[16:10]
Steingrímur J. Sigfússon :
Herra forseti. Ég vil láta það sjónarmið mitt koma fram að það hafi verið rétt að leita eftir og ná samstöðu við Færeyinga um sameiginlega afstöðu varðandi þær deilur sem uppi hafa verið milli okkar Íslendinga og/eða Íslendinga og Færeyinga annars vegar og Norðmanna og Rússa hins vegar og að því leyti til sé jafnframt ástæða til og rétt að styðja þennan samning. Það hafi verið jákvæð aðgerð í sjálfu sér í ljósi þeirrar stöðu sem samningaviðræðurnar eða deilurnar voru í þegar upp úr slitnaði í Reykjavík að Íslendingar og Færeyingar næðu saman um hagsmuni sína í málinu.
Það var fundað um þetta mál m.a. í svonefndri úthafsveiðinefnd sjútvrn. og þar bar þetta á góma að kvöldi sama dags og síðan var gengið til samningaviðræðna við Færeyinga. Þar var eindregin samstaða um að rétt væri að ná slíkri samstöðu með Færeyingum í þessari baráttu enda ljóst að þeir eru að mörgu leyti í svipaðri aðstöðu og við gagnvart þeirri stefnu Norðmanna að reyna að slá einir eign sinni á þennan stofn. En hann hefur eins og kunnugt er bæði áður og nú gengið um færeyska lögsögu á köflum eða verið þar veiðanlegur.
Það er líka ljóst að þróunin þessar vikur síðan samkomulagið náðist hefur auðvitað sannað réttmæti þess og gildi þess að Færeyingar séu með í samningum um nýtingu norsk-íslenska síldarstofnsins og enginn vafi er á því að þessi mikla veiði innan færeysku lögsögunnar hefur styrkt stöðu Færeyinga í samningaviðræðum sem fara vonandi í hönd um þennan stofn. Segja má að þar hafi hagsmunir okkar og þeirra farið prýðilega saman því að með stórauknum afköstum með veiðar inn í færeysku lögsögunni á grundvelli veiða íslenska flotans hefur það sýnt sig og sannast að síldin getur verið mjög vel veiðanleg þar í miklu magni og í fyllingu tímans hlýtur auðvitað sú mikla veiði sem nú hefur farið fram innan færeysku lögsögunnar að verða tekin með í reikninginn. Ég get látið það koma fram að mér finnst það síður en svo áhyggjuefni þó að þeirra staða styrkist eitthvað í þessum efnum jafnvel þó að þeir geti í þeim skilningi verið keppinautar við okkur upp að vissu marki sem einn aðilinn að skiptingu þessa stofns.
Hitt er annað mál og þar vil ég taka undir gagnrýni, sem hér hefur komið fram, að um þann upphafskvóta eða einhliða kvóta sem þarna var ákvarðaður má vissulega deila. Nú má segja að það sé sjálfsagt hægt hvaða magn sem þar er valið en hitt er alveg ljóst að menn þurfa alltaf að hyggja að því þegar slíkur upphafskvóti eða upphafspunktur er settur í ferli af þessu tagi er viss tilhneiging til þess að slíkt geti orðið fordæmi síðar meir jafnvel þó tekið sé fram að svo skuli ekki vera.
Ég vil láta það koma fram að ég setti það sjónarmið fram á fundi í úthafsveiðinefnd að ég teldi eðlilegt ef Íslendingar og Færeyingar útveguðu sér kvóta á annað borð að þeir gerðu það þá á þeim grundvelli að þeir ætluðu sér a.m.k. jafnan hlut á við Norðmenn og Rússa. Miðað við það hefði ekki verið óeðlilegt að menn hefðu sett einhliða kvóta upp á 325 þús. tonn sem hefði þá verið helmingur á móti því sem Norðmenn og Rússar hafa einhliða ákveðið að taka úr stofninum.
