Steingrímur J. Sigfússon:
Herra forseti. Það er ekki um það að deila að samningarnir um meðferð norsk-íslenska síldarstofnsins eru einhverjir þeir allar mikilvægustu sem við höfum lengi gert hvað varðar nýtingu sjávarstofna á okkar hafsvæði. Um þetta mál urðu allmiklar umræður hér í fyrra og því er ekki að leyna að ýmsir af þeim sem þá töluðu lýstu miklum vonbrigðum með það hvernig málið fór af stað. Þegar samningar voru í fyrsta skipti gerðir eftir áralangar umleitanir af okkar hálfu til að fá Norðmenn til þess að ræða við okkur um framtíðarmeðferð mála þegar þessi stofn væri aftur að byggjast upp, var ýtt úr vör með samningi af því tagi sem að okkar mati margra teiknaði til mjög óhagstæðrar niðurstöðu fyrir Ísland. Vörn manna í fyrra var að hluta til sú að samningurinn væri ekki fordæmisgefandi. Það má svo sem reyna að halda því fram og það hefur oft áður verið reynt í mannkynssögunni að halda því fram að samningar af þessu tagi séu alls ekki fordæmisgefandi. En ætli reynslan sé nú ekki ólygnust um að það reynist oft á tíðum afar erfitt að hreyfa mikið til niðurstöðu sem einu sinni lendir niður á pappír. Og það sem er kannski verra er að þessir samningar í fyrra virðast, ef eitthvað er, hafa verið fordæmisgefandi í þá áttina að hlutur Íslands yrði í kjölfar þeirra og í framhaldinu niður á við en ekki upp á við. Nú er það lagt á borð okkar að hlutdeild Íslands í þessum stofni verði minni á næsta ári heldur en hún var á þessu. Þá er aftur gripið til þess að rökstyðja og verja þá niðurstöðu með því að það sé afar mikilvægt að tekist hafi að koma böndum á veiðar Evrópusambandsins. Það hefur að vísu verið gert a.m.k. á pappírnum. En eins og kunnugt er hefur stundum gengið erfiðlega að halda mönnum sem tilheyra því bandalagi við að efna slíka hluti.
Ég held, herra forseti, að það hljóti að verða mönnum ærið mikið umhugsunarefni að þessi stofn sem var að stórum hluta og jafnvel stærstum hluta á áralöngu bili nýttur frá Íslandi, var hálft árið eða meira innan íslensku efnahagslögsögunnar og veiddur af okkur um árabil svo nam milli 30 og 40% miðað við fullorðna síld, að það skuli nú verða okkar hlutskipti að fá úr honum 15,6 eða 15,7% á næsta ári eftir því hvort dregin eru frá þessi 12 þúsund tonn sem Rússar hafa skuldbundið sig til að veiða ekki.
Ef fleiri bættust í hópinn, ef Austur-Evrópuþjóðir utan Evrópusambandsins leggðust nú í víking og herjuðu á síldarsmuguna og tækju úr stofninum yrði þá framhaldið einnig það að við yrðum að gefa eftir og lækka okkar hlut til þess að greiða fyrir samningum sem Norðmenn vilja gera við Evrópusambandið? Þá held ég að það færi að verða nokkuð hörð sambúð okkar við þá frændur vora því það liggur fyrir og kom fram í málinu að aðaláhugaaðilinn um að semja við Evrópusambandið hvað sem það kostaði og ganga að þessum allt of stóra hlut til Evrópusambandsins voru Norðmenn. En Íslendingar greiða hins vegar ekkert síður en aðrir og jafnvel frekar herkostnaðinn af þeim samningum. Ef þetta væri hluti af einhverjum sinnaskiptum af hálfu Norðmanna sem fælu það í sér að þeir vildu þá ljúka öðrum að einhverju leyti hliðstæðum deilumálum á svipaðan hátt þá væri líka málið í öðru samhengi. En svo er ekki. Það hafa engar fréttir komið um það að Norðmenn ætli að sýna sambærilegan vilja og þeir eru að gera hér til þess að semja um uppskiptingu veiða á þorskstofninum í Barentshafi hvað varðar veiðimöguleika Smugunnar þar. Þvert á móti er allt þversum þegar kemur að samningum við okkur Íslendinga á þeim slóðum. Og eru menn þó ekki að tala þar um það að Íslendingar fái næstum því það sem þeir hafa veitt undanfarin ár eins og hér á við því af veiðum Evrópusambandsins upp á kannski upp undir 200 þúsund tonn af síld í fyrra --- og veit þó enginn hvað er satt og hvað er logið í því vegna þess að þeir gefa það upp sjálfir --- fá þeir núna talsvert á annað hundrað þúsund tonn eða meira en helminginn af því sem þeir veiddu. Með sömu rökum ættum við að fá á milli 15 og 20 þúsund tonn miðað við veiðarnar tvö undanfarin ár í Smugunni.
