi.
Það er auðvitað alveg rétt að Kvennalistinn gagnrýnir kvótakerfið en er samt þeirrar skoðunar að kvótinn eigi að vera. Ég held að það sé alveg augljóst og skilið, a.m.k. hvað mig varðar og þennan þingmann líka, að einhvers konar kvótakerfi verður að vera. Fiskurinn er takmörkuð auðlind sem verður að takmarka aðganginn að, um annað er ekki að ræða. En það er ekki sama hvernig þetta er gert. Um það snúast kannski flest átök hér á Alþingi þegar kemur að umræðum um sjávarútveg.
Í dag búum við við þær aðstæður að fólki við sjávarsíðuna er nánast bannað að
draga fisk úr sjó. Því er bannaður aðgangur að þessari auðlind vegna þess að um hana gilda ákveðnar reglur, það gilda ákveðnar reglur um hver það megi gera. Og með kvótasölu, sem nú hefur verið ástunduð um nokkurn tíma, er lífsbjörgin oft og tíðum tekin frá heilum byggðarlögum. Það verður að tryggja með einhverjum móti að þetta gerist ekki. Ein leið í þessu er byggðakvótinn. En þingmaðurinn sagðist efast um að kvótinn væri betur kominn hjá borgarfulltrúum í Reykjavík eða bæjarfulltrúum úti á landi. Ég verð að segja að mér finnst skjóta nokkuð skökku við. Þessi sami þingmaður flutti fyrr í vetur frv. til laga um breytingu á sveitarstjórnarlögum, sem var 2. mál á þingi hér í haust. Þar gerir hann ráð fyrir að stofnuð séu staðbundin landshlutasamtök sveitarfélaga. Það á að koma upp byggðastjórn og byggðaráði. Með þessu frv. fylgir gagnmerk grg. og ég get alveg gert þau orð að mínum sem koma fram í þeirri grg. Þar segir, með leyfi forseta: ,,Forsenda þess að þjóð haldi forræði á landi sínu er að hún byggi það og nýti allar auðlindir þess. Jafnvægi í byggð Íslands, þ.e. að þjóðin byggi landið allt og nýti sjálf auðlindir þess, er því forsenda fullveldis þjóðarinnar og óskoraðs forræðis hennar á landi og landgæðum.`` Síðan segir þingmaðurinn: ,,Nýjar hugmyndir, sem fram hafa komið í nágrannalöndunum á sviði byggðamála undanfarin ár, hafa einkum byggt á því að styrkja heimaaðila og efla sjálfsákvörðunarrétt þeirra. Í stað almennra, miðstýrðra aðgerða hafa komið sértækar aðgerðir sem byggja á frumkvæði og ábyrgð heimaaðila. Þeim rökum er einkum beitt að hjá þeim sé sú staðarþekking sem tryggi besta nýtingu fjármuna, auk þess sem heimamenn viti best hvaða verkefni er vert að styðja og forgangsröð þeirra. Þetta á síðan að verða aflvaki aukins hagvaxtar og nýrra atvinnutækifæra.``
Þetta segir þingmaðurinn. Ég get tekið undir hvert orð af þessu. En þegar að því kemur að lagðar eru fram einhverjar hugmyndir um að menn megi nú stjórna sínum eigin málum -- nei, þá er þeim ekki treystandi til þess -- þá eru þeir ekki færir um það og þarna finnst mér skjóta nokkuð skökku við, hv. þm.