Virðulegi forseti. Ég vil þakka þeim hv. þm. sem hér hafa tekið til máls og vissulega get ég tekið undir það með þeim að það eru álitamál í þessu frv. Vegna þess að það virðist vera að hv. síðasti ræðumaður hafi ekki heyrt framsögu mína, þá vil ég ítreka það og endurtaka að ég tók sjálfur fram í upphafi þegar ég mælti fyrir þessu máli að það væru tvö atriði sérstaklega í mínum huga sem væru álitamál og ég bað hv. heilbr.- og trn. að skoða. Það væri í fyrsta lagi að sjálfsögðu heiti frv., hvort rétt væri ef fallist yrði á meginefni frv. að skíra hið nýja fyrirtæki Þvottahús Ríkisspítalanna og um það ræddi hv. síðasti ræðumaður, en ég hafði áður bent á að þetta væri álitamál sem ég bæði nefndina að skoða. Hitt álitamálið sem ég nefndi var seinni mgr. 2. gr. frv. þar sem verið er einmitt að ræða um það, ekki þessi skilgreining sem þar er gefin sem hv. þm. Svavar Gestsson ræddi um, heldur hvort ástæða væri til að ganga frá í lagatexta nálægt því einkarétti hins nýja fyrirtækis til þess að standa að þvottahússtarfsemi fyrir Ríkisspítala. En ég gerði líka grein fyrir því, virðulegi forseti, af hverju þetta var sett inn í þennan lagatexta. Það var vegna þess að við sem sömdum þetta frv. vildum taka af öll tvímæli um að við gerðum ekki ráð fyrir því að Ríkisspítalar byggðu upp vísi að þvottahúsi eða þvottahús við hliðina á þessu, a.m.k. væri það ástæðulaust svo lengi sem meirihlutaeign hlutabréfa í þessu fyrirtæki væri í höndum Ríkisspítalanna. En eins og allir vita, virðulegi forseti, þá gerðist það ekki alls fyrir löngu að einn af spítölum í Reykjavík reisti mjög dýrt þvottahús á sama tíma eins og var verið að byggja upp Þvottahús Ríkisspítalanna án tillits til þess að Þvottahús Ríkisspítalanna gat hæglega annað öllum þvotti fyrir það þvottahús og að bæði fjárfestingin og reksturinn á því tvöfalda kerfi kostaði ríkissjóð fé sem betur hefði verið notað með öðrum hætti. En ég ítreka það enn og aftur að þessi atriði eru álitamál sem mér finnst rétt að hv. heilbr.- og trn. skoði.
Sjálfsagt má alltaf finna að öllum málum að þau hafi ekki verið skoðuð nægilega vel. Hins vegar kom fram í máli ræðumanna að hugmyndir um breytt rekstrarform á þvottahúsinu hafi verið til skoðunar áður og eftir því sem ég best veit hafi það verið tvívegis. Það hefur verið skoðað áður hvort möguleiki væri á því að bjóða þvott á vegum Ríkisspítala út á almennum markaði og gefa einkaaðilum sem starfrækja þvottahús kost á að gera tilboð í þvottinn. Niðurstaðan af þeirri athugun varð sú að það væri ekki líklegt að slíkt útboð mundi skila árangri vegna þess að engin þvottahús önnur en Þvottahús Ríkisspítalanna hefðu yfir þeim tækjabúnaði að ráða að þau gætu tekið við þessum þvotti.
