Virðulegi forseti. Hæstv. forsrh. mælti hér fyrir frv. sem felur í reynd í sér að Framkvæmdasjóður verður lagður niður og málefnum sjóðsins komið fyrir hjá Lánasýslu ríkisins. Hæstv. forsrh. sagði í gær, þegar ég gerði athugasemd við það að hæstv. utanrrh. væri fjarverandi og erfitt væri að halda áfram umræðum um málið vegna þess að hann, þ.e. hæstv. forsrh., hefði eingöngu flutt hér tæknilega framsöguræðu: Það er nokkuð til í því. En hins vegar er það þannig að í stefnuræðu forsrh., sem flutt var 10. okt., kaus hann í upphafi ræðu sinnar að taka málefni Framkvæmdasjóðs sem annað af tveimur megindæmum um hvernig stefna fráfarandi ríkisstjórnar hefði leikið sjóðakerfið og þess vegna væri nauðsynlegt að grípa til margvíslegra aðgerða, væntanlega einnig þess sem hér er lagt til, að leggja Framkvæmdasjóð niður.
Hæstv. forsrh. hefur einnig hvað eftir annað á opinberum vettvangi vitnað til Framkvæmdasjóðs og ráðstafana á vegum hans sem dæmi um það hvernig fráfarandi ríkisstjórn hafi farið með opinbera fjármuni. Ég vil segja að mér fannst ekki mjög karlmannlegt hjá hæstv. forsrh. að halda ekki við þessar skoðanir sínar í framsöguræðu heldur skýla sér á bak við það sem hann sjálfur kallaði tæknilega framsöguræðu. Kannski er það vegna þess að hæstv. forsrh. hefur tekið þeirri ráðleggingu vel sem ég setti fram við hann, bæði í umræðunum um hans eigin stefnuræðu og einnig af öðru tilefni síðar á þessu þingi, að hann skyldi kynna sér hvernig farið var með fjármuni Framkvæmdasjóðs þegar Sjálfstfl. bar ábyrgð á fjmrn. eða forsrn. áður en hann kæmi aftur fram á opinberum vettvangi og gerði fráfarandi ríkisstjórn að aðalsökudólgi í þessu máli.
Ef hæstv. forsrh. hefur nú kynnt sér málið og er reiðubúinn að draga til baka fyrri yfirlýsingar og ályktanir í þessum efnum mun ég fagna því vel og sæi þá ekki mikla ástæðu til þess að fara í umræður um það í þinginu. En hins vegar var ekkert slíkt að finna í framsöguræðu hæstv. forsrh. þannig að þau orð sem hann hefur áður látið falla um þetta málefni verða, þar til annað kemur í ljós, að vera grundvöllur umræðunnar.
Í stefnuræðu sinni sem forsrh. flutti 10. okt. vék hann að því að það hafi verið þáttur í stefnu fyrrv. ríkisstjórnar að beita ekki almennum hagstjórnaraðferðum en trúa á lækningarmátt opinberrar íhlutunar. Í stað þess að hamla gegn útgjaldaþenslu ríkissjóðs og búa útflutningsgreinunum viðunandi starfsskilyrði voru skattar hækkaðir, raunvextir hækkuðu sífellt og erlendu lánsfé var beint í gegnum millifærslusjóði til að lina þjáningar þeirra fyrirtækja sem verst stóðu að mati trúnaðarmanna ríkisstjórnarinnar í sjóðunum, og hef ég farið hér orðrétt með það sem hæstv. forsrh. sagði. Þetta er kenningin sem sett er fram í stefnuræðunni. Og svo eru tekin dæmi þessu til sönnunar og það vill svo til að fyrsta dæmið sem hæstv. forsrh. tekur og, annað af tveimur megindæmunum, er Framkvæmdasjóður Íslands.
