Virðulegur forseti. Komið er úr nefnd eitt af þessum stóru málum ríkisstjórnarinnar sem liggur fyrir þinginu fyrir jólin og mér skilst að áhersla sé lögð á að verði afgreitt. Eins og lá fyrir við 1. umr. málsins er þetta orðið dálítið gelt frv. þar sem búið er að fella niður úr því I. kafla, taka af því stærsta liðinn úr þeim bandormi sem hér er á ferðinni í sambandi við lög um hreppstjóra sem hugmyndin var að afnema frá næstu áramótum. Margt sérkennilegt ber fyrir okkur á Alþingi þessa daga en þessi málsmeðferð af hálfu hæstv. ríkisstjórnar og stuðningsliðs hennar á Alþingi er eitt það sérkennilegasta þegar mál af þessum toga er flutt í þinginu. Við athugun á fjárlagafrv., að ég held, fékk það samhljóða fordæmingu allshn. sem leit á þetta frv. Það var reyndar minni hluti allshn. sem skilaði séráliti um málið eins og kemur fram í áliti minni hluta nefndarinnar sem hér skilar áliti eftir 2. umr. Stjórnarmeirihlutinn hefur neyðst til þess að sjá að sér í þessu máli þó í litlu sé með því að fallast á að fresta a.m.k. þessari aðgerð, þessari aðför að hreppstjóraembættunum í landinu. Ég segi aðför vegna þess hvernig að málinu var staðið, hversu hroðvirknislega og algjörlega óhugsað var staðið að þessu máli af hálfu hæstv. ríkisstjórnar. Hér er þó aðeins um að ræða frest um eitt ár og alveg óséð hvað verður í sambandi við málið á næsta þingi. Ekki kæmi á óvart þó það yrði vakið upp á nýjan leik nema hæstv. dómsmrh. hafi fengið það veganesti frá þinginu með því sem fram er komið að hann taki sig til og láti fara yfir þessi efni í heild sinni og reyni að meta málið út frá faglegum og efnislegum sjónarmiðum en láti ekki hæstv. fjmrh. segja sér fyrir verkum eins og gert er með þessu frv. Í allri meðferð málsins kemur ljóslega fram að það er fjmrh. sem hefur skipað hæstv. dómsmrh. fyrir verkum í þessu efni og knúið hann til að flytja það frumvarpsafstyrmi sem hér er komið úr nefnd með þeirri niðurfellingu á meginkafla frv. sem fyrir liggur.
Kannski er ekki ástæða til þess að staldra miklu lengur við þennan þátt málsins en ég hlýt að taka undir það álit sem kom frá minni hluta allshn. til fjárln. þar sem er rökstutt hversu flausturslega er staðið að málum og hversu ólíklegt er að jafnvel út frá fjárhagslegum sparnaðarsjónarmiðum skili það einhverju til ríkissjóðs að leggja niður störf hreppstjóra. Hins vegar tel ég að það sé engin goðgá að fara yfir málið efnislega með vönduðum undirbúningi og meta hvort ástæða er til breytinga í sambandi við þetta en það verður þá að gera með öðrum og meira sannfærandi hætti en fyrir lá þegar frv. var lagt fram.
Eftir standa tveir kaflar í frv., fjórar til fimm lagagreinar ásamt gildistökuákvæði og þar hefur einnig minni hluti allshn. séð ástæðu til að flytja brtt. og gagnrýni á þessa kafla. Ég tek undir það sem kom fram hjá frsm. minni hlutans um þessi efni að hér er einnig staðið þannig að verki að auðvitað hefði verið sæmst að vísa þessu öllu saman frá frv. sem heild. Þó er fallist á það í þeirri stöðu, sem Umferðarráð er sett í, miðað við málafylgju meiri hluta fjárln. að menn hika eðlilega við að leggja til að vísa þeim kafla frá sem og ákvæðum III. kafla frv. um fjármálaráðstafanir á sviði kirkjumála. Það er áreiðanlega ekki vegna þess að hér sé haldið eðlilega á máli heldur einvörðungu til þess að setja þessa starfsemi ekki í hreina neyðarstöðu eins og ríkisstjórnin gerir í raun með þessum málatilbúnaði.
Sannarlega er mikið komið af sköttum í því formi sem dæmi eru um í 30. gr. frv. með innheimtu umferðaröryggisgjalds sem þar er kveðið á um. Það er auðvitað kórónan á því sköpunarverki að það skuli eiga að vísitölubinda þessa skattheimtu. Því er mjög eðlilegt að flutt sé brtt. við það atriði og gerðar við það athugasemdir með þeim hætti að ætla að tryggja ríkissjóð þannig. En svo er háttað í sambandi við marga af þeim sköttum sem verið er að leggja á og eru hliðstæðir þessum að þar á að tryggja að ríkissjóður beri á engan hátt skarðan hlut þó að almenningur í landinu sem á að greiða skattana standi óvarinn gagnvart ríkisvaldinu og gagnvart verðhækkunum í þjóðfélaginu eins og við þekkjum þar sem ekki er um að ræða neinar tryggingar fyrir launafólk í sambandi við launagreiðslur.
Hv. frsm. minni hluta allshn. hefur rakið með skýrum hætti hvernig staðið er að fjármálaráðstöfunum á sviði kirkjumála og hvernig er farið með hæstv. dómsmrh. af hæstv. fjmrh. sem hefur knúið hann og neytt hann til þess að flytja þetta frv. sem hér liggur fyrir og gera hann í rauninni að meinsærismanni gagnvart kirkjuþingi og þeim sem hann sór að tryggja nú að ekki skuli öðru sinni vegið í þann knérunn sem gert var fyrir ári og hét því að kveða niður þá drauga sem þá komu fram frá hæstv. ríkisstjórn á byrjunarstarfsári hennar. En svo hefur nú farið með þessa niðurkvaðningu að draugurinn lifir góðu lífi áfram og hæstv. dómsmrh. virðist þurfa að ganga á bak orða sinna sem hann lýsti á kirkjuþingi í þessu efni. Það er líka mjög dæmigert eins og hér hefur komið fram af hálfu minni hluta allshn. hvernig staðið er að lagasetningunni að því er varðar Kirkjugarðasjóð sem á að vera jöfnunarsjóður. Þar er sannarlega ekki farið eftir laganna hljóðan og laganna ákvæðum um það að nýta sjóðinn til jöfnunar heldur þvert á móti dregið úr
möguleikum hans í því skyni. Auðvitað er mjög gagnrýnivert hvernig að þessu er staðið og málinu öllu eins og fram kemur í því að það skuli vera til meðferðar hér í þeirri tímaþröng að ekki sé færi á að kalla fyrir þá sem eðlilegt er að viðkomandi nefnd ræði við til þess að lýsa inn í málið.
Mér finnst raunalegt að sjá hvernig hæstv. dóms- og kirkjumrh. lætur fara með sig af samráðherrum í ríkisstjórninni eins og gerist með þessu frv. og hann skuli standa uppi og vera gerður ábyrgur þó það séu auðvitað aðrir sem hafa knúið hæstv. ráðherra til þess að standa þannig að málum, að hann skuli vera gerður ábyrgur fyrir slíku afstyrmisfrumvarpi eins og hér er þótt þingið og jafnvel meiri hluti þess hafi þó leitast við að ganga í það að taka burt einn kaleikinn af þessum þremur sem er að finna í þessu frv. frá hæstv. ráðherra.