Nú er það svo, herra forseti, að samningagerðin núna er fyrst og fremst rammi um veiðina á árinu 1997 og ég skil það þannig að það liggi í hlutarins eðli að bókunin frá 6. maí í fyrra haldi gildi sínu að svo miklu leyti sem hún var ekki tímasett og bundin við það ár. Það þýðir að hin almennu ákvæði bókunarinnar frá því í fyrra, þar með talin hin umdeilda 6. gr., eru enn í gildi. Og það hefur ekkert nýtt samkomulag tekið við af þeim. Þá umræðu þekkjum við. Það var reynt að halda því fram að mönnum yrði stoð í 6. gr., tölulið 6.2. þegar kæmi að því að endurmeta hlutföll samningsaðila vegna hugsanlegra breytinga á leyfilegum heildarafla og aflahlutdeild aðila að svo miklu leyti sem dreifing stofnsins réttlætti breytingar. Og er það því sem sagt jafnóútkljáð og jafnóskýrt og það var þá hvaða hald mönnum yrði í þessari grein eða hvort yfirleitt yrði eitthvert hald í henni.
Ég held að tilkoma Evrópusambandsins sem samningsaðila inn í þetta mál einfaldi ekki þessa hluti. Og ekki bætir það úr skák hvað varðar stöðu Íslands að fá Evrópusambandið þarna inn með engan sögulegan rétt til þessa stofns og með engar líffræðilegar forsendur aðrar en þær að stofninn gangi hratt í gegnum þetta alþjóðlega hafsvæði. En halda menn að það verði létt að taka niður hlut Evrópusambandsins? Er það reynslan af samskiptum við þá að það hafi verið auðvelt mál?
Eru þeir mjög ginnkeyptir fyrir líffræðilegum rökum hjá Evrópusambandinu? Er það reynsla Kanadamanna af samskiptum við þá? Ég held að menn hafi tekið inn á sig mjög erfiðan bólfélaga ef svo má að orði komast inn í þennan samning þar sem er Evrópusambandið og mér er það alveg stórkostlega til efs að það hefði ekki verið betra að taka af því áhættuna að glíma við það með öðrum ráðum en þeim að semja við þá á þessum kjörum. En þar gætir sjálfsagt þess að Norðmenn munu hafa lagt mikið kapp á að ganga frá samningum við Evrópusambandið og kannski hafa þeir hitt Evrópusambandið á leynifundi hugsanlega einhvers staðar annars staðar en í London að þessu sinni. Og ætli það gæti ekki átt eftir að koma á daginn að fiskur lægi þar undir steini. Voru Norðmenn kannski að fá eitthvað annað á móti því að vera svona liðlegir við Evrópusambandið í sambandi við samninga um síld? Það er von að maður spyrji, herra forseti, því að það tókst að draga það hér upp úr hæstv. ráðherrum með töngum sem var haldið leyndu fyrir Íslendingum í næstum hálfan mánuð, að það hafi verið gengið frá hinum upphaflega síldarsamningi á leynifundi Íslendinga og Norðmanna í London tíu dögum áður en nokkrum manni var sagt frá því hér heima. Og sett var á svið leikrit, eins og menn muna, þar sem var haft samráð við sjútvn., utanrmn. og Alþingi og svo var haldin önnur leiksýning úti í Ósló þar sem menn vöktu heila nótt til þess að ná fram samningum og voru alveg úrvinda undir morgun af erfiði vegna hluta sem gengið hafði verið frá með leynd í London tíu dögum áður. Þannig voru nú vinnubrögðin. Þannig var hið lögbundna samráð við utanrmn. Alþingis um einn af mikilvægari milliríkjasamningum sem Íslendingar hafa gert um langt árabil.