Hæstv. forsrh. sagði í stefnuræðu sinni, með leyfi hæstv. forseta: ,,Því miður standa menn nú frammi fyrir þeirri staðreynd að vandinn sem menn töldu sig vera að ráðast gegn með þessum aðferðum er enn óleystur og hefur í mörgum tilfellum magnast. Menn misstu tækifærið þegar aflabrögð voru hagstæð og verðlag á útflutningi hátt til að leggja grunn að góðri lífsafkomu. Það sem verra er, sjóðirnir sem hjálpræðið kom úr eru ekki aðeins tómir heldur stórskuldugir. Þannig blasir við að á undanförnum fjórum árum hefur hagur Framkvæmdasjóðs Íslands versnað um tæplega 3.000 millj. kr. og er eiginfjárstaða hans nú neikvæð um a.m.k. 1.200 millj. kr.``
Síðar í ræðunni heldur hæstv. forsrh. áfram að ráðast á málefni Framkvæmdasjóðs og störf fyrrv. ríkisstjórnar, sérstaklega fyrrv. forsrh., hv. alþm. Steingríms Hermannssonar, og rekur ákveðnar skýrslur og birtir upp úr þeim setningar og yfirlýsingar og leggur sérstaklega út af setningu sem hann tínir samhengislaust upp úr einni skýrslunni og birtir orðrétta í ræðu sinni. Ég ætla að endurtaka hana aftur, með leyfi hæstv. forseta:
,,Í raun er verulegur hluti af þeim 6.250 millj. kr. sem opinberir sjóðir og bankar hafa lánað til fiskeldis tapaður. Þannig er sýnt að hvorki núverandi framleiðsla né full framleiðslugeta stöðvanna stendur undir nema litlum hluta stofnfjárfestingar og rekstrarfjárþörf.``
Með þessu og fjölmörgu öðru, sem fram kemur í stefnuræðu hæstv. forsrh., er verið að renna stoðum undir þá kenningu hans að það hafði verið sú afstaða fráfarandi ríkisstjórnar að nota millifærslusjóði, sem Framkvæmdasjóður er að hans mati aðaldæmið um, sem hafi komið hér málum í óefni og orðið til þess að rúmir 6 milljarðar kr. eru tapaðir.
Hann víkur síðan einnig að Álafossi og málefnum Álafoss og tekur það sem enn frekara dæmi um það hve illa sé komið fyrir Framkvæmdasjóði og skrifar það allt á reikning fráfarandi ríkisstjórnar. Það er auðvitað alveg óhjákvæmilegt, virðulegi forseti, þótt hæstv. forsrh. hafi ekki lagt í það að endurtaka þessa söguskoðun sína og kenningar hér í framsöguræðu, að fjalla um það í nokkru máli. Það er líka dálítið sérkennilegt ef maður skoðar hina miklu sögu Framkvæmdasjóðs að hæstv. forsrh. skyldi ekki leggja í það að vera með efnislega umfjöllun um málefni sjóðsins í framsöguræðu sinni og hvers vegna svo er komið fyrir sjóðnum að hann er nánast gjaldþrota og þurfi að leggja hann niður og ríkið og skattgreiðendur í landinu þurfi að taka á sig verulegar skuldbindingar vegna þess.
Ég hef sagt það áður hér á hv. þingi og einnig við önnur tækifæri, m.a. innan síðustu hæstv. ríkisstjórnar, að segja má að fyrst og fremst séu tvær meginástæður fyrir því að Framkvæmdasjóður Íslands er gjaldþrota. Önnur ástæðan eru lánveitingar til fiskeldisfyrirtækja. Hin ástæðan er hvernig staðið var að því að bjarga gamla Álafossfyrirtækinu og bjarga iðnaðardeild Sambandsins með því að sameina þetta tvennt í nýjan Álafoss. Þetta eru að mínum dómi meginskýringarnar og það er auðvitað sérkennilegt að þegar forsrh. flytur þetta mál hér inn á þingið skuli hann í framsöguræðu sinni ekki víkja einu orði að þessum ástæðum.
Í ársskýrslu Framkvæmdasjóðs fyrir árið 1990 er á bls. 7 að finna töflu þar sem lýst er samþykktum lánveitingum og ábyrgðum vegna fjárfestinga í fiskeldi á árunum 1984--1990. Þetta er mjög athyglisverð tafla og hefði vissulega verið ástæða fyrir virðulegan forsrh. að kynna sér hana dálítið áður en hann hóf herferð sína í stefnuræðu sinni og í fjölmiðlum til þess að koma höggi á fráfarandi ríkisstjórn nema hæstv. forsrh. sé nákvæmlega sama um hvað er satt og hvað er logið í málflutningnum. Aðalatriðið sé að koma höggi á fráfarandi ríkisstjórn með einum eða öðrum hætti og skeyta engu um hvort málefnaleg rök og efnislegar ástæður eru þar á bak við.
