[22:21]
Kristinn H. Gunnarsson :
Virðulegi forseti. Það er komið að lokum í þessari umræðu og ekki miklu við hana að bæta frá því sem áður hefur komið fram í ræðum manna í dag og í kvöld. Ég vil þó segja það að ég tel það nokkuð samhljóða niðurstöðu úr ræðuhöldum að menn eigi ekki að blanda saman óskyldum hlutum sem eru annars vegar einhvers konar aðstoð til sjávarútvegsfyrirtækja í einhverjum skilningi og hins vegar sameining sveitarfélaga. Ég dreg þá ályktun af máli manna að þetta séu hlutir sem ekki eigi að blanda saman og ég er sjálfur þeirrar skoðunar að svo eigi ekki að vera. Ég tel að það að þvæla sameiningu sveitarfélaga inn í þetta mál hafi gert frv. hálfu verra en það leit út áður. Það er að mínu viti fyrsta breytingin sem verður að gera á þessu frv. að aftengja þennan þátt frá fyrirgreiðslunni til sjávarútvegsfyrirtækja. Sameining sveitarfélaga og jöfnun fjárhagsstöðu þeirra er sjálfstætt mál sem menn geta rætt undir öðrum dagskrárlið. Ég sé engin rök fyrir því að tengja það saman inn í umræðu um fjárhagsstöðu sjávarútvegsfyrirtækja. Eða hvernig ætla menn að rökstyðja að eitt sveitarfélag sem hefur lagt mikla peninga í atvinnulífið eigi ekki að fá skuldajöfnun af því að það er ekki að sameinast neinu sveitarfélagi? Annað sveitarfélag sem hefur ekki lagt krónu í atvinnulíf ætti rétt á miklum peningum til að minnka sínar skuldir af því að skuldirnar eru komnar til út af öðrum verkefnum. Það er engin heil brú í þessu. Ég veit að hv. þm. hafa áttað sig á því eftir þessa umræðu að þetta fer ekki saman og ber að skilja þessa hluti í sundur.
Þá tel ég að menn ættu að hafa áttað sig á því að sameining fyrirtækja er ekki það lausnarorð sem haldið er fram í frumvarpstextanum og það er ekki rétt að tengja upphaf og framgang aðgerða við slíka aðgerð. Hún getur stundum átt rétt á sér, stundum ekki. Stundum er hún ekki möguleg og ef menn halda sig við skilyrði frv. eins og það er lagt fram, þá eru menn að segja í raun að sumum býðst aðstoð en öðrum ekki. Menn hafa auðvitað áttað sig á þessu. Okkur þingmönnum Vestfirðinga var í dag fært bréf frá Þingeyri þar sem helstu ráðamenn staðarins vöktu athygli þingmanna á þeirri staðreynd að frv., eins og það er úr garði gert, útilokar sjávarútvegsfyrirtæki á Þingeyri frá þessari fyrirhuguðu aðstoð. Þeir spyrja eðlilega hvernig á því stendur og skora á þingmenn kjördæmisins að vinna að því að þeir eigi jafna möguleika til þess á við sjávarútvegsfyrirtæki í öðrum byggðarlögum á Vestfjörðum. Hitt er svo annað mál sem ég ætla ekki að ræða að þessu sinni hvort Vestfirðingar eiga yfir höfuð að gera mikið með aðstoð sem rétt er fram með þeim skilyrðum sem í frv. eru.
Ég rifja það aðeins upp að fleiri en þingmenn, sem hér hafa talað, hafa lýst yfir efasemdum yfir því að framgangur málsins eins og hann er settur fram í frv. sé réttur. Varaþm. Alþfl. í Vestfjarðakjördæmi, sem jafnframt er forseti Alþýðusambands Vestfjarða, hefur ítrekað lýst því yfir opinberlega að vestfirsk fyrirtæki eigi ekki að þiggja neina opinbera styrki heldur eigi frekar að frysta lánin og auka veiðiheimildir. Hann hefur ítrekað þetta sjónarmið sem er það sama og ég setti fram í umræðunni.