Hin athugunin sem hefur farið fram var hvort það væri þá rétt að bjóða út rekstur Þvottahúss Ríkisspítalanna með þeim tækjum og þeim búnaði sem þar er fyrir. Niðurstaðan af þeirri athugun varð sú að væri ekki talið rétt að gera það. Og þá er eðlilegt að menn spyrji eins og menn hafa spurt hér, hver er þá ástæðan? Hver er ástæðan fyrir því að það er talið rétt að reyna þessa leið, þ.e. að stofna sérstakt hlutafélag um þennan rekstur? Fyrsta ástæðan er að sjálfsögðu sú sem kom fram hjá hv. 1. þm. Norðurl. e. að það er ekki hlutverk spítala að starfrækja þvottahús og enn síður er það hlutverk spítala að starfrækja þvottahús þegar það í síauknum mæli er að færa sig frá því að veita þeim einum spítalaþjónustu sem stofnaði það og byggði það upp, en er farið að taka við þvotti frá þriðja aðila í sívaxandi mæli. Þvottahús Ríkisspítalanna hefur verið að gera það á undanförnum árum að taka í sívaxandi mæli við þvotti frá þriðja aðila, meira að segja að þjóna einkareknum stofum lækna úti í bæ, hugsanlega í samkeppni við einkarekin þvottahús. Og það vill nú einfaldlega svo til að tækjabúnaður Þvottahúss Ríkisspítalanna er það öflugur að afkastageta þvottahússins er langt í frá fullnýtt þannig að það er mjög líklegt að þvottahúsið geti mjög aukið við starfsemi sína og boðið í þvott fyrir ýmsar stofnanir, þar á meðal stofnanir í heilbrigðisþjónustu sem eru að rísa eða eru í smíðum og það er ekki eðlilegt að slík almenn þvottahússtarfsemi skuli vera stunduð af þvottahúsi á vegum ríkisins sem er þarna komin í samkeppni við einkaaðila en þarf ekki að borga sömu skatta og skyldur og þeir, er t.d. undanþegið þeim kröfum um greiðslu opinberra gjalda sem einkaaðilar sem eru í samkeppni við þetta þvottahús þurfa að gangast undir. Það er mjög eðlilegt að stjórnendur Þvottahúss Ríkisspítalanna vilji nýta sinn tækjabúnað til þess m.a. að ná til sín verkefnum og geta þá boðið ódýrar en aðrir í þvott af ýmsum stofnunum. En það er óeðlilegt að þeir geri það á öðrum og hagstæðari grunni heldur en samkeppnisaðilarnir. Út frá því sjónarmiði er einboðið að það er rétt að breyta Þvottahúsi Ríkisspítalanna í hlutafélag hvort svo sem það hlutafélag verður í eigu hins opinbera eða það verður selt að öllu leyti eða hluta til einstaklinga þannig að þvottahúsið starfi undir sömu skilmálum um rekstur, skatta og skyldur og önnur fyrirtæki sem það á hugsanlega í samkeppni við. Ég held að þetta hljóti að nægja mönnum sem skýring á því af hverju ég tel rétt og skynsamlegt að gera þá formbreytingu á starfsemi þessa þjónustuþáttar að stofna um það sérstakt hlutafélag.
Hv. 1. þm. Norðurl. e. spurði einnig: Hvað með dauðahreinsunardeild og birgðadeild sem er í sama húsnæði og Þvottahús Ríkisspítalanna? Það gefur auðvitað auga leið að þvottahússrekstur getur aldrei samrýmst rekstri birgðadeildar fyrir Ríkisspítala þannig að það er með öllu útilokað að birgðadeild Ríkisspítala geti orðið hluti af þvottahúsi sem starfrækt væri af hlutafélagi. En hins vegar kemur mjög vel til skoðunar og það er eitt af því sem þarf að athuga nánar í samráði við Ríkisspítalana ef sú meginstefna frv. verður samþykkt að breyta þessum rekstri yfir í hlutafélagsform hvort það sé eðlilegt að dauðhreinsunardeildin fylgi með í þeim skiptum. Þess vegna er líka sagt í 2. gr. orðrétt, með leyfi forseta:
,,Tilgangur félagsins skal vera að reka þvottahús sem skiptist a.m.k. í þvottadeild og saumastofu í samræmi við samþykktir félagsins.``
Þarna er gert ráð fyrir því að ef skynsamlegt þykir að flytja dauðhreinsunardeildina líka til með þessum hætti og gera starfrækslu hennar að hluta af starfrækslu Þvottahúss Ríkisspítalanna hf., hvað svo sem það félag mundi heita, þá girti frv. ekki fyrir að að væri hægt. En við treystum okkur hins vegar ekki til þess að taka ákvörðun um það í frv. sjálfu að það skyldi gert eins og gert er um tvær deildir þvottahússins í þrengri merkingu þess orðs.
Menn hafa rætt hér nokkuð um ákvæði 4. gr. um réttindi og skyldur starfsmanna. Ég vil aðeins ítreka það sem kemur fram í athugasemdum við þá grein að af þeim 55 manns sem starfa nú hjá þvottahúsi og saumadeild Ríkisspítalanna er 41 einstaklingur í Verkakvennafélaginu Sókn og taka þá laun samkvæmt taxta þess félags og kjör þeirra, þar á meðal ráðningakjör, eru ráðningakjör samkvæmt samningum þess félags. Á því verður engin breyting. En í 14 stöðugildum eru hins vegar jafnmargir einstaklingar í Starfsmannafélagi ríkisstofnana. Það er gert ráð fyrir því í texta þessarar lagagreinar að þeim eins og hinum verði boðin sambærileg störf hjá hinu nýja fyrirtæki.