Er þá nema von að maður spyrji: Er kannski við einhverju svipuðu að búast núna? Kannski ekki með aðild Íslendinga að þessu sinni, en gæti það hugsast að við værum látnir greiða herkostnaðinn af góðviljasamningi Norðmanna við Evrópusambandið um síldveiðimál vegna þess að Norðmenn eiga hagsmuna að gæta á fjölþættum sviðum í sínum prívatsamningum við Evrópusambandið um þessar mundir? Mér finnst satt best að segja grunsamlegt að Norðmenn sem ekki hafa verið útbærir á veiðiheimildir til handa öðrum, a.m.k. ekki Íslendingum undanfarin ár verði allt í einu svona liðugir og vinveittir Evrópusambandinu að þessu leyti.
Ég vil sem sagt spyrja hæstv. ráðherra hvort samhengi þessara samninga sé ekki svo að bókunin frá 6. maí sé í gildi og hún eigi að verða varanlegur rammi um þessi mál. Og þá er náttúrlega svona og svona að reyna að halda því fram að niðurstaðan frá í maí í fyrra hafi ekki verið fordæmisgefandi ef hér er að verða til samningur hvað bókunina snertir sem stendur árum saman.
Rökin fyrir því, herra forseti, að við Íslendingar göngum að þessum samningum sem enginn reynir að halda fram, ekki einu sinni hæstv. ráðherra, að séu góðir, séu hagstæðir okkur, enda borin von, eru þá þessi og þessi ein að það sé svo mikilvægt fyrir okkur og miklu mikilvægara okkur heldur en öllum öðrum að koma með einhverjum ráðum fiskveiðistjórnun á þennan stofn til þess að hann byggist upp og hefji göngur sínar á nýjan leik í auknum mæli inn í íslensku efnahagslögsöguna. Þar með skapist forsendur fyrir okkur til þess í framtíðinni að sækja á um aukinn hlut. Að sjálfsögðu viðurkenni ég að það er okkur gífurlega mikið hagsmunamál að þróunin verði slík. Fyrir því eru engar tryggingar vegna þess að við vitum ekki svo sem nákvæmlega, þó okkar bestu sérfræðingar reikni með því og voni það, að þegar síldin kemst í sambærilegt horf hvað varðar aldurssamsetningu og stærð eins og hún var í á sínum tíma, þá taki hún upp sitt fyrra hegðunarmynstur og verði innan íslensku efnahagslögsögunnar vonandi verulegan hluta úr árinu. En þá er líka verið að segja það með þessari röksemdafærslu að í raun og veru verði Íslendingar einir að greiða kostnaðinn af því að sýna þessa ábyrgð. Snýr þetta ekki þannig að það sé líka hagsmunamál hinna að þessi stofn sé skynsamlega nýttur, ekki ofveiddur? Ég held að Íslendingar hafi gert þau örlagamistök í nálgun í þessum efnum að hafa kyngt því að það værum við einir sem ættum hagsmuni í því að byggja stofninn upp. Og Norðmenn hafa hótað því með því að láta það birtast í pressunni í Vestur- og Norður-Noregi svona tvisvar á ári að norskir sjómenn séu reiðir og þeir vilji ofveiða stofninn þannig að hann gangi aldrei út úr norskri lögsögu og Íslendingar segja: Nei, það má ekki gerast. Það má ekki gerast. Við verðum að gefa eftir og semja til þess að þeir hegði sér með ábyrgum hætti. Til þess að Rússar veiði ekki smásíld, til þess að Norðmenn þurrki hana ekki upp á fjörðunum, þá verðum við að gefa eftir. Eigum við sem sagt einir að bera þennan kyndil ábyrgðarinnar um heiminn vegna hótana frá hinum um að hegða sér eins og villimenn? Það er það sem hér er á ferðinni.