Framkvæmdastjóri Hjálms hf. á Flateyri hefur í viðtali í sjónvarpi 18. febr. tekið það skýrt fram að það eina sem dygði Vestfirðingum væri aukinn kvóti, aukinn réttur til að veiða. Formaður Útvegsmannafélags Vestfjarða hefur einnig bent á það að þær aðgerðir sem í frv. eru dugi engan veginn sem lausn á vandanum og þurfi meira til að koma svo eitthvert gagn verði að og þá fyrst og fremst auknar veiðiheimildir. Hann hefur einnig bent á það að sameining fyrirtækja sé ekki einhlít lausn á rekstrarvanda og rekur dæmi því til staðfestingar. Það eru því ýmis dæmi sem hægt er að vitna til úr opinberri umræðu þar sem fram koma sjónarmið Vestfirðinga á þessum málum sem ganga í aðra átt en frv. gerir ráð fyrir og ég hygg að hæstv. ríkisstjórn ætti að taka meira mark á þeim varnaðarorðum sem þar hafa verið sett fram en
hún virðist hafa gert fram til þessa. Eins og málið er lagt fram í frv. er það að mínu viti ákaflega ógeðfellt.
Ég vil svo að lokum þakka hæstv. félmrh. fyrir svör hans hér áðan. Svörin gerðu mig ekki miklu fróðari en ég var áður. Það eru t.d. engin svör við því af hverjum á að taka þessar 40 millj. á ári næstu fjögur árin úr Jöfnunarsjóði. Þessir peningar hafa runnið til sveitarfélaga eftir tilteknum reglum og það er ljóst í mínum huga a.m.k. að ef á að taka þá í þetta verkefni, þá bitnar það á þeim sveitarfélögum sem hafa fengið þá. Það er því einfaldlega verið að færa til peninga á milli sveitarfélaga.
Ég undrast það að hægt sé að ákveða fyrir fram að 220 millj. eða allt að því renni til að jafna fjárhagsstöðu sveitarfélaga sem eru að sameinast samkvæmt bráðabirgðaákvæðinu í sveitarstjórnarlögum og spyr: Hvað er gert ráð fyrir að þau sveitarfélög fái mikið? Ef miðað er við þá reglu sem sett hefur verið fram að jöfnunin næmi því að greiddur yrði helmingurinn af skuldum sem eru umfram 50% af tekjum sveitarfélaga, þ.e. að nettóskuldir sveitarfélaga yrðu ekki meira en sem næmi hálfum árstekjum og það sem umfram væri mundi jöfnunarsjóðurinn borga að hálfu. Þessi regla hefur verið sett fram. Ég hef séð útreikninga á því hvað mundi renna til sveitarfélaga samkvæmt þeirri reglu og ég spyr: Er talan 220 millj. fundin út frá því? Sem dæmi get ég nefnt að samkvæmt þeirri reglu mundi í Vestur-Barðastrandarsýslu renna 45 millj. til Patrekshrepps og Bíldudals til að jafna fjárhagsstöðu þeirra, en hins vegar hef ég heyrt og spyr þá ráðherra í leiðinni hvort það sé rétt að ráðherra hafi lofað því að hafa þá tölu hærri eða 77 millj. Ef það er rétt eftir hvaða reglu er farið þar? Gildir þá sú regla annars staðar á landinu?
Enn fremur undrast ég að það skuli vera hægt að ákveða núna að það þurfi ekki að verja nema 80 millj. til að jafna fjárhagsstöðu sveitarfélaga sem muni sameinast á næstu fjórum árum. Á ekki að gilda sama regla um jöfnun á fjárhagsstöðu sveitarfélaga á næstu árum og á að gilda um sameiningu samkvæmt bráðabirgðaákvæðinu?
Ég vildi gjarnan spyrja hæstv. félmrh. þessara spurninga og athuga hvort hún væri ekki fáanleg til að svara þessu ítarlegar en áðan var gert.