Í skýrslu Framkvæmdasjóðs fyrir árið 1990 kemur fram að á verðlagi hvers árs voru lánveitingar og ábyrgðir vegna fiskeldis sem hér segir: Árið 1984 27 millj., árið 1985 122 millj., árið 1986 788 millj., árið 1987 480 millj., árið 1988 635 millj., árið 1989 644 millj. og árið 1990 385 millj. Séu þessar upphæðir framreiknaðar til núvirðis og tekið mið af nóvember 1991 þá nema lánveitingar til fiskeldis á vegum Framkvæmdasjóðs á árunum 1984--1988, þegar Sjálfstfl. bar ábyrgð á málefnum Framkvæmdasjóðs, samtals 4 milljörðum 128 millj. kr. En á árunum 1989--1990 nema lánveitingarnar samtals á núvirði 1 milljarði 233 millj. Það er þess vegna alveg ljóst að af þeim rúmum 5 milljörðum sem varið hefur verið á vegum Framkvæmdasjóðs til lánveitinga í fiskeldi eru rúmir 4 milljarðar teknir og þeim ráðstafað með þessum hætti þegar Sjálfstfl. bar ábyrgð á málefnum sjóðsins, annaðhvort í gegnum fjmrn. eða í gegnum forsrn. Og það er þá fyrst, hæstv. forsrh., þegar fráfarandi ríkisstjórn kemur að þessu verki að farið er að skrúfa fyrir þessar ráðstafanir með þeim hætti að hætt er að lána til nýrra framkvæmda í fiskeldi og á árinu 1990 eru engin ný lán veitt til fiskeldis á vegum Framkvæmdasjóðs heldur eingöngu um skuldbreytingalán að ræða. Það er þess vegna óhjákvæmilegt að spyrja hæstv. utanrrh. sem bar ábyrgð á málefnum Framkvæmdasjóðs og hafði sérstakan fulltrúa í stjórn sjóðsins, Sigurgeir Jónsson, ráðuneytisstjóra í fjmrn., sem var sérstakur samstarfsmaður þáv. fjmrh. og trúnaðarmaður hans í stjórn Framkvæmdasjóðs, hvort hann er sammála þeirri lýsingu, sem fram kom í stefnuræðu hæstv. forsrh. á því hver bæri ábyrgðina á því hvernig er komið málefnum Framkvæmdasjóðs eða hvort núv. hæstv. utanrrh. er sammála mér um það að sagan og tölurnar sýni ótvírætt að það er þá fyrst á árunum 1989 og 1990 sem þessi vitleysa er stöðvuð. Meðan Sjálfstfl. fór með þessi mál er haldið áfram og það sem meira er, það er gefið í, alveg sérstaklega til þess að auka peningastreymið til fiskeldis á vegum Framkvæmdasjóðs.
Það er t.d. athyglisvert að í ársskýrslu Framkvæmdasjóðs fyrir árið 1988 kemur fram á bls. 9 með hve afgerandi hætti forsrn. Sjálfstfl. og fjmrn. Alþfl. tóku sameiginlega ákvörðun um það að bæta við bensíni í þágu fiskeldisins þrátt fyrir það sem við blasti. Þess vegna vil ég spyrja núv. hæstv. utanrrh. hvernig hann skýrir þá ákvörðun sem hann og þáv. forsrh., Þorsteinn Pálsson, tóku á árinu 1988 að beita sér fyrir sérstakri erlendri lántöku að upphæð 800 millj. kr. að þáverandi verðgildi til þess að bæta í hvað snertir framkvæmdahraða og fjárfestingar í fiskeldi. Ég vil í þessu sambandi vitna orðrétt í ársskýrslu Framkvæmdasjóðs fyrir árið 1988 en þar segir á bls. 9:
,,Í upphafi árs var ljóst að framleiðslugeta seiðastöðva var langt umfram þarfir strandeldis- og sjókvíastöðva. Það taldist þó ekki koma að sök þar sem menn væntu þess að erlendir markaðir héldust opnir sem fyrr. Þegar leið að vori fóru seiðaeldismenn mjög að ókyrrast vegna þess að þessir markaðir brugðust. Leitað var til stjórnvalda með þennan vanda``, þ.e. forsrh. Þorsteins Pálssonar og fjmrh. Jóns Baldvins Hannibalssonar. ,,Forsrn. skipaði nefnd manna frá þremur ráðuneytum og stofnunum sem að málinu komu til leita á lausnum. Nefndin lagði til að veittar yrðu lántökuheimildir erlendis fyrir 300 millj. kr. á árinu 1988 og 500 millj. kr. á árinu 1989 til að hraða uppbyggingu matfiskeldis. Þar var í raun lagt til að horfið yrði að fyrri framkvæmdahraða á ný. Jafnframt var lagt til að hafbeit yrði aukin.``
Það er ekki hægt að tala skýrar um þetta. Í skýrslu Framkvæmdasjóðs kemur það fram að ríkisstjórn Sjálfstfl., Alþfl. og Framsfl. beitti sér fyrir því að fulltrúar þáv. forsrh., Þorsteins Pálssonar, og þáv. utanrrh., Jóns Baldvins Hannibalssonar, hyrfu að fyrri framkvæmdahraða á ný í málefnum fiskeldisins og að auka hafbeitina.