Af hverju höfðu menn þá ekki kjark til þess að segja: Nú, ef við viljið eyðileggja þennan stofn sem með ábyrgri fiskveiðistjórn gæti gefið okkur 1,5 millj. tonn á ári sem við skiptum með réttlátum hætti á milli okkar, gerið þið svo vel. Veiðið þið þá bara ykkar smásíld og drepið ykkar síld inni á fjörðunum þannig að enginn fái neitt því að auðvitað liggur málið þannig að það eiga allir jafnra hagsmuna að gæta í því að breyttu breytanda miðað við sanngjörn skiptahlutföll að stofninn sé byggður upp og nýttur á ábyrgan hátt. Það eru ómálefnaleg og óréttmæt rök af hálfu Norðmanna og Rússa að hóta okkur með rányrkju í þessum efnum og við eigum ekki að lúffa fyrir þeim. Menn áttu að hafa kjark til þess að segja: Nei takk, við lúffum ekki fyrir svona röksemdafærslu. Ef þið ætlið að hegða ykkur eins og villimenn að þessu leyti, þá skuluð þið bara gera það. Við mætum ekki að samningaborði með mönnum sem flytja mál sitt með þeim hætti. Ég tel því að menn hafi látið kúska sig alveg langt umfram það sem efni stóðu til með hótunum sem menn eiga aldrei að láta undan. Menn eiga þvert á móti að bregðast þannig við ætíð og hvarvetna ef þeim hótað að verða hálfu fastari fyrir og standa fastar á sínu en fyrr. Það er besta ráðið.
Að öðru leyti var þetta réttlætt þannig, herra forseti --- það er ekki hægt því miður að hlífa hæstv. ráðherra að fara aðeins yfir það --- og það var sérstaklega notað í umræðunum á Alþingi í fyrravor að eitt allra mikilvægasta málið í sambandi við það að ná stjórn á veiðunum og fá kvóta væri að þá gætum við nýtt allan stofninn til manneldis. Síðan voru sérfræðingarnir við skrifborðin í ráðuneytinu svo nákvæmlega vissir um að þeir hefðu stjórn á þessu máli og gætu stýrt göngum síldarinnar að þeir frestuðu upphafi veiðanna til þess að fita hana. Þeir hugsuðu sér að hafa hana á beit í tíu daga í viðbót og fita hana og svo ætlaði íslenski flotinn að koma og veiða hana alla til manneldis af því að það var búið að semja. Hvernig tókst þetta? Við misstum af meira en 20 þúsund tonnum af því að við byrjuðum veiðarnar of seint og það fór ekki eitt einasta kvikindi til manneldis vegna þess að samningurinn bauð ekki upp á það sem þó var réttlættur með því að það ætti að ná síldinni til manneldis með þessu. Fyrir nú utan það að við eigum sáralítinn flota sem getur flutt hráefni sem er hæft til manneldisvinnslu yfir sumartímann í land. Þökk sé heimskulegum úreldingarreglum sem menn hafa haft í gildi til þess að torvelda endurnýjun flotans um árabil. En það var ekki samið t.d. um gagnkvæman veiðirétt inn í norsku efnahagslögsöguna þannig að við gætum tekið síldina á þeim tíma sem hún er orðin góð til manneldis og þess vegna þá landað henni þar sem vel væri borgað fyrir hana.
