Herra forseti. Hér er hreyft þörfu máli. Hins vegar er orðalagið á ályktuninni svo prúðmannlegt að ég hallast að því að það sé of veikt. Þar stendur, með leyfi hæstv. forseta:
,,Alþingi ályktar að fela dómsmrh. að skipa nefnd til þess að athuga hvort taka eigi upp það fyrirkomulag . . . ``
Mér sýnist að það sé ekki athugunarefnið og löngu tímabært í sjálfu sér að koma því fyrirkomulagi á að tryggja það að sá sem verður fyrir grófum ofbeldisverkum eigi að fá sínar bætur hvort sem það er gert með ábyrgðarsjóði, sem ríkið bæri ábyrgð á og sæi um að innheimta kröfurnar, eða hvort ríkissjóður sjálfur sæi beint um þessar greiðslur. Það hvarflar að mér að það væri skynsamlegra fyrirkomulag að hafa sérstakan sjóð sem hefði það verkefni. Þá væri það undir meira eftirliti, ef svo mætti komast að orði, að tryggt yrði að það yrði leitað eftir því að láta þann sem verkið vann greiða bæturnar sé nokkur kostur að koma því við. Það er líka mikils virði að það gerist ekki að menn sleppi á þann hátt að þeir fái dóminn en komist undan því að greiða.
Ég tek undir það sem sagt hefur verið hér að auðvitað er það auðmýking ofan á allt annað ef sá sem verður fyrir kynferðisafbroti þarf að standa í því að innheimta þessa kröfu. Ég held aftur á móti að það sé mjög erfitt að binda þetta ákvæði eins og sagt er hér í greinargerðinni, með leyfi hæstv. forseta:
,,Því hefur sú spurning vaknað hvort ríkið ætti að tryggja greiðslu slíkra bóta í málum vegna kynferðisbrota eða annarra grófra ofbeldisbrota við ákveðin skilyrði, t.d. þar sem hinn bótaskyldi er eignalaus.``
Ef þetta skilyrði væri bundið þessu yrði alltaf fyrst að fara í innheimtuaðgerðirnar til þess að fá það staðfest að aðilinn gæti ekki greitt. Ég tel því að þetta skilyrði eigi að falla út. Það eigi að standa þannig að þessu máli að ríkið eða ákveðinn sjóður sjái um að greiða þetta út til þess sem verður fyrir árásinni en krefji svo brotamanninn um greiðsluna. Mér sýnist að það eigi ekki að vera neitt vandamál að ná þessum fjármunum af þeim sem eignir eiga. Kosturinn við það að ríkið krefur í því tilfelli en ekki sá sem sótti málið er m.a. sá líka að hugsanleg hefnd þess sem verknaðinn fremur og finnst kannski dómurinn óréttlátur ætti þá frekar að beinast að dómaranum og hinu opinbera en þeim aðilum sem náðu fram rétti sínum.
Mitt erindi hér í ræðustól var ekki að reyna að smíða það hér hvernig ætti að útfæra þetta heldur að færa flm. þakkir fyrir að flytja þetta frv. og lýsa þeirri skoðun minni að það er löngu tímabært að við tökum upp ákvæði sem þessi. Satt best að segja er þetta e.t.v. eitt af því sem væri orðið að veruleika ef við hefðum borið gæfu til þess að ná samstöðu um endurskoðun á stjórnarskránni því að það er fyrst og fremst mannréttindamál að mínu viti að ná því heilu í höfn sem hér er verið að leggja til
Ríkisábyrgð á bótagreiðslum vegna grófra ofbeldisbrota
117. fundur
Fimmtudaginn 25. febrúar 1993, kl. 17:53:25 (5511)
Ólafur Þ. Þórðarson
: