[14:51]
Heilbrigðisráðherra (Guðmundur Árni Stefánsson) :
Virðulegi forseti. Ég þakka um margt ágætar og gagnlegar ábendingar frá þeim hv. þm. sem hér hafa talað og vil fara nokkrum orðum um nokkrar þeirra.
Rétt vegna ábendinga 4. þm. Austurl. um græna númerið, þá mun ég taka það mál upp og skoða nú þegar. Ég hygg að þar sé um mikilvægt réttlætismál að ræða og raunar kemur það inn á athugasemdir sem hv. 5. þm. Vestf. nefndi nú um umboðsskrifstofur í héraði og það mundi a.m.k. koma til móts við þau sjónarmið sem hann lýsti þar að einhverju leyti þannig að ég mun skoða það mál nú þegar.
Mönnum hefur orðið nokkuð tíðrætt hér um einn þátt þessara almannatryggingalaga og það eru tannréttingarnar. Það mátti með köflum skilja það þannig að tannréttingar og hlutdeild Tryggingastofnunar í þeim útgjöldum væru bundin við höfuðborgarsvæðið eitt. Þannig er það auðvitað ekki í 37. gr. frv. Það er ekki að öllu jöfnu um að ræða þátttöku Tryggingastofnunar í aðgerðum vegna tannréttinga og gildir það sama auðvitað um höfuðborgina og dreifðari byggðir landsins. Það er hins vegar álitamál sem ég tel fullkomlega réttmætt og eðlilegt að menn ræði. Á það hefur verið réttilega bent hvort meiri skynsemi væri í því að samhjálpin úr sameiginlegum sjóði landsmanna greiddi viðgerðir skólabarna vegna hugsanlegrar sælgætisneyslu eða áunninna atriða annarra en tæki ekki þátt í meðfæddum göllum sem væru á tanngarði. Þetta er auðvitað íhugunarefni og þess virði að ræða þau öllu nánar.
Hins vegar gerði hv. 4. þm. Austurl. réttilega grein fyrir því að þegar um sértæk tilvik er að ræða eins og getið er um hér í 33. gr. frv. þá er veittur sérstakur styrkur til aðgerða hjá tannlækni umfram það sem segir í 37. gr. um tannlækningar og hlutdeild Tryggingastofnunar í þeim efnum vegna alvarlegra afleiðinga meðfæddra galla, slysa og sjúkdóma. Mér vitanlega er tekið sérstaklega tillit til búsetu og möguleika viðkomandi aðila til að leita sér þessara lækninga. Ef svo er ekki verð ég leiðréttur með það, en ég vil skoða það sérstaklega með hv. 5. þm. Vestf. sem gerði þetta að umtalsefni að bæta úr því. Ég hygg að það sé í þeim tilvikum sem þarna er um sértækar aðgerðir að ræða eins og segir í 33. gr., þá eigi að skoða þá sérstöðu sjúklingsins í heild og þá um leið búsetu hans.
Hér hefur að vísu verið farið, og sérstaklega í máli hv. 5. þm. Vestf., yfir ýmsar greinar frv. sem eru eins og hann gat um réttilega að miklu leyti óbreyttar frá núgildandi lögum um þessi efni. Ég get hins vegar tekið undir það með honum og verið honum sammála um það að hvað varðar skipunartíma forstjóra Tryggingastofnunar ríkisins og skipunartíma forstöðumanna og forstjóra ríkisfyrirtækja yfirleitt, svo og ráðuneytisstjóra og annarra háttsettra embættismanna hér hjá hinu opinbera, að ég teldi það skynsamlegt og eðlilegt að hv. Alþingi stæði saman að því og kláraði það verk sem oft hefur nú verið farið af stað með og liti til stjórnskipunarmála hins opinbera og tæki kannski ekki hvað síst á þessum þætti hvað varðar tímasetningu skipunar háttsettra embættismanna. Þannig að ég lýsi mig sammála þeirri meginhugsun að þar megi hrókera mönnum milli embætta ef ekki vill betur eða undir öllum kringumstæðum að setja ákveðið þak þar hvað tíma varðar.
Ég get nú fátt um fjölda tryggingaráðsmanna sagt. Get þó líka að vissu leyti tekið undir með hv. þm. Kristni H. Gunnarssyni að það eru auðvitað stór spurningarmerki sem vakna um skynsemi þess að ráðherra heilbrigðis- og tryggingamála skuli skipa allt upp í 6, 8 eða 10 embættismenn Tryggingastofnunar ríkisins. (Forseti hringir.) Þannig er þetta nú í mörgum lögum um opinberar stofnanir og ég held að það væri ákveðin lagahreinsun einmitt í því að það væru forstjórar viðkomandi stofnunar sem færu með það vald fyrst og síðast en að ráðherra hefði yfirumsjón þannig að ég vil þakka fyrir þessar ábendingar. Ég held að þær séu margar réttmætar.
Bara rétt í bláendann, virðulegi forseti, mér finnst dálítið bera keim af því í þessum umræðum hér að menn séu viðkvæmir fyrir þessu orði, félagslega aðstoð, og það hjá forsvarsmönnum sem kenna sig við félagshyggju. (Forseti hringir.) Ég vil vísa til þess sem ég sagði í upphafi. Við erum mjög aftarlega hvað varðar félagslega aðstoð og skilgreiningu í þeim efnum, höfum hlaupið undir þann bagga að skilgreina þetta undir almenna tryggingakerfið, (Forseti hringir.) fyrirgefðu að ég syndga upp á náðina, virðulegi forseti, og ég held að við ættum að horfast í augu við raunveruleika þessara hluta. Það er gott samfélag sem tryggir fólki félagslegan rétt og félagslega aðstoð.