Hv. síðasti ræðumaður, 4. þm. Norðurl. e., taldi mjög óeðlilegt að sett væri inn í lagatexta ákvæði um að lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins skyldu ekki gilda í tilviki eins og þessu þegar rekstrarformi fyrirtækis er breytt og starfsmönnum boðin sambærileg störf við hið nýja fyrirtæki og þeir höfðu hjá því eldra. En þetta er einfaldlega líka sótt orðrétt í afgreiðslu þeirrar ríkisstjórnar sem hv. þm. sat í. Vegna þess að í margræddum lögum um stofnun hlutafélags um ríkisprentsmiðjuna Gutenberg, sem eru nr. 45 23 maí 1989, segir svo orðrétt, með leyfi foreta:
,,Ákvæði 14. gr. laga nr. 38 frá 1954, um réttindi og skyldur ríkisstarfsmanna, á því ekki við um
þá starfsmenn.`` Orðrétt tilvitnun úr lagatexta sem settur var af tilhlutan ríkisstjórnar sem hv. þm. sat í og var samþykktur með hans atkvæði og er tekinn orðréttur upp í það frv. sem hér er flutt. Ekkert hefur gerst í millitíðinni sem hefur orðið þess valdandi að sú ákvörðun sem þarna var tekin og gefið fordæmi með, virðulegur forseti, af þeirri ríkisstjórn og þeim ráðherrum sem þá sátu að þetta ákvæði haldi ekki sínu fulla gildi. Öll þau rök sem hér hafa verið nefnd með og á móti því að setja slík ákvæði voru þekkt á þeim tíma þegar lög nr. 45/1989 voru afgreidd. Niðurstaða ríkisstjórnarinnar, sem bar ábyrgð á þeirri lagasetningu og þingmeirihlutans sem samþykkti þá lagasetningu og hv. þm. Steingrímur J. Sigfússon átti sæti í, bæði í ríkisstjórninni og í þingmeirihlutanum, voru þau að þau sjónarmið sem ríkislögmaður hefur lýst væru rétt en önnur sjónarmið sem fram höfðu komið væru ekki rétt.
Ég tel að ég hafi svarað flestöllum þeim spurningum sem til mín hefur verið beint. Það stendur ekki til, svo ég svari spurningu hv. 9. þm. Reykv., að keyra þetta mál í gegn hvað sem tautar og raular. Ég hef þvert á móti óskað eftir því að heilbr.- og trn. skoðaði málið vel. Það kann vel að vera að niðurstaðan kunni að verða sú að heilbr.- og trn. vilji einhverju breyta í frv., eins og ég hef þegar bent á bæði hvað varðar fyrirsögn frv. og ákvæði 2. gr. Ég tel hins vegar rétt að heilbr.- og trn. afgreiði málið og komist að niðurstöðu um það. Ég tel eðlilegt að hún skoði þær ábendingar sem hér hafa komið fram.
Um ábendingu hv. 9. þm. Reykv. um texta 2. mgr. 2. gr. þá get ég ekki skilið að þau ákvæði að þvottahús eigi að sjá um þvott séu handan mannlegrar skynjunar. Hv. þm. orðaði það svo að þessi ákvæði væru handan mannlegrar skynjunar. Ég held að það geti ekki verið. Ég held að þau séu svo einföld að þvottahús skuli þvo og saumastofa sauma að öll mannleg skynjun hljóti að ná til slíks texta. Ég get því ekki, virðulegur forseti, séð að hægt sé að hafa texta öllu einfaldari en svona og tel eitthvað athugavert við skynjun aðila sem ekki skynjar slíkan texta en ekki við textann.
Auðvitað mætti orða þetta öðruvísi en sama merking er þó. Það er að þvottadeildin taki við allri þeirri starfsemi sem þvottadeild Ríkisspítalanna annast nú og saumastofan taki við allri þeirri starfsemi sem saumastofa Ríkisspítalanna annast nú. Merkingin er nákvæmlega sú hin sama, orðalagið kannski svolítið stofnanalegra ef menn velja seinni leiðina en merkingin nákvæmlega sú sama, sum sé að þvottadeildin yfirtaki rekstur þvottadeildar Ríkisspítalanna eins og hann er nú og saumadeildin rekstur saumadeildar Ríkisspítalanna eins og hann er nú. Það má ekki heldur skilja þetta svo að þó ekki sé sérstaklega tekið fram að saumastofan eigi að sjá um að festa á tölur ef þær detta af þá eigi það ekki að heyra undir rekstur hennar. Ég vona að þó það sé ekki tekið sérstaklega fram þá rúmist það innan marka mannlegrar skynjunar að menn geti af sjálfu gefið sér að ekki sé líklegt að það sé verið að taka festingar á tölum út úr þeirri starfsemi sem saumadeild Þvottahúss Ríkisspítala annast um þessar mundir.
Virðulegur forseti. Ég hef ekki ástæðu til að segja mikið meira um þetta mál. Ég held að það sé satt að segja svo einfalt og auðskilið að það sé mætavel innan mannlegrar skynjunar flestallra ef ekki allra þingmanna og flestallir ef ekki allir þingmenn muni treysta sér þegar þar að kemur til að afgreiða málið hvort sem þeir fylgja því óbreyttu eða telja réttara að breyta því eitthvað sem er auðvitað þeirra mál.