Virðulegi forseti. Ég óskaði eftir því í gær að hæstv. sjútvrh., fyrrv. forsrh., yrði einnig viðstaddur þessa umræðu. Ef hann er í húsinu vildi ég gjarnan óska eftir því að hann yrði sóttur svo að hann gæti einnig --- ég sé að hann er hér í dyrunum og það er gott --- vegna þess að ég vil spyrja hann að því einnig, hæstv. núv. sjútvrh., hver voru rök hans, fyrst sem fjmrh. á árunum 1986--1987 og síðan sem forsrh. á árunum 1987--1988, fyrir því að fulltrúar hans í stjórn Framkvæmdasjóðs verðu þessu gífurlega fjármagni til fiskeldis í gegnum Framkvæmdasjóð. Ég vil vekja athygli hv. alþm. á því að meginhlutinn af þeim rúmum 4 milljörðum, sem Framkvæmdasjóður setti í fiskeldið og er að meginhluta tapað fé, var samþykktur á þeim árum þegar núv. hæstv. sjútvrh. var annaðhvort fjmrh. eða forsrh., meginhlutinn.
Það kemur jafnframt fram í skýrslum Framkvæmdasjóðs að hin slæma afkoma sjóðsins sé að verulegu leyti vegna þeirra fjármuna sem sjóðurinn hefur tapað vegna lána til fiskeldis og einnig vegna þeirra ákvarðana sem teknar voru þegar gamli Álafoss var sameinaður verksmiðjuhluta iðnaðardeildar Sambandsins. Í ársskýrslunni kemur m.a. fram að þetta hefur leitt til þess að mikið fé hefur streymt út úr sjóðnum og hann hefur tapað verulegum eignum. Það er hins vegar athyglisvert að eftir að ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar var mynduð haustið 1988 og nýr maður tók sæti í stjórn Framkvæmdasjóðs Íslands sem fulltrúi fjmrh., núv. hv. þm. Össur Skarphéðinsson, er breytt um stefnu, hæstv. forsrh. Hæstv. forsrh. hefur greinilega ekki lesið ársskýrslurnar eða ekki viljað hafa það sem sannara reynist vegna þess að í ársskýrslu Framkvæmdasjóðs Íslands fyrir árið 1989 stendur, það er fyrsta heila árið sem Framkvæmdasjóður Íslands starfaði í fjármálaráðherratíð minni, og ef ég man rétt kom hv. núv. alþm. Össur Skarphéðinsson inn í stjórn sjóðsins í ársbyrjun eða alla vega snemma á árinu 1989, þannig að árið 1989 er fyrsta árið þar sem okkar áhrifa, okkar sameiginlegu áhrifa á stjórn sjóðsins fer að gæta. Í ársskýrslunni stendur orðrétt, með leyfi hæstv. forseta, fyrir árið 1989:
,,Framkvæmdasjóður hefur hafnað lánum til nýrra fiskeldisstöðva á árinu 1989.``
Hvernig leyfir hæstv. forsrh. sér síðan að hafa sérstakan kafla í stefnuræðu sinni, sem flutt er í beinni útsendingu héðan úr þingsalnum til alþjóðar, þar sem hann skrifar allt hið mikla tap Framkvæmdasjóðs á reikning minn og fráfarandi ríkisstjórnar þegar það liggur fyrir staðfest í ársskýrslum sjóðsins sjálfs að meginhlutinn af þessu tapi er til kominn vegna ákvarðana sem voru teknar í fjármálaráðherratíð eða forsætisráðherratíð Sjálfstfl. og Alþfl.? Það var þá fyrst þegar Alþb. kom að fjmrn. 