[14:05]
Flm. (Jónas Hallgrímsson) :
Virðulegur forseti. Ég mæli hér fyrir till. til þál. á þskj. 255 um könnun á lagningu varanlegs vegar um Öxi. Flm. auk mín er hv. 2. þm. Austurl., Jón Kristjánsson.
Tillagan er svohljóðandi:
,,Alþingi ályktar að fela samgönguráðherra að láta kanna möguleika á lagningu varanlegs heilsársvegar yfir Öxi sem skilur að Skriðdal og Berufjörð í Suður-Múlasýslu.``
Hér er hreyft málefni á hinu háa Alþingi sem lengi hefur verið til umræðu manna á meðal á Austurlandi en e.t.v. minna verið sinnt á æðri stöðum ef svo má að orði komast, enda má segja að ærin verkefni önnur séu í samgöngumálum og hafi verið á Austurlandi sem Alþingi og yfirvöld vegamála hafa fengist við á undanförnum árum.
Svo langt var mál þetta komið heima fyrir fyrir 3--4 árum að stofnaður var sérstakur félagsskapur til að vinna því framgang. Fremstir fóru þar í flokki áhugamenn af Djúpavogi og í nágrenni.
Það er upprifjunaratriði og kannski til gamans hér að það er vitað um fyrstu samgöngur milli Fljótsdalshéraðs og Berufjarðar að fornar heimildir skýra frá ferðalagi þjóðsagnarpersónunnar Beru sem fjörðurinn síðar var raunar kenndur við. Er hún á ferð um Öxi með skylduliði úr brúðkaupi í Skriðdal en lendir í mikilli villu vegna þoku. Tvístraðist hópurinn og ferst samferðafólk Beru allt á fjallinu en hún kemst til byggða við illan leik. Ekki vill þó betur til en svo að hestur sá sem Bera reið hleypur á opna hurð í úthýsi, fellur kerla af baki, hálsbrotnar og endar þar ævi sína.
Þessi saga er rifjuð upp meira til gamans og ekki af því að tillögumaður óski eftir því að örlög þessarar þáltill. endi á sama veg og Beru heitinnar.
Af samtölum við kunnuga og af eigin kynnum af Öxi er flm. ljóst að þeir fáu km sem núverandi vegur spannar geta verið torsóttir og óárennilegir ókunnugum í núverandi ástandi. En eins og fram kemur í nokkuð ítarlegri greinargerð er talið að varanleg vegagerð um svæðið sé fremur ódýr vegna nálægðar fyllingarefnis en erfiðara sé aftur á móti með fínni ofaníburð.
Flm. telja að tvímælalaust yrði hér um mikla og varanlega samgöngubót að ræða auk þess sem ferðaþjónusta mundi eflast með þessum nýja og áhugaverða möguleika.
Eins og fram kemur í greinargerð er núverandi vegur milli Skriðdals og Berufjarðar rúmlega 18 km og er því um 60 km styttingu milli Egilsstaða og Hafnar ef þessi samgöngubót yrði að veruleika. Ástand vegarins um þessar mundir leiðir ekki af sér styttingu á ökutíma. Með tilkomu þessa varanlega vegarsambands opnuðust auk þess ný tækifæri til útivistar og náttúruskoðunar. Ótvírætt hefði bætt vegarsamband um Öxi mikla þýðingu fyrir ferðaþjónustu á svæðinu. Þá væri hægt að velja um fjórar hringleiðir út frá nýjum varaflugvelli á Egilsstöðum, í fyrsta lagi umhverfis Lagarfljót, í öðru lagi um Hellisheiði og Möðrudalsöræfi, í þriðja lagi um Breiðdalsheiði og Reyðarfjörð til Egilsstaða og í fjórða lagi um Öxi með fjörðum.
Virðulegur forseti. Að lokinni þessari umræðu legg ég til að málinu verði vísað til hv. samgn. til frekari umfjöllunar.