Nei, okkur voru eftir sem áður ætlaðir þeir kostir að taka síldina eingöngu í okkar lögsögu, Smugunni, færeysku lögsögunni og svo að einhverju leyti við Jan Mayen, en það lá auðvitað alveg fyrir að það gat þýtt að veiðitíminn yrði mjög stuttur og mikil óvissa á því að við næðum nokkru í manneldi sem raunin varð á. Svo mikið fyrir þau rök, herra forseti, að réttlæting samningsins í fyrra var aðallega sú að það ætti að vinna eins mikið og hægt væri af síldinni í manneldi. Útkoman varð sú að við misstum af yfir 20 þúsund tonnum af kvótanum og það fór ekkert til manneldis. Þetta verða menn að horfast í augu við að varð niðurstaðan af málinu hvað sem öllum málflutningi í fyrra leið. Og ég vona að menn muni eftir þessu þegar að því kemur að ræða þessi mál frekar.
Staðan, herra forseti, að öðru leyti hvað varðar samningaviðræður okkar við Norðmenn eða deilur og stjórn mála á nálægum slóðum þar sem uppi hafa verið deilumál er mikið umhugsunarefni, þ.e. hvernig okkur Íslendingum hefur tekist að halda á þessum málum almennt núna síðustu missirum. Og ég get ekki annað því miður en tekið undir það að nokkru leyti með hv. síðasta ræðumanni að ég er ekki sáttur við þann hlut sem við höfum uppskorið að mestu leyti í þessum efnum og ég tel að íslensk stjórnvöld hafi ekki haldið af nógu mikilli festu á þessum málum og ekki verið nógu samkvæm sjálfum sér. Það vantaði að móta strax í byrjun þessarar útrásar okkar á alþjóðleg fiskimið stefnu sem unnt væri að framfylgja þannig að við værum sæmilega sjálfum okkur samkvæm og næðum að gæta skynsamlega okkar blönduðu hagsmuna í þessum efnum. Og hagsmunir okkar eru orðnir blandaðir að því leyti að við erum bæði strandríki og úthafsveiðiþjóð eins og reyndar flestar aðrar fiskveiðiþjóðir í heiminum eru öfugt við það sem stundum hefur verið haldið fram að þetta séu einhverjar tvær andstæður sem alls staðar takist á. Svo er ekki. Íslendingar eru ósköp einfaldlega komnir með blandaða hagsmuni sem við þurfum að reyna að gæta eftir bestu föngum og það sést best á því að nálægt 15% af heildaraflaverðmæti íslenska flotans kemur á þessu ári frá veiðum utan landhelginnar. Það segir allt sem segja þarf um það að okkar hagsmunir eru þarna orðnir blandaðir í þeim mæli að við verðum að reyna að halda þannig á málum.
Menn þekkja hvernig okkur hefur gengið að verja eða ná okkar hlut og festa hann í sessi á Flæmska hattinum. Þar róum við einir á báti og höfum mótmælt og verðum aftur að mótmæla niðurstöðunni sem þar hefur tekist um stjórn á veiðum. Staðan uppi í Barentshafi er slík að þar hefur hvorki rekið né gengið. Það sem í loftinu liggur að væri í boði af hálfu viðsemjenda okkar þar er algerlega óaðgengilegt, aðeins brot af þeirri veiði sem við höfum þar tekið og með skilmálum sem eru okkur alls ekki nógu hagstæðir. Á Reykjaneshryggnum ganga hlutir þannig að þar náðist þó að vísu óumdeilanlega skársta niðurstaðan. Okkar hlutur er þar skárri en annars staðar og þar er þó í gildi samkomulag sem býður upp á veiðistjórnun sem við getum sætt okkur við. En þar er staðan þannig að vegna þess að Rússar mótmæltu í fyrra og sættu sig ekki við samkomulagið, hvað varð þá að gera? Bjóða einhliða 5.000 tonn í viðbót handa þeim. Og það mundi þýða, ef Rússar gengju að því samkomulagi, að hlutur þeirra á Reykjaneshryggnum yrði kominn upp að hliðinni á Íslendingum og það finnst manni ansi hart þar sem við erum bæði strandríki með verulegan rétt til þessa deilistofns og erum sá aðili sem hefur verið með mesta veiði undanfarin ár. Ég verð að segja alveg eins og er að mér finnst þá líka við vera farin að leggja ansi mikið á okkur til þess að reyna að bera einir þennan kyndil ábyrgrar fiskveiðistjórnunar og umgengni um miðin að þessu leyti um heiminn.