1989 að sagt var stopp. Þá loksins var breytt um stefnu frá því mikla lottóspili sem Sjálfstfl. beitti sér fyrir með málefni Framkvæmdasjóðs. Og ég vil fara fram á það við hæstv. forsrh. að hann biðjist afsökunar á því að hafa farið með rangt mál. Ég vænti þess að hann vilji vera maður að meiri, enda tíðkast nú afsökunarbeiðnirnar mjög í forustu stjórnarflokkanna, því að það er auðvitað alveg ljóst að hæstv. forsrh. hefur annaðhvort af vankunnáttu eða öðrum ástæðum gefið þjóðinni alrangar skýringar á því hvers vegna hann neyðist nú til þess að flytja frv. um að leggja Framkvæmdasjóð niður.
Virðulegi forseti. Ég kysi að hafa þá áfram í a.m.k. heyrnarlínu, núv. hæstv. utanrrh. og núv. hæstv. sjútvrh., því að ég tel alveg nauðsynlegt að þeir geti hlýtt á þær spurningar sem verið er að bera fram við þá. ( Forseti: Það hafa verið gerðar ráðstafanir til þess að ná í ráðherrana.) Já. Meðan ég bíð eftir því vil ég upplýsa enn frekar hæstv. forsrh. um það að eins og hann getur séð á yfirliti frá Framkvæmdasjóði Íslands fyrir árið 1990, sem forsrh. hefur væntanlega einnig kynnt sér, þá felast afskipti Framkvæmdasjóðs af málefnum fiskeldisins á því ári nær eingöngu í skuldbreytingu á eldri lánum. Það er þá fyrst þegar Alþb. kom að ábyrgð á málefnum Framkvæmdasjóðs eftir að lánveitingar til fiskeldis hófust sem þessi vitleysa er stöðvuð. Og ég vil segja það hér, þótt núv. hv. þm. sé kominn í annan flokk en hann var í þá, að ég tel að núv. hv. þm. Össur Skarphéðinsson hafi staðið sig vel í stjórn Framkvæmdasjóðs. ( Sjútvrh.: Er þetta ekki oflof?) Nei, nei, það er bara sannleikurinn. Hann stóð sig vel í stjórn Framkvæmdasjóðs við að stöðva þá vitleysu og óráðsíu sem Sjálfstfl. með stuðningi Alþfl. á árunum 1987 og 1988 hafði látið viðgangast innan sjóðsins.
Virðulegi forseti. Það er leitt að hæstv. utanrrh. skuli ekki getað setið kyrr í salnum en ég hef nú kannski vissan skilning á því að þetta eru erfiðir dagar hjá honum en æskilegast væri að hann gæti verið viðstaddur umræðuna. Hann var hér í rúmar 10 mínútur en fór svo og það er óskaplega erfitt að ljúka máli sínu á viðunandi tíma ef maður þarf að breyta ræðunni hvað eftir annað vegna þess að ráðherrarnir eru inn og út úr salnum.
Ég var að segja, virðulegur utanrrh., að ég hef vissan skilning á því að þetta eru erfiðir dagar hjá ráðherranum en það væri æskilegt ef ráðherrarnir gætu verið kyrrir smástund í salnum svo að maður þurfi ekki að breyta ræðu sinni fram og aftur í takt við það hvort þeir eru hér eða ekki í sætum sínum eða geta hlýtt á það sem sagt er.
