Össur Skarphéðinsson:
Herra forseti. Það er siðferðileg skylda okkar Íslendinga að styðja alla viðleitni til afvopnunar hvar sem er. Það hefur komið fram hjá hv. þm. Geir H. Haarde, formanni utanrmn., að þessi samningur er líklega einn sá mikilvægasti sem staðfestur hefur verið á seinni árum og þess vegna er það algerlega óhjákvæmilegt að Íslendingar eigi aðild að honum. Ég lýsi þess vegna yfir fyrir hönd þingflokks jafnaðarmanna að við munum gera það sem hægt er af okkar hálfu til þess að koma þessum samningi í gegnum þingið.
Hv. þm. Svavar Gestsson gat þess að hermt væri að samningurinn væri nokkuð seint á ferðinni og líkast til er það hárrétt. Hann sagði að það kynni að stafa af því að ekki væru nægilega margir sem utanrrn. hefði til þess að starfa að þessum málum og það getur líka verið rétt. Þetta er auðvitað alltaf spurning um forgang. Og það getur jafnvel gerst á bestu bæjum að það verða mistök og það gerist í ráðuneytum eins og annars staðar. Ég vil sjálfur sérstaklega þakka hæstv. forseta og forsetum þingsins fyrir að hafa sinnt þessum málum með því að boða til þessa sérstaka fundar til að Íslendingum megi takast að verða stofnaðilar að þessum samningi.
Hv. þm. Svavar Gestsson gat þess að komið hefði fram á fundi nefndarinnar fyrr í dag að líklega yrði Hollustuvernd ríkisins sú stofnun sem samkvæmt samningnum verður falið að fylgjast með framkvæmd hans hér á landi. Það kom að vísu fram að forstöðumaður Hollustuverndar ríkisins hafði aldrei heyrt það. Við vitum að sú stofnun er önnum kafin við hvers konar eftirlit sem tengist EES-samningnum og þess vegna held ég að óhjákvæmilegt sé, í framhaldi af þessu, að sérstaklega verði reynt að kanna hvaða viðbótarálag leggst á stofnunina vegna þessa samnings og að ríkisstjórnin reyni einhvern veginn að veita aukið fé til þess að stofnunin geti sinnt þessu starfi.
Það kom fram hjá hv. þm. Geir H. Haarde að því miður væri það staðreynd að af þeim ríkjum sem helst hefðu þurft að staðfesta þennan samning þá hefur einungis eitt þeirra gert það, þ.e. Bandaríkin. Eftir liggja Rússland og síðan ýmis önnur smærri ríki sem vissulega hefðu þurft að vera bundin af samningi sem þessum, þ.e. ríki á borð við Írak, Líbýu og Sýrland. Við skulum vona að fordæmi Íslendinga verði til þess að þeir taki nú á honum stóra sínum.
Ég sagði áðan að það væri nauðsynlegt af siðferðilegum ástæðum fyrir Íslendinga að taka þátt í því að hrinda samningi sem þessum úr vör. Og það er þess vegna sem við höldum þennan fund í dag, þ.e. til þess að við getum orðið stofnaðilar. En það hefur líka komið fram, m.a. á fundi utanrmn. í dag, að það eru vísast nokkur fyrirtæki, tiltölulega stór fyrirtæki hér á Íslandi, sem eiga allnokkuð undir því að þessi samningur verði fullgiltur. Það hefur komið fram að fyrirtæki í byggingariðnaði, t.d. Sementsverksmiðjan og fleiri fyrirtæki, telji að nauðsynlegt sé að samningurinn verði staðfestur vegna þess að hann leggur hömlur á viðskipti aðildarríkja með tiltekin efni við ríki sem standa utan samningsins og af þessum sökum þá er það ekki síður mikilvægt að við tökum þátt í þessu. Það er líka vert að geta þess að í dag er Ísland eina EES-ríkið sem ekki hefur enn samþykkt þennan samning fyrir sitt leyti.