[17:38]
Jóhanna Sigurðardóttir :
Virðulegi forseti. Ég skal ekki lengja umræðuna um þessa þáltill. Að vísu hefur mjög margt komið fram í umræðunni sem ástæða væri til að ræða frekar og ýmislegt gagnlegt varðandi framhald málsins.
Menn hafa rætt mikið um samráð, sem menn eiga að hafa í málinu, og vissulega tek ég undir það að í svo stóru hagsmunamáli þjóðarinnar þá er mjög mikilvægt að samráð sé milli stjórnar og stjórnarandstöðu. Ég legg áherslu á það að í framhaldinu verði það í þessu máli.
Nokkuð hefur verið rætt um það hvaða tölur voru á borðinu þegar upp úr slitnaði í þessum fjórhliða samningum á sínum tíma og ráðherrar hafa verið krafnir um svör við því. Ég get að hluta til tekið undir það sem fram kom hjá hæstv. sjútvrh. að vel má vera að ekki sé rétt að upplýsa það opinberlega eins og hann hefur rætt um vegna þess að það sé sameiginlegt mat aðila að það þrengi stöðuna þegar viðræður verða teknar upp á nýjan leik ef menn fara að ræða það mikið opinberlega. Hitt er ljóst að þær tölur sem voru á borðinu í samningaviðræðunum hljóta að hafa verið fjarri því sem við getum sætt okkur við varðandi framtíðarskipan þessara mála.
Ég lét þá skoðun mína í ljós að ég teldi að við ættum með fullum rökum sögulegan rétt á því að eiga tilkall til þessa stofns, ekki síður en Norðmenn og að jafnmiklum hluta, helmingshluta á við Norðmenn. Ég tók eftir því að hv. 4. þm. Norðurl. e. er sömu skoðunar. Ég held að við eigum að halda því til streitu. Miðað við það sem ráðlagt er að megi veiða úr stofninum erum við að tala um u.þ.b. 400 þús. tonn. Það sem mér finnst markverðast af því sem hefur komið fram í umræðunni og skiptir máli um framhaldið er það sem kom fram hjá hæstv. utanrrh. í síðari hluta umræðunnar. Hæstv. ráðherra sagði að ekki yrði eingöngu byggt á veiðireynslunni heldur skipti mestu, og ég tók eftir að ráðherrann orðaði það svo, dreifing síldarinnar í lögsögunni. Ég verð að taka undir það með til að mynda hv. 15. þm. Reykv. að ég hef áhyggjur af því ef þetta er útgangspunkturinn, ef þetta er forsendan sem menn ætla að gefa sér varðandi framhaldið í málinu. Mér finnst það vera nýtt í málinu ef þetta er forsendan, þetta er stefnan, þetta er útgangspunkturinn sem menn ætla að hafa varðandi framhaldið í málinu. Ég held að það sé nokkuð ljóst að við verðum að ræða það nokkuð í hv. utanrmn. hvaða forsendur menn ætli að gefa sér um framhald málsins. Sú forsenda sem hæstv. utanrrh. upplýsir um að það eigi að mestu leyti að byggja á dreifingu síldarinnar eða dreifingu stofnsins í lögsögunni en minna eða kannski ekki að neinu leyti á veiðireynslunni eða sögulegum rétti okkar tel ég mjög alvarleg tíðindi. Er það krafa Norðmanna að þetta séu forsendurnar sem menn ætla að gefa sér varðandi framhald málsins og ef þetta er krafa Norðmanna að það sé með þeim hætti, sem mér skildist á ræðu hæstv. sjútvrh., er það þá eitthvað sem samningsaðilar af hálfu Íslands hafa fallist á varðandi framhaldið í þessum málum?
Ég spyr þá ef þetta er forsendan að það verði að mestu leyti byggt á dreifingu stofnsins í lögsögunni: Hvernig umgangast Norðmenn sjálfir þennan stofn og hvernig munu þeir gera það? Munu þeir með einhverjum hætti reyna að hindra að síldin taki upp fyrra hegðunarmunstur? Hafa þeir einhver ráð til þess að hindra það að hún geri það, að hún leiti hingað inn í lögsöguna? Ég tel að menn fari inn á mjög hættulega braut með þessu.
Hæstv. utanrrh. upplýsti það reyndar að vísindalegum rannsóknum væri ekki lokið og menn væru að þreifa sig áfram miðað við hegðunarmunstur eða dreifingu síldarinnar og það gæti tekið langan tíma að ganga endanlega frá samningum. Mig minnir að ráðherrann hafi nefnt 2--3 ár. Hvað gerist í millitíðinni? Við hverju má búast í þessu sambandi? Að við í millitíðinni höldum uppi einhliða samningum við Færeyinga í málinu? Hvaða áhrif hefur það ef þetta á að taka svona langan tíma og menn séu að bíða eftir þessum rannsóknum? Hvaða áhrif mun það hafa á þær viðræður sem EB hefur óskað eftir við Norðmenn um veiði úr stofninum?
Ég vil þakka hæstv. utanrrh. fyrir þau svör sem hann veitti við þeim spurningum sem ég bar fram. Hann sagði vissulega, sem er kannski rétt, að hann vissi ekki hvort Norðmenn færu til viðræðna við EB um veiðar úr síldarstofninum. En mér fannst hann ekki svara nákvæmlega spurningu minni vegna þess að hún gekk út á hvaða áhrif það hefði ef það mundi gerast sem ég tel vissulega ástæðu til að óttast, sérstaklega ef það tekur eins langan tíma og hæstv. ráðherra er að upplýsa hér að ganga endanlega frá framtíðarsamningi varðandi málið. Ef við þurfum að búa við eilífar bráðabirgðaráðstafanir í þessu máli næstu árin tel ég enn meiri hættu á að Norðmenn taki upp viðræður við EB um veiðar úr síldarstofninum.
Virðulegi forseti. Ég skal ekki hafa mikið fleiri orð um málið en ég tel verulega hættu á ferðum ef Íslendingar hafa samþykkt þær forsendur sem ég hef hér lýst. Ég vil líka segja það í lokin varðandi það sem ég spurði um útfærslu landhelginnar og hæstv. ráðherra svaraði hér áðan. Ráðherrann orðaði það svo að ef ekki kæmi viðunandi niðurstaða úr ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna væri líklegt að ýmsar þjóðir færu í það að færa út landhelgina. Er það afstaða ráðherrans að ef ekki nást viðunandi samningar á ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna að við eigum að fara þá leið að færa út landhelgina? Það er innlegg inn í umræðuna þannig að mér finnst að ráðherrann eigi að tala skýrar í þessu efni. En að öðru leyti vil ég bíða með umræður um þetta þar til málið verður tekið upp í hv. utanrmn. Það er ljóst af þeim umræðum sem hafa farið fram að þetta þarfnast ítarlegrar umræðu í hv. utanrmn.