[11:55]
Ingibjörg Pálmadóttir :
Virðulegi forseti. Hv. heilbr.- og trn. er með þrjú veigamikil frumvörp á sviði tryggingamála til meðferðar nú um þessar mundir og hefur nú haft hluta þessara mála meira og minna til umfjöllunar síðan í fyrra eins og fram hefur komið. Það eru miklir kostir við að hafa þessi þrjú frumvörp saman vegna þess að þessi mál tengjast hvert öðru mjög náið, en ókosturinn er auðvitað sá hversu seint þessi mál hafa verið lögð fram. Í heilbr.- og trn. höfum við verið að ræða þessi mál án þess að það væri búið að mæla fyrir þeim hér til 1. umr. en menn hafa verið allir af vilja gerðir að koma þessum málum áleiðis. Það er mikil samstaða um þessi mál og þar af leiðandi hafa menn verið tilbúnir að leggja á sig nokkra aukafundi um þessi mál án þess að það hafi verið svo mikið sem mælt fyrir þeim hér á hinu háa Alþingi. Menn hafa verið að gantast með það jafnvel í nefndinni hvort við ættum ekki við 1. umr. að leggja fram nefndarálit í leiðinni því að svo langt er nefndin komin í umræðu um þetta málefni. En það er víst ekki hefð á hinu háa Alþingi að gera það.
Það eru margar spurningar sem vakna við umfjöllun þessara vátryggingarmála því að það er mikil breyting að eiga sér stað. Það er verið að auka frelsi í tryggingamálum almennt og maður spyr sig um það hvort það sé kannski framtíðin að þessi málaflokkur fari frá heilbr.- og trn. yfir í viðskrn. og mig langar að heyra álit hæstv. heilbrrh. á því. Mér finnst ekkert óeðlilegt að það sé skoðað. Við vorum að afgreiða mál hér áðan þar sem var verið að flytja málefni Hollustuverndar yfir til umhvrn. og sýndist sitt hverjum í því. Mér finnst ekkert óeðlilegt einmitt þegar þetta er að verða jafnmikið viðskiptamál eins og nú virðist vera að þetta sé skoðað mjög gaumgæfilega. Ég vil taka það fram að mér finnst að í þessu frv. sé mjög mikilvægt ákvæði strax í 1. gr. þar sem húseigendum er skylt að vátryggja gegn eldsvoða allar húseignir, þar með talin öll útihús, hvort heldur eru gripahús, útihús, hlöður, geymslur eða annað sem metið verður sem hús skv. 2. gr. Hús í smíðum skal einnig vátryggja og fer vátryggingarupphæð þeirra á hverjum tíma eftir samkomulagi milli eigenda og vátryggingarfélaga. Það er auðvitað mjög mikilvægt að þetta sé tryggt. Þrátt fyrir mikið frelsi á öllum sviðum, þá er þetta svona svipað og almannatryggingar að því
leytinu til að hér er verið að tryggja það að allir húseigendur tryggi sínar húseignir.
Það er annað ákvæði í þessari 1. gr. sem er ekki síður mikilvægt núna þegar er verið að auka frelsið. Það er þannig í dag að Brunabótafélag Íslands og Húsatryggingar Reykjavíkur sjá um 90% allra húsatrygginga í landinu. Það er mjög mikilvægt ákvæði í 1. gr., með leyfi forseta:
,,Vátryggingarfélag skal ekki taka gilda uppsögn á skyldutryggingu skv. 1. mgr. nema uppsögn fylgi staðfesting á að húseigandi hafi stofnað til nýrrar skylduvátryggingar hjá öðru vátryggingarfélagi. Við eigendaskipti skal viðkomandi vátryggingarfélag ekki taka gilda uppsögn nema henni fylgdi staðfesting um að nýr eigandi hafi stofnað til skylduvátryggingar.``
Þetta er mjög mikilvægt atriði, sérstaklega núna þegar margir húsatryggjendur fara yfir til annars vátryggjanda, þannig að það sé alveg tryggt að það tryggja allir.