Ég tel jafnframt og ég vil láta það koma fram að það sé tvímælalaust rétt að Íslendingar geri sér alveg ljóst að þeir ætli sér jafnan hlut úr þessum stofni í framtíðinni á við Norðmenn. Ég held að það eigi að byggja okkar sókn í málunum á þeim grundvelli að Íslendingar og Norðmenn, sem hljóta eðli málsins samkvæmt eins og öll líffræðileg rök mæla með að fá langstærstan hlut stofnsins, hafi þar jafnan hlut og kannski ekki óeðlilegt að það sé þá einhvers staðar á bilinu 65--80% sem komi í hlut þessara tveggja þjóða
í jöfnu hlutfalli og afgangurinn fyrst og fremst í hlut Færeyinga og Rússa.
Ég held að það sé líka rétt að Norðmenn átti sig á því að kröfugerð okkar hlýtur að verða á þessum nótum í samningaviðræðum á komandi tímum og langhreinlegast að þeim sé gert þetta ljóst strax. Staðreyndin er auðvitað sú að við stöndum frammi fyrir því að Norðmenn hafa haldið afar illa á málinu svo að ekki sé nú meira sagt og þegar liggur fyrir mikil gagnrýni í Noregi á norsk stjórnvöld fyrir kolrangt stöðumat og ákaflega óskynsamlega meðferð þessa máls. Það er alveg ljóst að stífni þeirra og þrákelkni gagnvart því að taka upp sjálfsagðar viðræður við eðlilega samstarfsaðila um nýtingu þessa stofns er á góðri leið með að stofna þessum málum í uppnám. Auðvitað sjá allir nú að best hefði verið fyrir alla aðila og ekki síst Norðmenn að viðræður hefðu komist í gang fyrir nokkrum árum og samningar komist á um nýtingu stofnsins. Norðmenn hljóta að naga sig í handarbökin gagnvart því hvernig þeir hafa klúðrað málum algerlega í samskiptum við Íslendinga bæði gagnvart veiðum okkar í Barentshafi og veiðum úr norsk-íslenska síldarstofninum. Það er lítill vafi á því að samningsstaða Norðmanna hefði verið mun sterkari ef þeir hefðu verið jákvæðir og ljéð máls á samningaviðræðum strax í upphafi samskipta í báðum þessum málum, annars vegar þegar í kjölfar þess að veiðar Íslendinga hófust í Barentshafi og eins nú eða þegar Íslendingar á undangengnum árum hafa óskað eftir samningaviðræðum um norsk-íslenska síldarstofninn. Það má segja að það sé ekki okkar að gráta það þó að Norðmenn hafi haldið illa á málum sínum og misst af augljósum hagsmunum í því að sýna ekki meiri skilning á stöðunni og meiri samningsvilja en hitt er auðvitað slæmt og á það er ástæða til að leggja áherslu að þessi mál skuli vera í deilum. Auðvitað hlýtur eina frambúðarlausnin, bæði varðandi veiðihlutdeild okkar í Barentshafi og eins nýtingu norsk-íslenska síldarstofnsins, að byggjast á samningum, langtímasamningum milli þessara þjóða um eðlilega hlutdeild hvers og eins aðila. Vonandi er nú að renna upp það ljós fyrir Norðmönnum að þeirra eina leið út úr þessum deilum er leið samninga við okkur Íslendinga. Það hefur kostað allt of mikið og tekið allt of langan tíma að fá þá til að átta sig á því hvernig aðstæður eru í þessum málum.
Tiboð þeirra um samninga núna í sambandi við síldina er á allt öðrum nótum en þeir voru tilbúnir til að ræða fyrir nokkrum vikum sem sýnir auðvitað að athyglisverð þróun hefur orðið í Noregi. Sama má segja um að þeir eru núna í fyrsta skipti á síðustu mánuðum farnir að ljá máls á einhverjum varanlegum veiðiheimildum okkar í Barentshafi en enn virðist þurfa því miður meira til að ná þeim með eðlilegum hætti að samningaborðinu en við verðum að vona að það gerist á næstu vikum.
Með þessum fyrirvara, hæstv. forseti, sem varðar þá ákvörðun kvóta sem hér liggur á bak við samninginn vil ég láta það koma fram að samningurinn sem slíkur og samstaða okkar með Færeyingum í þessu máli er að mínu mati jákvæður hlutur.