Herra forseti. Ég tel að mínusarnir í þessu máli séu a.m.k. þrír og þeir eru allir mjög stjórir. Plúsinn er vissulega sá að þetta gefur meiri vonir um að stofninn fái frið til að byggjast upp og vonandi taka upp sína fyrri hegðun og koma hingað inn í landhelgina þó að hins vegar hin samningslega umgjörð sem búið er að leggja fyrir okkur sé allt of veik til þess að leiðrétta okkar hlut, þar sem eingöngu er talað um að hugsanlega megi endurskoða þessi hlutföll. En plúsinn er þessi. Það er alveg hárrétt og auðvitað ber manni að hlusta á landsföðurleg orð eins og þau sem Jakob Jakobsson forstjóri Hafrannsóknastofnunar viðhefur í þessu sambandi og við höfum ekki öðrum betri mönnum á að tefla til þess að taka á mark að því leyti. En það verður jafnframt að meta hina pólitísku stöðu og það er okkar hlutverk sem hér ræðum málin.
Mínusarnir eru a.m.k. þrír og allir veigamiklir að mínu mati. Þeir eru í fyrsta lagi allt of lág upphafsprósenta okkar Íslendinga. Þeir eru í öðru lagi allt of hár hlutur Evrópusambandsins sem verður til stórkostlegra vandræða oftast hér í framtíðinni í þessum samskiptum og þeir eru í þriðja lagi, sem of lítill gaumur hefur verið gefinn að. Þriðji mínusinn er sá að það er nánast um einhliða ívilnanir til handa Rússum og Norðmönnum að ræða hvað varðar veiðar í íslenskri efnahagslögu, án nokkurs gagnkvæmnisréttar hvað varðar Rússa og nánast hverfandi hvað varðar Norðmenn. Það er að vísu búið að læða þarna inn litlum 10 þúsund tonnum í norsku efnahagslögsögunni, 10 þúsund tonnum. Það þarf sex stærstu íslensku loðnuskipin til að sækja það magn. Sex þeirra gætu farið og náð því og jafnvel varla það eftir að búið er að stækka Hólmaborgina. Þannig er nú það. Það er ekki mikið á sama tíma og Norðmenn mega taka drjúgan hlut af sumarveiðum sínum sem þeir á annað borð stunda, vegna þess að veiðin hjá þeim dreifist allt öðruvísi yfir árið og tekur miklu stærri hlut úr árinu heldur en annarra samningsaðila, þá mega Norðmenn taka verulegan hluta af því sem þeir yfir höfuð koma til með að hafa áhuga á að veiða yfir sumarið innan íslenskrar efnahagslögu. Þannig að það er þriðji og stóri mínusinn.