Í 2. gr. þessa frv. er annað atriði sem mig langar að fjalla nánar um þó aðrir hafi gert það hér varðandi það að Fasteignamat ríkisins annist virðingu skylduvátrygginga. Þarna verður um vissa einokun að ræða hjá Fasteignamati ríkisins og mig langar að spyrja hæstv. ráðherra, hvort það sé eðlilegt að það sé ekkert svigrúm þarna. Það hafa verið lögð fram rök fyrir því að matsverð muni hækka gífurlega og húseigendur muni borga allt að 40 millj. kr. í aukinn skatt vegna nýs mats. Þetta er auðvitað nýr skattur og töluvert mikill skattur. Það er talið að í Reykjavíkurborg einni séu þetta 18 millj. kr. Þetta er töluvert mikill viðbótarskattur.
Hv. þm. Finnur Ingólfsson fór verulega ofan í 3. gr. frv. og lagði fram fyrirspurnir til hæstv. heilbr.- og trmrh. varðandi 3. gr. frv. og ég vil ítreka hvort það sé ekki rétt í þessu tilviki þegar verið er að gera breytingar á þessum málum í heild sinni --- það er þannig í dag að verði tjón á eign vegna bruna, þá er nánast skylda að byggja húsið aftur á sama grunni, það nánast hvílir sú skylda. Það kann að vera afar óhagkvæmt á ýmsum stöðum að gera það, t.d. ýmsum stöðum úti á landi þar sem atvinna er takmörkuð. Það getur verið óhagkvæmt fyrir einstaklinginn að byggja upp aftur á sama stað og það er lítið svigrúm í þessari 3. gr. varðandi þetta mál. Það hefur verið lagt til við nefndina að skrefið yrði stigið til fulls og markaðsverð fái að ráða matinu, en þá kemur aftur sú spurning að markaðsverð úti á landi er allt annað heldur en hér í Reykjavík og mér finnst þetta ekki fullathugað í nefndinni og okkur ber skylda til að skoða þetta miklu betur. En það verður fróðlegt að heyra álit hæstv. heilbr.- og trmrh. á þessari grein.
Mér finnst líka vera margar spurningar varðandi 2. mgr. 4. gr., sem hljóðar svo, með leyfi forseta:
,,Séu iðgjöldin eigi greitt innan sex mánaða frá gjalddaga er heimilt að láta selja hina vátryggðu eign á uppboði, án undanfarins dóms, sáttar eða lögtaks en tilkynna skal vátryggjanda í ábyrgðarbréfi eða á annan öruggan hátt að sölu hafi verið beiðst. Á sama hátt skal sýslumaður aðvara eiganda með tveggja vikna fyrirvara áður en hann sendir söluauglýsingu til birtingar.``
Mér finnst þetta allt of skammur tími. Við verðum að skoða það í nefndinni hvort við eigum ekki að lengja þennan tíma og langar mig einnig að heyra álit hæstv. ráðherra á þessu.
Hér hefur verið mikið rætt um brunatryggingar í Reykjavíkurborg og er það eðlilegt. Ég tel að menn séu komnir á dálítið góða braut með það málefni. Það fer ekki á milli mála að Húsatryggingar í Reykjavík hafa getað boðið upp á lægri tryggingagjöld en almennt gerist og það er fullyrt t.d. að Reykvíkingar borgi allt að 46% lægri vátryggingargjöld heldur en t.d. Hafnfirðingar. Auðvitað þurfa menn að skoða þetta mjög náið. Við erum ekki bara að hugsa um markaðinn og samkeppnina, við erum líka að hugsa um neytandann. Ég tek því undir það sem hér hefur verið sagt um Húsatryggingar Reykjavíkur þó að það hljóti að vera afar erfitt fyrir Sjálfstfl. að standa að þessu máli vegna þess að þeir hafa náttúrlega talið eðlilegast að markaðslögmálið réði alfarið í öllum slíkum viðskiptamálum. En það er ekki skoðun mín í þessu sambandi. Ég tel að við verðum líka að skoða það hvað sé neytendum fyrir bestu og mér finnst menn vera komnir hér á mjög góða braut í þessu máli.
Virðulegi forseti. Ég ætla ekki að hafa fleiri orð um þetta. Ég mun fjalla um þetta nánar í heilbr.- og trn.