Ég vil á grundvelli þessara upplýsinga spyrja hæstv. núv. utanrrh. og hæstv. núv.
sjútvrh.: Hvers vegna þeir beittu sér fyrir því að á árinu 1988 var tekið erlent lán að upphæð 800 millj. kr. til þess að hefja á ný framkvæmdatímabil í málefnum fiskeldis og auka framkvæmdahraðann? Mátti þeim ekki vera ljóst á því ári eins og mér og fulltrúa mínum í stjórn sjóðsins, núv. hv. þm. Össuri Skarphéðinssyni varð á árinu 1989, að hér átti að taka upp allt aðra stefnu? Eða eru þessir tveir hæstv. ráðherrar reiðubúnir að staðfesta þann skilning minn, sem ég hef hér rakið með tilvitnunum í skýrslur Framkvæmdasjóðs og tölulegar upplýsingar og þær ályktanir og þann texta sem fram kemur í ársskýrslum sjóðsins, að það er á árunum 1984--1988 sem sú stefna ríkir í málefnum sjóðsins að taka ný og ný lán erlendis til þess að lána meira og meira í uppbyggingu fleiri og fleiri nýrra fiskeldisfyrirtækja? En það er á árinu 1989 sem stefnubreytingin er gerð að hætta slíkum lánveitingum algjörlega og hverfa frá þeirri stefnu.
Ég tel það vera mjög mikilvægt að þessir tveir hæstv. núv. ráðherrar, sem báru ábyrgð á sjóðnum á árunum 1986--1988 svari þessum spurningum hér í ljósi þeirra árása sem hæstv. forsrh. hefur flutt á þá sem stýrðu málefnum þessa sjóðs á árunum 1989--1990.
Ég vil einnig víkja að því að það kemur greinilega fram í ársskýrslu Framkvæmdasjóðs fyrir árið 1989 að þær ákvarðanir sem teknar voru í ríkisstjórnartíð Sjálfstfl. og Framsfl. 1983--1987 að sameina gamla Álafoss og ullarframleiðslu Sambandsins, hafi verið gerðar með þeim hætti að strax á árinu 1989 var allt eigið fé fyrirtækisins upp urið. Eða með öðrum orðum, á fyrsta heila árinu þegar við komum að því að bera ábyrgð á málefnum Framkvæmdasjóðs, ég sem fjmrh. og hv. núv. þm. Össur Skarphéðinsson, sem sérstakur fulltrúi minn í stjórn sjóðsins, þá liggur þegar fyrir í árslok 1989 að allt eigið fé Álafoss hf. er búið eftir að fyrirtækið hafði tapað 720 millj. kr. á árinu 1988 og um 650 millj. á árinu 1989.
Hér segir einnig í ársskýrslunni: ,,Framkvæmdasjóður þurfti að kaupa fasteignir og aðrar eignir af félaginu til að tryggja rekstur þess sl. tvö ár gegn því að aðrar lánastofnanir og hið opinbera taki jafnframt þátt í lausn á fjárhagsvanda fyrirtækisins.`` Með öðrum orðum, það er Sjálfstfl. sem ber meginábyrgð á því að knýja Framkvæmdasjóð til að taka á sig þessar skuldbindingar gamla Álafoss og iðnaðardeildar Sambandsins í nýju fyrirtæki og kaupa af þeim verðlitlar eða verðlausar húseignir á okurverði til þess að reikningslega sé hægt í upphafi, þegar unnið er að samruna fyrirtækjanna, að láta það líta sæmilega út á pappírnum. Hvernig hæstv. forsrh. núv. getur síðan leyft sér að nota málefni Álafoss í stefnuræðu sinni sem annað af tveimur megindæmum um rangar ákvarðanir fráfarandi ríkisstjórnar og mín sem fjmrh. í málefnum Framkvæmdasjóðs Íslands er auðvitað stórfurðulegt.
