[17:40]
Kristín Ástgeirsdóttir :
Virðulegi forseti. Eins og vera ber á síðustu dögum fyrir jól erum við komin á kaf í ríkisfjármálin þó að ég verði að taka undir það sem fram kom hjá síðasta hv. ræðumanni að það er mjög langt í land til þess að við séum komin með einhverja yfirsýn yfir ríkisfjármálin og það er sannast að segja óhugnanlegt til þess að hugsa hvað við eigum gríðarlega mikla vinnu eftir til þess að ná því dæmi saman.
Við vöktum máls á því í síðustu viku hvað liði stjfrv. og bentum þá á hve mikið væri eftir. Við erum í rauninni í sömu sporum nema hvað það frv. sem hér er til umræðu um ráðstafanir í ríkisfjármálum er fram komið. Ég vil rifja það upp að við eigum enn þá eftir 2. og 3. umr. um fjárlögin, við eigum eftir 3. umr. um aukafjárlög þessa árs og eins og fram hefur komið, þá var nokkrum stórum málum frestað til 3. umr. Við eigum enn þá eftir 2. og 3. umr. um lánsfjárlögin og vorum reyndar rétt að byrja þá vinnu í efh.- og viðskn. að fara í gegnum það frv. og stóðum þar frammi fyrir því að það væri von á fleiri breytingum þannig að við urðum einfaldlega að leggja málið til hliðar.
Síðan er það að nefna, virðulegi forseti, að sjálft skattafrv. eða skattafrumvörpin hvort sem þau verða nú í einum bandormi eða í fleiri frumvörpum eru ókomin enn ef frá er talið lítið frv. um skatt á tekjur barna sem dreift var í dag. Það er því ekki hægt annað en benda á hve gríðarlega mikil vinna er eftir við allt ríkisfjármáladæmið.
Þar við bættist svo þessi nýja yfirlýsing sem birt var á laugardaginn eftir langar og strangar umræður sem er innlegg í þessa umræðu um ríkisfjármálin og það verður ekki hjá því komist að fara í gegnum það plagg því að það tengist óneitanlega þeim málum sem við erum að ræða um.
Í upphafi yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar segir, með leyfi forseta:
,,Margt bendir til þess að nú hafi orðið ákveðin þáttaskil í efnahagsmálum hér á landi.`` Það er ekki í fyrsta skipti sem við heyrum þessa fullyrðingu um efnahagsbatann sem ríkisstjórnin er að gera út á núna fyrir þessi jól og ætlar að gera út á fram að kosningum en það vill svo til að í Morgunblaðinu í gær birtist forustugrein þar sem stórlega er varað við því að reikna með þessum efnahagsbata. Það var reyndar bent á það í 1. umr. umræðu fjárlaga hve forsendurnar væru veikar. Það ræðst annars vegar af því að það er reiknað með ákveðnum loðnuafla sem nú lætur lítið á sér bera. Það er reiknað með svipuðum afla úr Smugunni og veiðst hefur á þessu ári en hvort tveggja er þetta sýnd veiði en ekki gefin. Og þá er í þessari forustugrein Morgunblaðsins bent á þá miklu óvissu sem ríkir í kjarasamningum þessa dagana. Það ríkir mikil óánægja í röðum opinberra starfsmanna. Sjúkraliðar eru í verkfalli og eru að komast á fimmtu viku verkfalls og sér ekki fyrir endann á því. Kennarar hafa sett fram sínar kröfur og eins og bent er á hér í þessari forustugrein, þá virðist vera mun minni samstaða milli ASÍ og VSÍ en við höfum orðið vitni að á undanförnum árum. Óvissan er því mikil, bæði hvað varðar tekjuöflun ríkisins og útgjöld. Ég hlýt að benda á að sú fullyrðing sem kemur fyrst í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar er afar hæpin og menn ættu að fara varlega í því að fullyrða að við stöndum frammi fyrir efnahagsbata.
