Páll Pétursson :
Frú forseti. Hér hafa rúllubaggar borist í tal og ég tel einfaldara, brotaminna og ódýrara að hafa rúllurnar afgirtar þannig að skepnur komist ekki að þeim frekar en að hafa skepnurnar innan girðingar til þess að þær fari alls ekki í rúllur.
Orsök þess að þetta frv. er flutt er að auka umferðaröryggi í landinu. Það er a.m.k. það sem ég hef getað lesið út úr þessu, ekki eingöngu það að gera hrossaeigendum erfitt fyrir. Og ég er sammála svo langt sem það nær að skepnurnar þurfa burt af vegunum. En það er hins vegar ekki einfalt mál að leggja þá kvöð á menn að hafa skepnurnar alltaf afgirtar þannig að ekki geti verið um neina lausagöngu að ræða. --- Ég ætla nú að bíða meðan þessi fundur fer fram, ég þarf að tala við hv. fyrrv. landbrh.
Skepnurnar þurfa burt af vegunum. En nú hagar þannig til --- og ég er ekki að mæla með því að menn beiti á annarra land --- að víða eru víðlendir sumarhagar sem eru nýttir sameiginlega og þar er ekki um neitt annað að ræða heldur en girða með vegum ef þar er á annað borð svo mikil umferð að hætta skapist.
Það er hægt að segja sem svo að það sé einfalt að girða af öll heimalönd og í sumum sveitum er það gert. Það er ekki þannig þar sem ég þekki til, þar heyrir það frekar til undantekninga að heimalönd séu fyllilega girt og víst er garður granna sættir og flestar jarðir eru að einhverju leyti girtar, en fáar jarðir þar sem ég þekki til eru algirtar jarðir og menn verji sín heimalönd alveg fyrir ágangi búfjár frá öðrum. Enda er það ekki neinn smávegis kostnaður að girða sæmilega stóra jörð. Nokkurra kílómetra girðng kostar töluvert fé
og þá er verið að leggja þarna þá kvöð á hrossabændur.
Auðvitað er stórhætta af búfé á vegum. En með banni við lausagöngu búfjár breytist núverandi réttarvenja, þ.e. bóndinn, eigandi gripsins sem ekið er á, verður skaðabótaskyldur. Það getur vel verið að lögfræðingar komist þannig að þeirri niðurstöðu til að ná bónus af viðkomandi ökumanni að hann eigi að bera hluta af sökinni vegna gáleysis og eins og við þekkjum uppgjör tryggingafélaganna, þá er reynt að skipta tjóni til þess að ná niður bónus hjá mönnum ef þess er nokkur kostur. Og það vill svo til í öllum tilfellum að ef keyrt er á annaðhvort kyrrstæðan hlut eða skepnu á þjóðvegum landsins, þá er það með einum eða öðrum hætti gáleysi. Venjulega er það vegna þess að það er ekið of hratt miðað við aðstæður. Menn geta ekki brugðist við því sem fram undan er á veginum með því að keyra á það þannig að væntanlega kemur ökumaður alltaf til með að bera einhverja ábyrgð, a.m.k. kemur tryggingafélagið einhverju tjóni á ökumanninn eða á tryggingafélag ökumannsins en mestu á bóndann.
Hv. flm. vitnaði til sorglegra atburða úr umdæmi lögreglunnar á Blönduósi. Það er alveg rétt að hrossaumferð á vegum hefur verið vandamál. Hluti er vegna þess að ekki hefur verið sinnt reiðvegagerð og það er verið að keyra á alsaklausa reiðmenn sem hætta sér út á vegina og af því hafa hlotist hörmuleg slys. Á einum stað er þetta sérstaklega hættulegt eða slysin mjög tíð, allt of tíð. Þar hagar þannig til að bóndi nokkur sem rekur mjög stórt hrossabú á tvær jarðir og hann er að reyna að nýta þær báðar og aðra sem er fjallajörð nýtir hann sem sumarhaga. Síðan kemur snjórinn á haustin og leggur yfir girðinguna og hrossin vilja ekki vera þar lengur og þykir orðið harðbýlt upp til fjalla, þá leggja þau af stað niður í sveit og fara þá veginn og eru þar á ferðalagi í sjálfsmennsku, sem er auðvitað ekki gott, en af því hafa hlotist mörg af þessum slysum. Það hefur líka komið fyrir og nú seinast fyrir nokkrum vikum mjög alvarlegt slys þar sem opnaðist hlið og hross fóru út á veginn, bóndi fór að sækja hrossin og var að reka þau heim til sín. Það var komið kvöld en ökumaður kom aðvífandi og lenti á hrossahópnum og drap þar þrjú hross og eyðilagði bílinn sinn. Það er aldrei hægt að sigla alveg út fyrir að ekki getið orðið óhappatilvik en ég tel að það eigi að stuðla að því að friða vegina fyrir ágangi búfjár og það verði ekki gert með þessu frv. heldur með breytingu á vegalögum og hugsanlega á girðingarlögum.