Heilbrigðisráðherra (Guðmundur Árni Stefánsson) :
Virðulegi forseti. Ég þakka um margt ágætar og gagnlegar ábendingar frá þeim hv. þm. sem hér hafa talað og vil fara nokkrum orðum um nokkrar þeirra.
Rétt vegna ábendinga 4. þm. Austurl. um græna númerið, þá mun ég taka það mál upp og skoða nú þegar. Ég hygg að þar sé um mikilvægt réttlætismál að ræða og raunar kemur það inn á athugasemdir sem hv. 5. þm. Vestf. nefndi nú um umboðsskrifstofur í héraði og það mundi a.m.k. koma til móts við þau sjónarmið sem hann lýsti þar að einhverju leyti þannig að ég mun skoða það mál nú þegar.
Mönnum hefur orðið nokkuð tíðrætt hér um einn þátt þessara almannatryggingalaga og það eru tannréttingarnar. Það mátti með köflum skilja það þannig að tannréttingar og hlutdeild Tryggingastofnunar í þeim útgjöldum væru bundin við höfuðborgarsvæðið eitt. Þannig er það auðvitað ekki í 37. gr. frv. Það er ekki að öllu jöfnu um að ræða þátttöku Tryggingastofnunar í aðgerðum vegna tannréttinga og gildir það sama auðvitað um höfuðborgina og dreifðari byggðir landsins. Það er hins vegar álitamál sem ég tel fullkomlega réttmætt og eðlilegt að menn ræði. Á það hefur verið réttilega bent hvort meiri skynsemi væri í því að samhjálpin úr sameiginlegum sjóði landsmanna greiddi viðgerðir skólabarna vegna hugsanlegrar sælgætisneyslu eða áunninna atriða annarra en tæki ekki þátt í meðfæddum göllum sem væru á tanngarði. Þetta er auðvitað íhugunarefni og þess virði að ræða þau öllu nánar.
Hins vegar gerði hv. 4. þm. Austurl. réttilega grein fyrir því að þegar um sértæk tilvik er að ræða eins og getið er um hér í 33. gr. frv. þá er veittur sérstakur styrkur til aðgerða hjá tannlækni umfram það sem segir í 37. gr. um tannlækningar og hlutdeild Tryggingastofnunar í þeim efnum vegna alvarlegra afleiðinga meðfæddra galla, slysa og sjúkdóma. Mér vitanlega er tekið sérstaklega tillit til búsetu og möguleika viðkomandi aðila til að leita sér þessara lækninga. Ef svo er ekki verð ég leiðréttur með það, en ég vil skoða það sérstaklega með hv. 5. þm. Vestf. sem gerði þetta að umtalsefni að bæta úr því. Ég hygg að það sé í þeim tilvikum sem þarna er um sértækar aðgerðir að ræða eins og segir í 33. gr., þá eigi að skoða þá sérstöðu sjúklingsins í heild og þá um leið búsetu hans.
Hér hefur að vísu verið farið, og sérstaklega í máli hv. 5. þm. Vestf., yfir ýmsar greinar frv. sem eru eins og hann gat um réttilega að miklu leyti óbreyttar frá núgildandi lögum um þessi efni. Ég get hins vegar tekið undir það með honum og verið honum sammála um það að hvað varðar skipunartíma forstjóra Tryggingastofnunar ríkisins og skipunartíma forstöðumanna og forstjóra ríkisfyrirtækja yfirleitt, svo og ráðuneytisstjóra og annarra háttsettra embættismanna hér hjá hinu opinbera, að ég teldi það skynsamlegt og eðlilegt að hv. Alþingi stæði saman að því og kláraði það verk sem oft hefur nú verið farið af stað með og liti til stjórnskipunarmála hins opinbera og tæki kannski ekki hvað síst á þessum þætti hvað varðar tímasetningu skipunar háttsettra embættismanna. Þannig að ég lýsi mig sammála þeirri meginhugsun að þar megi hrókera mönnum milli embætta ef ekki vill betur eða undir öllum kringumstæðum að setja ákveðið þak þar hvað tíma varðar.
Ég get nú fátt um fjölda tryggingaráðsmanna sagt. Get þó líka að vissu leyti tekið undir með hv. þm. Kristni H. Gunnarssyni að það eru auðvitað stór spurningarmerki sem vakna um skynsemi þess að ráðherra heilbrigðis- og tryggingamála skuli skipa allt upp í 6, 8 eða 10 embættismenn Tryggingastofnunar ríkisins. (Forseti hringir.) Þannig er þetta nú í mörgum lögum um opinberar stofnanir og ég held að það væri ákveðin lagahreinsun einmitt í því að það væru forstjórar viðkomandi stofnunar sem færu með það vald fyrst og síðast en að ráðherra hefði yfirumsjón þannig að ég vil þakka fyrir þessar ábendingar. Ég held að þær séu margar réttmætar.
Bara rétt í bláendann, virðulegi forseti, mér finnst dálítið bera keim af því í þessum umræðum hér að menn séu viðkvæmir fyrir þessu orði, félagslega aðstoð, og það hjá forsvarsmönnum sem kenna sig við félagshyggju. (Forseti hringir.) Ég vil vísa til þess sem ég sagði í upphafi. Við erum mjög aftarlega hvað varðar félagslega aðstoð og skilgreiningu í þeim efnum, höfum hlaupið undir þann bagga að skilgreina þetta undir almenna tryggingakerfið, (Forseti hringir.) fyrirgefðu að ég syndga upp á náðina, virðulegi forseti, og ég held að við ættum að horfast í augu við raunveruleika þessara hluta. Það er gott samfélag sem tryggir fólki félagslegan rétt og félagslega aðstoð.