Þá er ekki hægt annað en að vitna í þriðju setninguna í þessu dæmalausa plaggi þar sem segir, með leyfi forseta: ,,Einörð stefna ríkisstjórnarinnar og ábyrg afstaða launafólks og atvinnurekenda hefur tryggt meiri festu í efnahagslífinu en verið hefur um áratuga skeið.``
Hafi stefna þessarar ríkisstjórnar verið einörð þá verður að segjast alveg eins og er, virðulegi forseti, að þar hefur heldur betur slakað á klónni. Það verður að segjast eins og er að það er áhyggjuefni hvernig ríkisstjórnin hefur tekið ákvörðun um að slaka út milljörðum króna án þess að það komi nokkur tekjuöflun á móti. Verið er að taka ákvarðanir um ríkisútgjöld upp á 3--3,5 milljarða kr. að því er fulltrúar fjmrn. sögðu okkur. Það er nokkuð svipað og gert var í fyrra þegar ákveðið var að lækka matarskattinn en hér kemur nánast engin tekjuöflun á móti. Það er reiknað með 300 millj. kr. í bensíngjald og síðan hefur verið tekin sú ákvörðun að halda áfram með hátekjuskattinn, þó með nokkrum breytingum, sem skila ríkissjóði 300 millj. kr. Það eru því afar litlar tekjur sem koma til móts við þau útgjöld sem hér er verið að leggja til.
Það er ekki svo að ég sé í sjálfu sér á móti því sem hér er verið að leggja til. Hér er ýmislegt gott að finna en það er mikið áhyggjuefni að verið er að auka hallann á ríkissjóði og ekki er leitað leiða til tekjuöflunar. Ég ætla að koma betur að því síðar.
Ef ég fer ofan í einstakar greinar þessarar yfirlýsingar þá er þar fyrst að nefna átakið í vegamálum og er allt gott um það að segja að ríkisstjórnin skuli taka ákvörðun um að efla vegagerð í landinu og þar með atvinnusköpun. Þetta hefur svo sem verið í farvatninu um langt skeið, það er langt síðan þessu var lofað og hefur reyndar staðið á efndum þeirra loforða. En ég hlýt að benda á að það sem hér er á ferð er fyrst og fremst atvinnusköpun sem kemur karlmönnum til góða. Meðan við stöndum frammi fyrir þeirri staðreynd að atvinnuleysi er meira í röðum kvenna en karla er eina aðgerðin sem bólar á hjá ríkisstjórninni til atvinnusköpunar vegaframkvæmdir. Fulltrúar fjmrn. sögðu okkur að hugsanlega yrði þetta til þess að skapa um 400 störf og auðvitað hlaða svona framkvæmdir utan á sig í skrifstofuhaldi og einhverri þjónustu í kringum starfsemina en þetta er atvinnusköpun sem fyrst og fremst kemur körlum til góða. Ég hlýt að benda á þetta og ég sakna ráðstafana sem beinast að konum, sérstaklega þar sem atvinnuleysið er mest.
Hér er komið inn á samstarfið við sveitarfélögin og ríkisstjórnin er að bakka frá fyrri áformum þar sem hún gaf sér þá forsendu í fjárlögum að fá 600 millj. kr. frá sveitarfélögunum. Sveitarfélögin hafa mótmælt þeim áformum harðlega en hér á að fara þá leið að reyna að ná samningum við sveitarfélögin þannig að Atvinnuleysistryggingasjóði verði tryggt nægjanlegt fjármagn eins og segir í yfirlýsingunni. En ég hlýt að benda á það sem sveitarfélögin hafa verið að segja hvert á fætur öðru að þangað er ekkert að sækja.
Það er ekkert að sækja til sveitarfélaganna og ég get þar bent á mjög erfiða stöðu stórra sveitarfélaga eins og Reykjavíkur, Hafnarfjarðar, Kópavogs, þessara stóru sveitarfélaga þar sem atvinnuleysið er mest fyrir utan það hve sveitarfélögin eru óánægð með framkvæmd þessara mála. Þau hafa lagt mikla peninga til ríkisins inn í Atvinnuleysistryggingasjóð en fengið miklu minna til baka en þeim ber. Því er allt óljóst um það hvernig þessum málum verður háttað og ekki er hægt að gera út á sveitarfélögin eins og ríkisstjórnin hefur verið að gera. Ég ætla reyndar að koma aðeins betur inn á það þegar ég kem að skólamálunum á eftir.