Vissulega er það rétt að það var mikið álitamál á árunum 1989 og 1990 hvort ætti að halda áfram þeirri tilraun sem Sjálfstfl. átti meginhlut að þegar hann fór með fjmrn. 1985--1987 í málefnum Álafoss og ullariðnaðarins. Það var vissulega mikið álitamál. Eins og þeir þekkja, sem sátu með mér í síðustu ríkisstjórn, þá hafði ég oft efasemdir um að rétt væri að halda áfram þeirri tilraun. En það var engu að síður athugað áfram hvort það verk, sem Sjálfstfl. gekk frá þegar hann bar ábyrgð á fjmrn., gæti gengið upp. Því miður kom á daginn að það gerði það ekki. Hefði kannski farið betur þegar Sjálfstfl. kom að þessu verki ef hann hefði ekki verið að bjarga gamla Álafossi og þeim sem því fyrirtæki stjórnuðu og áttu með þeim hætti sem Sjálfstfl. gerði og búa til risa sem aldrei starfaði með eðlilegum hætti. Skynsamlegra hefði verið að brjóta þetta strax upp í smærri fyrirtæki í ullariðnaði og gefa þeim tækifæri til þess að leita að mörkuðum og þróa framleiðslu sína með sjálfstæðum hætti. Ég vil þess vegna spyrja núv. hæstv. sjútvrh. að því hvaða skoðun hann hefur á því í dag í ljósi þessarar reynslu að standa að sameiningu gamla Álafoss og ullariðnaðar Sambandsins með þeim hætti sem gert var.
Virðulegi forseti. Ég hef í nokkru máli rakið upplýsingar sem allar eru úr ársskýrslum Framkvæmdasjóðs Íslands. Allar tölur, sem ég hef farið hér með, allar þær tilvitnanir, sem ég hef hér rakið, nema þær í stefnuræðu forsrh., eru úr ársskýrslum sjóðsins. Það þarf ekki að lesa þær mjög lengi til að sjá mjög greinilega hverjar meginástæðurnar eru fyrir því að nú verður að leggja til að leggja Framkvæmdasjóð Íslands niður og koma honum í vörslu Lánasýslu ríkisins. Eins og ég sagði í upphafi: Ástæðurnar eru fyrst og fremst tvær. Annars vegar rangt mat þegar rúmum 4 milljörðum var ráðstafað til nýframkvæmda í fiskeldi á árunum 1984--1988 og svo hins vegar hvernig staðið var að sameiningu gamla Álafoss og ullariðnaðarframleiðslu Sambandsins á sínum tíma.
Hefði hvorugt af þessu verið gert er alveg ljóst að fjárhagur Framkvæmdasjóðs Íslands væri í miklum blóma í dag. Staða sjóðsins væri sterk og engin ástæða fyrir núv. hæstv. forsrh. af þeim ástæðum að flytja frv. um að leggja sjóðinn niður.
Virðulegi forseti. Í sjálfu sér kæmi líka til greina að óska eftir því að núv. hv. þm. Össur Skarphéðinsson tæki þátt í þessum umræðum. Ég ætla þó ekki að fara fram á það. Hann verður að meta það sjálfur hvort hann vill sitja hér á Alþingi undir þeim dómi sem forsrh. felldi í stefnuræðu sinni um hans verk. Því í stefnuræðunni setur forsrh. sökina á því hvers vegna Framkvæmdasjóður verður gjaldþrota á þau ár þegar hv. núv. þm. Össur Skarphéðinsson var fulltrúi fjmrh. í stjórn sjóðsins. Hv. þm. að verður eiga það við sjálfan sig hvort hann tjáir sig um það mál. Ég tel hins vegar að ég hafi rakið mjög rækilega í tölum, gögnum og texta úr skýrslu Framkvæmdasjóðs að þessi ásökum hæstv. forsrh. í garð hv. þm. er ekki á rökum reist, ódrengileg og ósönn. Ég er þess vegna prýðilega sáttur við það að halda hér uppi vörnum fyrir okkur sameiginlega ( ÖS: Smælingjarnir þurfa að eiga sér málsvara.) gegn árásum hæstv. núv. forsrh. Ég tel hins vegar að til greina geti komið, ef þeim verður haldið áfram, að nauðsynlegt sé að fleiri taki þátt í þessari umræðu og nauðsynlegt að sú hv. nefnd sem fær þetta frv. til skoðunar fari rækilega ofan í saumana.
Virðulegi forseti. Ég vil endurtaka óskir mínar til núv. hæstv. utanrrh. og núv. hæstv. sjútvrh. að þeir tjái sig um þessi mál sem ég hef hér rakið. Enn fremur þá ósk mína til núv. hæstv. forsrh. að hann dragi fullyrðingar sínar í stefnuræðunni til baka í ljósi þess sem liggur fyrir í ársskýrslum sjóðsins og hér hefur verið rakið.