[15:36]
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir :
Virðulegi forseti. Hér er verið að ræða till. til þál. fyrir næstu fjögur ár, 1995--1998. Ég vil fyrst gera að umtalsefni að þar sem farið er yfir markaðar tekjur til þessara framkvæmda er talað um að fært skuli í ríkissjóð 275 millj. kr. á þessu ári. Síðan kemur í framkvæmdaátaki framlag úr ríkissjóði 350 millj. kr. Hér er alveg vísvitandi verið að slá ryki í augu þeirra sem líta á þetta í fljótheitum. Það er verið að tala um að framlag úr ríkissjóði er í raun og veru ekki nema 75 millj. kr. Væri nú heiðarlegra að setja þessa vegáætlun upp á þann hátt að hér væri réttar tölur um að ræða.
Það er einnig hægt að benda á að samkvæmt þessari vegáætlun þá er ætlað á árinu 1995, ef við tökum aðeins það ár, fjármagn til framkvæmdaátaks vegna atvinnu áætlað 450 millj. og nýtt framkvæmdaátak hjá ríkisstjórninni 1.250 millj. kr. Það er sem sagt um að ræða 1.700 millj. af rúmlega 3 milljörðum kr. sem ríkisstjórnin hefur ákvarðað að leggja fram og ákvarðað skiptingu á. Hæstv. ríkisstjórn hefur í vaxandi mæli verið að fara inn á þá braut að ákveða einhliða hvernig framkvæmdum í vegamálum skuli háttað og á það sérstaklega við um þetta nýja framkvæmdaátak sem er á þessu ári upp á 1.250 millj. þar sem hér er verið að ákvarða einhliða án nokkurs samráðs við þingmenn eða hv. Alþingi hvernig með þessa skiptingu skuli farið. Hingað til hefur þetta verið gert, eins og hv. 2. þm. Austurl. kom hér inn á áðan, í góðu samkomulagi við þingmenn. Kjördæmaþingmenn hafa skipt þessu og farið yfir þetta og samgn. og þetta hefur verið gert í góðu samkomulagi en nú á allt í einu að fara að gera þetta samkvæmt höfðatölu, íbúatölu. Þá kemur í ljós að þau kjördæmi sem hafa nú hvað lengstar vegalengdir að fara um en fæstir íbúar búa þar á svæðinu, samanber Vestfirði og Austfirði, fá enga aukningu úr framkvæmdaátakinu á þessu ári.
Það er sem sagt verið að fara þarna inn á alveg nýja braut og ég er engan veginn með því að draga úr þeirri þörf sem er fyrir framkvæmdir í gatnamálum á höfuðborgarsvæðinu. Það er orðið mjög nauðsynlegt og það vita allir sem eitthvað skoða þessi mál. Hins vegar er það annað mál að þegar þarf að taka fyrir sérstök verkefni í vegamálum þá hefur það verið gert með sérstökum lið í vegáætlun sem heitir Sérstök verkefni. Það hefur líka verið gert í góðu samkomulagi við þingmenn og samgn. Það hefur ekki þurft að fara út í það að tveir ráðherrar, hæstv. forsrh. og hæstv. samgrh., ákveði einhliða að nú skuli allt í einu taka ákveðna upphæð og deila henni út samkvæmt íbúatölu. Ég deili þess vegna mjög á að þessi aðferð skuli vera viðhöfð og hér er eins og ég sagði farið inn á nýja braut. Það er u.þ.b. 14% af framkvæmdafé vegáætlunar sem ákvarðað er með þessum hætti.
Í öðru lagi hefur, eins og ég reyndar nefndi áðan í umræðum um annað mál, sífellt verið farið inn á vegáætlun með fleiri og fleiri liði sem þarf að greiða af mörkuðum tekjustofnum Vegagerðarinnar og nefndi ég áðan að nú koma girðingar, viðhald þeirra og framkvæmdir hugsanlega einhverjar nýjar inn á þetta. Það er einnig ákvörðun um meiri framkvæmdir í reiðvegum. Á þessu ári er ætlað til reiðvega 9 millj. kr. Þarna er einnig verið að bæta inn fleiri atriðum í sambandi við framlög til vegamála. Svo síðast en ekki síst þá er til flóabáta áætlað 469 millj. samkvæmt þessari áætlun fyrir árið í ár og lækkar raunar á tímabilinu til ársins 1998 í 455 millj. kr.
Það er nokkuð gert af því hér í athugasemdum með þáltill. að tíunda það hvernig verði með greiðslu til flóabáta á næstu árum og talað um að ferjuskuldir í heildina séu nú í kringum 2 milljarðar kr. Það er áformað að gera breytingar á þessum ferjulánum með skuldbreytingu og spara með því um 100 millj. kr. árlega. Það er einnig skilgreindur nánar sá ferjurekstur sem ríkið á að styrkja. Ég vildi því spyrja hæstv. ráðherra að því ef nú er verið að vinna að því að gera rekstur ferja hagkvæmari en verið hefur með ýmsum tiltækum ráðum hvernig á því standi að ekki hafi enn þá verið farið út í það að byggja þær ferjubryggjur sem átti að byggja við Ísafjarðardjúp sem mundi vafalaust gera rekstur djúpferjunnar miklu hagstæðari en hann er í dag. Þessu máli hefur verið ýtt á undan í kerfinu og þæfst við að koma því í framkvæmd á undanförnum tveimur árum. Það eru framlög á fjárlögum til þessara mála og það er ekki nokkur vafi á því að hefðu þessar bryggjur komist í gagnið nokkru eftir að nýtt skip var keypt á þessa leið þá hefði rekstur þess verið allt öðruvísi í dag en hann er. Það er því rétt að spyrja hæstv. ráðherra að því hvort í sambandi við að hagræða í rekstri flóabáta sé ekki áætlað að byggja þessar ferjubryggjur sem allra fyrst enda mun útboð hafa verið tilbúið til þeirra hluta í ágústmánuðu sl.