Þá víkur sögunni að ýmsum áformum um nýsköpun í atvinnulífi, markaðssókn, örvun fjárfestingar o.s.frv. sem eru nú fyrst og fremst loforð og fyrirætlanir sem segja okkur harla lítið en þó er hér ákvæði um það að fyrirtæki fái að njóta sérstakra flýtifyrninga til skatts. Í sjálfu sér er ekkert nema gott um það að segja en ég vil þó benda á það að þetta kostar ríkissjóð á milli 100 og 150 millj. kr. að mati starfsmanna fjmrn.
Þá kemur alveg dæmalaus kafli í yfirlýsingunni sem heitir ,,Styrkari fjárhagur heilbrigðisstofnana``. Þar segir í byrjun kaflans, með leyfi forseta:
,,Ríkisstjórnin hefur lagt áherslu á stöðugt bætta heilbrigðisþjónustu með því að gera stærstu sjúkrahúsunum kleift að nýta sem best þær miklu framfarir sem átt hafa sér stað á sviði læknavísinda að undanförnu.``
Það liggur við að maður tárist við að heyra þessa fögru lýsingu en langt er síðan ég hef séð aðra eins --- ég vil helst ekki nota orðið lygi í ræðustólnum en þetta er blekking, þetta er algjör blekking. Við höfum fengið heimsóknir frá fulltrúum sjúkrahúsanna og fyrir skömmu bauð Borgarspítalinn okkur þingmönnum Reykjavíkur í heimsókn þar sem starfsmenn voru í örvæntingu sinni, virðulegi forseti, að lýsa því ástandi sem ríkir á stofnun eins og Borgarspítalanum, þar sem búið er að skera niður og hagræða eins og hægt er og þeir segja einfaldlega: Við getum ekki meir. Það vita allir að þjónusta hefur versnað á sjúkrahúsunum, álag á starfsfólk hefur stóraukist. Og að halda því svo fram að ríkisstjórnin hafi lagt áherslu á stöðugt bætta heilbrigðisþjónustu. Hvers konar áróður er þetta? Þetta er auðvitað ekkert annað en áróður. Þetta er innantómt lýðskrum.
Þessi liður í áætlununum gerir ráð fyrir því að veittar verði um 250 millj. kr. til sjúkrahúsanna í Reykjavík, þ.e. Landspítalans eða Ríkisspítalanna, og svo hins sameinaða spítala, Borgarspítala og Landakots, meðan starfsfólk Borgarspítalans sagði okkur að 360--370 millj. kr. vanti til þess að hægt væri að reka spítalann á næsta ári. Það á að veita 250 millj. til allra sjúkrahúsanna og hugsanlega 100 millj. vegna launahækkana. Hér er auðvitað enn einu sinni verið að leika þennan blekkingaleik, talnaleik og síðan koma menn með aukafjárlög og biðja um frekari upphæð vegna þess að þetta stenst ekki. Þetta er enn einu sinni sami blekkingaleikurinn.
Í kaflanum um fjárhagsvanda sjúkrahúsanna er talað um nauðsynlega hagræðingu í rekstri. Búið er að hagræða og hagræða og hagræða eins og hægt er. Það verður ekki lengra gengið nema þannig að þjónustan versni verulega og að íslensk sjúkrahús veiti þjónustu sem er miklu verri en þeir telja sig geta gert. Þetta er auðvitað algjörlega óviðunandi.
Ég ætla að reyna að fara hraðar yfir sögu, virðulegi forseti. Það er mikið um þessar tillögur að segja. Enn eitt árið er verið að fresta áformum um að leggja á fjármagnstekjuskatt og málinu er enn einu sinni vísað í nefnd, enn ein nefndin á að setjast yfir þetta mál. Það liggja fyrir a.m.k. tvær skýrslur frá þessu kjörtímabili og ef ég man rétt ein frá hinu fyrra. Auðvitað er verið að fresta þessu máli enn eitt árið.
Ég fagna því að menn ætla að skoða ekknaskattinn. Skatturinn hefur verið mjög óréttlátur skattur en það getur ekki verið takmarkið að létta sköttum af stóreignafólki. Takmarkið hlýtur að vera að hér sé ekki óréttlæti og að t.d. fullorðnar konur, sem búa einar í íbúðum, borga ekki háa eignarskatta þegar þær geta ekki flutt og þær eiga auðvitað ekkert að vera að flytja af heimili sínu. Þetta hefur verið óréttlátur skattur og hann þarf að skoða en það þarf auðvitað að skoða hann í samhengi við tekjur og eignir.
