Félagsmálaráðherra (Páll Pétursson):
Herra forseti. Það er nokkuð erfitt að svara þessari spurningu svo tæmandi sé vegna þess að ýmsir af þessum einstaklingum eða þeim sem hafa notið aðstoðar hafa notið aðstoðar á fleiri en einum stað þannig að talan er ekki auðfundin og ég hef hana ekki til reiðu. Þegar einstaklingar og fjölskyldur verða fyrir fjárhagslegum áföllum er líklegt að stórfjölskyldan komi oftast til hjálpar, en í þessu svari er ekki hægt að greina frá þeirri hjálp. Fátækt er líka afstætt hugtak og menn eiga erfitt með að verða á eitt sáttir um merkingu þess. Þá er ekki síður erfitt að skilgreina orðið ,,neyðarhjálp.`` Í þessu svari er miðað við einstaklinga og fjölskyldur sem að mati sveitarfélaganna hafa þurft á aðstoð að halda við að hafa í sig og á og einnig er gerð tilraun til þess að greina frá aðstoð líknarfélaga.
Almenna reglan um aðstoð frá sveitarfélögunum er sú að þeim sem eru undir ákveðnum tekjumörkum er veitt fjárhagsaðstoð. Tekið er tillit til fjölskyldustærðar og miðað er við fjölskylduna í heild þegar þörfin fyrir aðstoðina er metin, samanber lög nr. 40/1991, um félagsþjónustu sveitarfélaga. Sveitarfélögunum ber að setja reglur um fjárhagsaðstoð og hafa um 70 sveitarfélög sett sér slíkar reglur. Flest þeirra miða við ákveðna lágmarksfjárhæð sem hækkar eftir því sem fjölskyldan stækkar.
Hér verður ekki greint frá annarri aðstoð sem sveitarfélögin veita þeim sem eru í fjárhagskröggum, þ.e. úrlausn í húsnæðismálum og fjármálaráðgjöf er ekki talin með. Rétt er að vekja athygli á því að fyrir skömmu tók til starfa ráðgjafarstöð um fjármál heimilanna og þegar ég vissi síðast, í morgun, voru um 500 manns sem höfðu leitað þar ásjár. Einnig var könnuð neyðaraðstoð hjá nokkrum samtökum og Hjálparstofnun kirkjunnar.
Fyrst varðandi fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna. Á árinu 1994 fengu alls 5.397 heimili fjárhagsaðstoð og heildarútgjöld sveitarfélaganna vegna fjárhagsaðstoðar voru 775,6 millj. Á árinu 1993 voru viðtakendur fjárhagsaðstoðar 4.767 og heildarútgjöldin námu 616 millj. Það vekur athygli hve margir einstæðir karlar án barna hafa þurft að leita sér fjárhagsaðstoðar hjá sveitarfélögunum, en tæplega 4%, þ.e. 3,8% af kjarnafjölskyldum og einstaklingum í landinu fengu fjárhagsaðstoð frá sveitarfélögunum á árinu 1992. Hér er miðað við mannfjöldatölur úr Landshögum frá árinu 1993 og þá voru kjarnafjölskyldur alls 65.163 en einstaklingar utan kjarnafjölskyldna voru alls 74.460. Til kjarnafjölskyldu teljast hjón og fólk í óvígðri sambúð með börn 15 ára og yngri, einhleypir karlar eða einhleypar konur sem búa með börnum 15 ára eða yngri. En börn 16 ára og eldri teljast ekki til kjarnafjölskyldu og sama gildir um einhleypa sem búa með börnum sínum eldri en 16 ára.
Hjálparstofnun kirkjunnar afgreiddi á árinu 1995 1.234 umsóknir um neyðaraðstoð, á árinu 1994 voru um 1.100 umsóknir afgreiddar. Verðmæti aðstoðar það ár hjá Hjálparstofnun kirkjunnar var um 12 millj. en um 10 millj. á árinu 1995. Rauði krossinn veitti aðstoð 1994 tæpar 8 millj. en 1995 tæpar 10 millj. Samhjálp hvítasunnumanna veitti aðstoð fyrst og fremst með matargjöfum og þá leituðu til mæðrastyrksnefndar 1992 um 1.000 manns en um 750 á sl. ári.