[prenta uppsett í dálka] 97. fundur
Fyrirspyrjandi (Svavar Gestsson):
Virðulegi forseti. Tilefni þessarar fyrirspurnar er að nokkru leyti það að fyrir nokkrum vikum skrifaði eitt dagblaðanna allkjarnyrtan leiðara um forseta tiltekins ríkis ekki langt frá okkur. Nú kippti enginn sér upp við þetta í sjálfu sér nema niðurstaðan varð svo sú í utanrrn. að skrifað var bréf þar sem leiðarahöfundurinn og dagblaðið voru átalin fyrir að hafa hagað orðum sínum með þessum hætti um þennan tiltekna þjóðhöfðingja.
Ég velti fyrir mér hver gæti verið undirstaðan fyrir þessari íhlutun ráðuneytisins og komst fljótlega að þeirri niðurstöðu að í hegningarlögum er enn þá þetta ákvæði frá árinu 1941, með leyfi hæstv. forseta:
,,Hver sem opinberlega smánar erlenda þjóð eða erlent ríki, æðsta ráðamann, þjóðhöfðingja þess, fána þess eða annað viðurkennt þjóðarmerki, fána Sameinuðu þjóðanna eða fána Evrópuráðs, skal sæta sektum, varðhaldi eða fangelsi allt að sex árum ef sakir eru miklar.``
Þetta ákvæði er reyndar frá 1976 en síðan segir í gamla ákvæðinu:
,,Sömu refsingu skal hver sá sæta sem smánar opinberlega eða hefur annars í frammi skammaryrði, aðrar móðganir í orðum eða athöfnum eða ærumeiðandi aðdróttanir við aðra starfsmenn erlendis ríkis sem staddir eru hér á landi.``
Ég spyr hæstv. dómsmrh. hvort hann telji ekki tímabært að fella þetta ákvæði 95. gr. hegningarlaganna úr gildi. Ástæðan er m.a. sú að það er augljóst mál að þetta ákvæði á ekkert erindi við samtímann eins og það er og það kemur aftur og aftur fyrir að í blöðum, m.a. í forustugreinum, er veist mjög harkalega að tilteknum þjóðhöfðingjum. Um suma þjóðhöfðingja er talið að segja megi hvað sem er eins og kemur fram í forustugrein Morgunblaðsins í dag sem fjallar um Saddam Hussein en forustugreinin heitir ,,Samviskulaus einræðisherra`` og þar er hann kallaður samviskulaus harðstjóri. Það er auðvitað fullt tilefni til þess í sjálfu sér en spurningin er sú: Er eðlilegt að hafa í lögum landsins ákvæði sem í rauninni heimilaði það að ritstjórar Morgunblaðsins væru tyftaðir af opinberum aðilum fyrir það að fara þessum orðum um þennan aðila?
Það því miður þannig, hæstv. forseti, að þessi lagaákvæði standa ekki aðeins á lögbókinni heldur hafa þau verið notuð, þ.e. í máli ríkisins gegn Þórbergi Þórðarsyni fyrir óviðurkvæmileg ummæli hans um Adolf Hitler en í niðurstöðu Hæstaréttar á sínum tíma segir svo, með leyfi forseta:
,,Það verður að telja það meiðandi og móðgandi fyrir erlenda menningarþjóð að segja það að hún hafi sadista í formannssæti stjórnar sinnar og hann og stjórn hans hafi skipulagt og fyrirskipað hina hryllilegustu kvalir og pyndingar á varnarlausum mönnum.``
Niðurstaðan varð sú að ákærði, Þórbergur Þórðarson, var dæmdur til að greiða 200 kr. sekt í ríkissjóð og komi 15 daga einfalt fangelsi í stað sektarinnar ef hún verður eigi greidd innan fjögurra vikna frá birtingu dóms þessa. Ég spyr hæstv. dómsmrh. Íslands árið 1996 hvort hann telur ekki tímabært að fella niður þau lagaákvæði sem voru undirstaða þessa dóms yfir Þorbergi Þórðarsyni til varnar Adolf Hitler.