Það sama gildir um afnám tvísköttunar á lífeyrisgreiðslur. Það er auðvitað gott mál en það þarf líka að skoða þá útfærslu sem hér er.
Ég fagna því líka að hátekjuskatturinn skuli vera framlengdur. Mér finnst að við þær aðstæður sem ríkja í þjóðfélaginu hefði á engan hátt verið réttlætanlegt að fella niður þann skatt og við kvennalistakonur sögðum það þegar þessi skattur var settur á að viðmiðunin væri of lág. Mér finnst ekki langt gengið í að hækka aðeins viðmiðunina. Þetta hefur m.a. bitnað á fólki sem er að koma sér þaki yfir höfuðið en þetta kostar ríkissjóð 100 millj. kr.
Þá ætla ég að minnast aðeins á hækkun skattleysismarkanna sem er kannski mesta blekkingin sem er að finna í plagginu. Þegar við fórum yfir þetta mál í efh.-og viðskn. í morgun kom mér verulega á óvart að komast að því að þetta er ekkert annað en verðlagshækkun, hækkun milli ára, þ.e. í stað þess að auka skattbyrðina hefur verið tekin ákvörðun um það að halda óbreyttri skattbyrði. Að vísu aðeins að auka við og það eru u.þ.b. 400 kr. eftir því sem fulltrúar fjmrn. töldu. Það er því langt í frá að ríkisstjórnin sé að færa launafólki einhvern jólapakka. Þetta þýðir einfaldlega að sama skattbyrðin helst milli ára.
Virðulegi forseti. Ég ætla ekki að gera fleiri atriði þessa plaggs að umræðuefni hér. Við förum væntanlega betur ofan í þetta þegar skattafrumvörpin koma fram. En ég hélt sannast að segja að ríkisstjórnin hefði ákveðið að fara í jólasveinabúning og færa þjóðinni nokkrar gjafir og m.a. til þess að liðka
fyrir kjarasamningum en þegar betur er að gáð kemur í ljós að þetta er jólakötturinn sem leikur hér lausum hala og í pakkanum er nánast ekki neitt. Hér er um sáralitlar úrbætur að ræða, hér er hins vegar um töluverð útgjöld fyrir ríkissjóð að tefla án þess að leitað sé leiða til tekjuöflunar á móti.
Ég ætla þá að víkja að því frv. sem er til umræðu og kem fyrst að grunnskólanum. Enn eitt árið stöndum við frammi fyrir því að ríkisstjórnin framlengir skerðingar á ákvæðum grunnskólalaga. Enn einu sinni er því frestað að sveitarfélögunum sé skylt að koma á máltíðum í skólum. Það er ekki einu sinni svo að sveitarfélögin geti valið um það hvort þau vilja koma á þessum máltíðum. Því er frestað að lengja kennslutíma eins og kveðið var á um í lögunum en eins og fram kemur í fjárlagafrv. fyrir árið 1995 er þó stigið skref til baka miðað við þá miklu skerðingu sem hér varð snemma á kjörtímabilinu.
Í þriðja lagi er frestað ákvæðum um fækkun nemenda í bekkjum sem fyrst voru tekin í lög í byrjun árs 1992. Það er því í þriðja skiptið í röð kveðið á um þessi atriði í lögum. Það er afar sérkennilegt að velta því fyrir sér hvernig ríkisstjórnin sker stöðugt niður í skólamálum, jafnvel það sem sveitarfélögin eiga að leggja fram á sama tíma og fyrir liggur frv. til laga um grunnskóla þar sem gengið er út frá því að grunnskólinn verði færður yfir til sveitarfélaganna og lagðar stórfelldar álögur á sveitarfélögin. Gert er ráð fyrir því að ýmis góð ákvæði gangi í gildi um rekstur grunnskólans og þjónustu við börn og foreldra sem munu valda stórauknum kostnaði í grunnskólakerfinu. Það er allt í lagi að velta þessum stóra bagga yfir á sveitarfélögin, án þess að það sé nokkuð ljóst hvernig þau eiga að standa undir því, en ríkið er sjálft að skera niður ár eftir ár til skólamála. Þetta er sérkennileg pólitík, hæstv. heilbrrh. Þó að þetta heyri ekki undir heilbrrn. þá er þetta ekki heilsusamleg pólitík fyrir grunnskólabörnin eða foreldra þeirra. Og það er ástæða til þess enn einu sinni að mótmæla þessum aðgerðum og hefði verið nær að stíga eitt skref í áttina til þeirra breytinga sem vonandi eru nú fram undan í grunnskólum landsins.