Flm. (Jónas Hallgrímsson) :
Virðulegur forseti. Ég mæli hér fyrir till. til þál. á þskj. 255 um könnun á lagningu varanlegs vegar um Öxi. Flm. auk mín er hv. 2. þm. Austurl., Jón Kristjánsson.
Tillagan er svohljóðandi:
,,Alþingi ályktar að fela samgönguráðherra að láta kanna möguleika á lagningu varanlegs heilsársvegar yfir Öxi sem skilur að Skriðdal og Berufjörð í Suður-Múlasýslu.``
Hér er hreyft málefni á hinu háa Alþingi sem lengi hefur verið til umræðu manna á meðal á Austurlandi en e.t.v. minna verið sinnt á æðri stöðum ef svo má að orði komast, enda má segja að ærin verkefni önnur séu í samgöngumálum og hafi verið á Austurlandi sem Alþingi og yfirvöld vegamála hafa fengist við á undanförnum árum.
Svo langt var mál þetta komið heima fyrir fyrir 3--4 árum að stofnaður var sérstakur félagsskapur til að vinna því framgang. Fremstir fóru þar í flokki áhugamenn af Djúpavogi og í nágrenni.
Það er upprifjunaratriði og kannski til gamans hér að það er vitað um fyrstu samgöngur milli Fljótsdalshéraðs og Berufjarðar að fornar heimildir skýra frá ferðalagi þjóðsagnarpersónunnar Beru sem fjörðurinn síðar var raunar kenndur við. Er hún á ferð um Öxi með skylduliði úr brúðkaupi í Skriðdal en lendir í mikilli villu vegna þoku. Tvístraðist hópurinn og ferst samferðafólk Beru allt á fjallinu en hún kemst til byggða við illan leik. Ekki vill þó betur til en svo að hestur sá sem Bera reið hleypur á opna hurð í úthýsi, fellur kerla af baki, hálsbrotnar og endar þar ævi sína.
Þessi saga er rifjuð upp meira til gamans og ekki af því að tillögumaður óski eftir því að örlög þessarar þáltill. endi á sama veg og Beru heitinnar.
Af samtölum við kunnuga og af eigin kynnum af Öxi er flm. ljóst að þeir fáu km sem núverandi vegur spannar geta verið torsóttir og óárennilegir ókunnugum í núverandi ástandi. En eins og fram kemur í nokkuð ítarlegri greinargerð er talið að varanleg vegagerð um svæðið sé fremur ódýr vegna nálægðar fyllingarefnis en erfiðara sé aftur á móti með fínni ofaníburð.
Flm. telja að tvímælalaust yrði hér um mikla og varanlega samgöngubót að ræða auk þess sem ferðaþjónusta mundi eflast með þessum nýja og áhugaverða möguleika.
Eins og fram kemur í greinargerð er núverandi vegur milli Skriðdals og Berufjarðar rúmlega 18 km og er því um 60 km styttingu milli Egilsstaða og Hafnar ef þessi samgöngubót yrði að veruleika. Ástand vegarins um þessar mundir leiðir ekki af sér styttingu á ökutíma. Með tilkomu þessa varanlega vegarsambands opnuðust auk þess ný tækifæri til útivistar og náttúruskoðunar. Ótvírætt hefði bætt vegarsamband um Öxi mikla þýðingu fyrir ferðaþjónustu á svæðinu. Þá væri hægt að velja um fjórar hringleiðir út frá nýjum varaflugvelli á Egilsstöðum, í fyrsta lagi umhverfis Lagarfljót, í öðru lagi um Hellisheiði og Möðrudalsöræfi, í þriðja lagi um Breiðdalsheiði og Reyðarfjörð til Egilsstaða og í fjórða lagi um Öxi með fjörðum.
Virðulegur forseti. Að lokinni þessari umræðu legg ég til að málinu verði vísað til hv. samgn. til frekari umfjöllunar.