Herra forseti. Sjálfsagt verður þessum málum ekki þokað úr þeim farvegi sem þau eru komin í nú, þegar hér er lögð til staðfesting á hliðstæðum samningi annað árið í röð. Ég reikna með því að þetta sé að teikna til þeirrar framtíðar að um sinn verði þetta í grófum dráttum óbreytt. A.m.k. sýnist mér ekki vera þær pólitísku aðstæður uppi á Íslandi í nánd að þessu verði breytt. Ef hins vegar síldargöngurnar taka að breytast, þá reynir vonandi einhvern tíma á hvort við getum rétt okkar hlut, m.a. á grundvelli 6. gr. í bókuninni. Ég hef því miður ekki mikla trú á að það takist. Ég vil nú ekki taka dýpra í árinni vegna þess að það er sjálfsagt rétt að reyna að berja í brestina og bera sig mannalega og ekki um annað að ræða þegar svo er komið en reyna að túlka þetta á þá lund að okkur sé eitthvert gagn í þessum ákvæðum. En ég óttast miklu frekar að ef við ætlum í framtíðinni á annað borð að reyna að gera einhverja verulega atrennu að því að rétta okkar hlut, þá muni það ekki takast nema með því að slíta þessum samningum. Og það bíði okkur þar af leiðandi kannski eftir 3--5 ár nýtt tímabil, þar sem menn lenda í áflogum af því að samningsaðilarnir munu ekki fallast á að hlutdeild Íslands hækki með sanngjörnum hætti þó að stofninn fari að dvelja einhvern hluta ársins innan íslensku lögsögunnar. Ég sé t.d. ekki Rússa, sem fá svona mikið út úr niðurstöðunni þó að síldin sé aldrei í raun og veru í veiðanlegum mæli innan þeirra lögsögu, gefa mikið eftir á þeirri forsendu að hún hafi fært sig eitthvað til í lögsögum hinna. Er það líklegt? Eða Evrópusambandið? Er líklegt að það muni gefa sinn hlut eftir? Nei. Það er engin fiskifræðileg eða líffræðileg forsenda hvort sem er til grundvallar þeirra kvóta þannig að þeir munu að sjálfsögðu segja nei.
Ætlum við þá að taka það af Færeyingum þó að síldin kynni að verða eitthvað meira innan íslensku lögsögunnar en þeirrar færeysku á næstu árum? Ég sé það nú ekki og er ekki viss um að ég mundi mæla með því sjálfur, svo mikilvæg sem samstaðan með þeim hefur verið okkur núna tvö undanfarin ár. Þá er einn aðili að samningnum eftir sem yrði þá einhliða að gefa eftir til þess að Ísland gæti aukið sinn hlut. Það eru Norðmenn. Og ég spyr í ljósi reynslunnar, herra forseti: Er líklegt að Norðmenn muni sjálfkrafa gefa eftir af sínum hlut eftir því sem hlutur Íslands fer upp? Það yrði við þá fyrst og fremst sem þetta stæði ef samkomulag ætti að takast um leiðréttingu. Ég óttast að það verði þungt fyrir fæti. Og þá mundi ekkert annað bíða okkar en tvennt: Að gefast upp eða slíta samningunum, segja þeim upp og taka að veiða meira magn innan íslensku lögsögunnar og eftir atvikum í þeirri færeysku og úti í Smugunni í trausti þess að göngur síldarinnar byðu orðið upp á það. Þá mundi hefjast nýtt síldarstríð.
Því miður, herra forseti, kemst ég ekki hjá því að draga upp þessa dapurlegu framtíðarsýn. Þannig óttast ég að þetta muni geta farið ef svo heldur sem horfir. Margt teiknar til að við sitjum föst í þessum farvegi einhver næstu árin og eigum svo ekki á neitt annað að treysta til að leiðrétta okkar hlut en þessi afar veiku ákvæði í bókuninni, hverrar lífdaga er verið að lengja hér. Þannig að niðurstaðan eru mikil vonbrigði, herra forseti. Ég tel að þetta mál hafi alls ekki farið af stað með þeim hætti sem nauðsynlegur hefði verið til að undirbyggja framtíðarhagsmuni og stöðu Íslands í nýtingu þessa stofns sem er íslenskur deilistofn, fiskifræðilega og líffræðilega að stórum hluta til, og öll rök hníga til að við eigum a.m.k. þriðjungshlutdeild í.