Þá er það ákvæðið sem snýr að málefnum fatlaðra þar sem verið er að stíga sömu skrefin og menn hafa tekið varðandi málefni aldraðra, þar sem verið er að ganga í framkvæmdasjóðina og taka þá undir rekstur af ýmsu tagi. Og hér gerist það að það er verið að hækka prósentuna úr 25% í 40%, þ.e. 40% af ráðstöfunarfé sjóðsins verður varið til ýmissa verkefna. Þetta er hættuleg braut sem við erum þarna að fara inn á vegna þess að þetta dregur úr framkvæmdum, en auðvitað þarf að skoða þetta í samræmi við þarfir, þörfina fyrir framkvæmdir og þann fjölda fatlaðra sem þarf á þjónustu að halda.
Ég ætla að geyma mér atvinnuleysistryggingamálin þar til síðar en koma aðeins inn á málefni héraðslæknanna og þær breytingar sem hér er verið að gera á lögum um heilbrigðisþjónustu. Okkur þingmönnum Reykjavíkur hefur borist bréf frá heilsugæslustöðvum í Reykjavík þar sem þessum breytingum er mótmælt og bent á það að héraðslæknir sinni fjölmörgum verkum í heilbrigðisþjónustu sem óljóst er hvar á þá að vista og ég vildi gjarnan beina spurningu til hæstv. heilbrrh. ef hann er hér nærri. Virðulegi forseti, gæti forseti séð til þess að hæstv. heilbrrh. kæmi hingað?
( Forseti (GunnS) : Nú hefur forseti gert ráðstafanir til þess að á hæstv. heilbrrh. verði kallað.)
Málið er það, virðulegi forseti, að það er bent á ýmis verkefni sem héraðslæknar hafa sinnt, alla vega héraðslæknirinn í Reykjavík. Ég þekki ekki hvernig þessum málum er háttað úti á landi, en það segir hér í bréfinu, með leyfi forseta:
,,Héraðslæknir sinnir fjölmörgum verkefnum í heilbrigðisþjónustunni, svo sem vegna geðsjúkra, drykkjusjúkra og fíkniefnaneytenda og vegna sóttvarna. Hann annast rannsóknir á dauðsföllum utan sjúkrahúsa og skyld mál, auk þess sem hann veitir upplýsingar, umsögn og sker úr um ýmis málefni sem ekki er fyrir séð hverjir muni sinna framvegis.``
Og mín spurning til hæstv. heilbrrh., ef hann sýnir sig, er auðvitað sú: Hvernig á að koma þessum verkefnum fyrir? Hvernig geta heilsugæslustöðvar sinnt þessu og sá læknir sem væntanlega er staðsettur á heilsugæslustöð og á að taka við hlutverki héraðslæknis, hvernig er þetta hugsað? Það segir hér í lögunum:
,,Ráðherra skipar einn af starfandi heilsugæslulæknum héraðsins sem héraðslækni til fjögurra ára í senn.``
Er þetta sérstök staða? Er þetta hlutastaða eða hvernig er þetta hugsað? Vegna þess að það er meiningin að spara. Það á að spara peninga með þessum ráðstöfunum þannig að það hlýtur að vakna sú spurning hvernig þessu verði fyrir komið. Það bólar ekkert á heilbrrh., en ég kem þá að þessu aftur ef hann lætur svo lítið að sýna sig hér.
Ég ætla þá að koma að nokkrum þrátt-fyrir-ákvæðum, þ.e. II. kafla þessara laga, þar sem er um að ræða skerðingarákvæði, þ.e. þar sem ríkisvaldið leyfir sér að krukka í gildandi lög og skera niður lögbundin framlög. Þar verður fyrstur fyrir mér Kvikmyndasjóður. Kvikmyndasjóður hefði átt að fá 121 millj. kr. en fær ekki nema 80 millj., þ.e. hann er skorinn niður um tæplega 41 millj. kr. Ég hlýt að gagnrýna þetta vegna þess að það vill svo til að kvikmyndagerð á Íslandi fylgir heilmikil atvinnusköpun. Íslenskar kvikmyndir vekja athygli á landi og þjóð erlendis. Þær eru menningarauki og þarna er um merka listgrein að ræða sem hefur verið að feta sig áfram og á að mínum dómi allt gott skilið. Ég held að þetta sé mjög misskilinn sparnaður sem hér er á ferð og þýðir það að menn verða einfaldlega að draga saman seglin.
Ég nefni líka þjóðarbókhlöðskattinn sem að hluta til verður nú tekinn til rekstrar Landsbókasafns-Háskólabókasafns, en eftir því sem ég best veit þá dugar þetta hvergi nærri til þess að endar nái saman og það mætti jafnframt spyrja hæstv. menntmrh. hvernig fyrirhugað er að nýta þennan skatt. Hann fer
að öllum líkindum til endurbóta á ýmsum menningarbyggingum eins og Þjóðminjasafninu og jafnvel fleiri byggingum. En það er auðvitað spurning hvort hér er verið að fara rétta leið með því að taka hluta af þessum skatti til reksturs Þjóðarbókhlöðunnar og er það meiningin að halda áfram með þessum hætti, halda áfram að innheimta þennan skatt og taka svo hluta af honum í rekstur safnsins? Ég held að menn verði einfaldlega að horfast í augu við það hvað kostar að reka Landsbókasafn-Háskólabókasafn og að safnið fái fjárveitingar í samræmi við það. Ég veit að vísu að fjárln. er eitthvað að fást við þetta dæmi. Það komu mjög skýr skilaboð frá stjórn safnsins þess efnis að þær fjárveitingar sem gert er ráð fyrir í fjárlögum duga hvergi nærri og þarna verða auðvitað að koma til ráðstafanir.
Þá er það listskreytingasjóðurinn sem samkvæmt frv. er skorinn niður um 19 millj. kr. Ég vil beina þeirri spurningu til hæstv. menntmrh. hvort hann hyggist enn standa við þessi áform um að skerða listskreytingasjóðinn með þessum hætti og hvað á þá að verða um þá starfsemi sem hann hefur sinnt? Er komin af stað einhver vinna til þess að endurskoða hlutverk sjóðsins og það hvernig þessum málum verður háttað, því ég á ekki von á því að þessi ríkisstjórn ætli að afnema algerlega listskreytingar í opinberum byggingum.
Þá vil ég nefna framkvæmdasjóð Ríkisútvarpsins sem enn einu sinni er hirtur með húð og hári í ríkissjóð, og minni þar á þá skýrslu sem við í menntmn. fengum frá útvarpsstjóra og framkvæmdastjóra Ríkisútvarpsins í fyrra þar sem í ljós kom að Ríkisútvarpið er í mikilli þörf fyrir fé til framkvæmda og að þar ríkir um margt erfitt ástand. En við eigum eftir að kalla þessa aðila á okkar fund í efh.- og viðskiptanefnd og þá fáum við væntanlega frekari fregnir af því hvernig málin standa.
Þá er það húsfriðunarsjóður sem skorinn er niður um hvorki meira né minna en 28,1 millj. kr og ég vil þar enn einu sinni nefna þá miklu þörf sem er til húsafriðunar hér á landi og þá jafnframt að þarna er um að ræða vinnu sem er mjög atvinnuskapandi. Viðgerð á gömlum húsum kallar á allmikinn mannskap og það er mjög atvinnuskapandi að veita fé til húsafriðunar jafnframt því sem þarna er um mikilvæg menningarverðmæti að ræða.
Virðulegi forseti. Ég ætla nú að reyna að hraða þessari yfirferð, enda styttist tíminn. Hér er kominn inn nýr liður sem ekki var eða ég hef ekki séð áður í frv. af þessu tagi, þ.e. 24. gr. þessa frv., þar sem kveður á um það að Lánasýsla ríkisins skuli eigi verja hærri fjárhæð en nemur 225 millj. kr. af innheimtu áhættugjaldi á árinu 1995, samkvæmt 4. gr. laga nr. 37/1961, um ríkisábyrgðir, til að standa straum af kostnaði við starfsemi Lánasýslu ríkisins. Ég vil nú spyrja: Hvað þýðir þetta? Það er ekki um neinar skýringar að ræða hér í frv. Það kemur þó fram að hér er verið að skerða framlög til Lánasýslunnar um 125 millj. kr. og ég gef mér að það sé verið að taka þessar 125 millj. í ríkissjóð. Og hvað þýðir þetta fyrir Lánasýsluna, hæstv. forsrh.? Hvað þýðir þetta? Er þarna með einhverjum hætti verið að takmarka starfsemi Lánasýslunnar eða hvað þýðir þetta?
Þá vil ég nefna enn einu sinni þessa undarlegu pólitík sem hér tíðkast, að skera niður lögbundin framlög til ferðamála í landinu, en gera svo ferðamálayfirvöldum það að þurfa að fara út á lánamarkaðinn til þess að afla sér fjár til starfsemi sinnar. Þetta er sérkennileg pólitík, en svo þurfa viðkomandi sjóðir að taka lán til að borga lán. Það er ekki mikil speki sem felst í svona fjármálastjórnun.
Sama gildir um framlög til vegamála. Það eru samþykkt lög um sérstaka fjáröflun til vegamála, síðan er klipið af því í ríkissjóð en svo er lagður á sérstakur skattur til þess að ná inn peningum til vegamála aftur. Þannig að þarna er nátturlega orðið um margfalda skattlagningu að ræða eins og oft hefur verið bent á.
Virðulegi forseti. Það er ýmislegt fleira sem hér mætti nefna. Enn einu sinni er verið að skipta sér af refa- og minkaveiðum og ríkið vill nú ekki borga mikið fyrir það, sem kannski vonlegt er. Við þurfum að athuga það betur hvað þetta þýðir því að það er oft svo að þegar farið er dýpra ofan í þessar greinar þá kemur ýmislegt í ljós sem ekki blasir við við fyrstu sýn.
En til þess að draga nú aðeins saman, virðulegi forseti, það sem ég hef hér bent á, þá stöndum við frammi fyrir því hér á Alþingi að niðurstaða fjárlagadæmisins er býsna óljós enn þá og það sem við höfum séð hér af tillögum ríkisstjórnarinnar bendir allt til aukins halla á ríkissjóði. Hallinn er stöðugt að aukast meðan lítið bólar á tillögum til sparnaðar, uppstokkunar í ríkiskerfinu og frekari tekjuöflunar. Ég held að þegar horft er til framtíðar þá náum við ekki verulegum árangri í ríkisfjármálunum, þ.e. í því efni að draga úr halla ríkissjóðs, öðruvísi en að fara út í verulega uppstokkun á ríkiskerfinu. Að draga úr yfirbyggingunni, fækka ráðuneytum eins og ég hef nú stungið upp á áður, og ekki síst að endurskipuleggja heilbrigðisþjónustuna og áherslur í heilbrigðisþjónustunni sem er sá liður ríkisfjármála sem kallar á langsamlega stærst framlög. Það er mjög augljóst af öllum þessum frv. sem hér eru til umræðu, komnum og ókomnum, við höfum þó fengið svolitla mynd af því sem ókomið er með þessari yfirlýsingu sem ég hef gert hér að umræðuefni, að ríkisstjórnin er mjög að hægja á sinni ferð, það er verið að slaka mjög á í ríkisfjármálunum enda kosningar í nánd. Það er verið að reyna að skapa hér eitthvert andrúmsloft fyrir kjarasamninga en þegar betur er að gáð þá felst harla lítið í þessum tillögum. Hér er um litlar umbætur til launafólks að ræða og ég hygg að það sem við sjáum hér muni ekki skapa mikinn frið í samfélaginu. Hér hefur óréttlæti verið að aukast mjög á undanförnum árum. Launabilið hefur vaxið og við sjáum það m.a. í þeirri miklu óánægju sem ríkir hjá kvennastéttum að þetta óréttlæti verður ekki lengur þolað og það þýðir ekkert fyrir ríkisstjórnina að bjóða upp á svona galtóma jólapakka. Þegar á reynir verður spurt hvað þetta
þýðir í raun og veru og á endanum gefst tækifæri til að gera upp við þessa ríkisstjórn og stefnu hennar með vorinu.